Kompozycje przestrzenne Katarzyny Kobro

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Od połowy lat 20. i na początku lat 30. Katarzyna Kobro robiła Kompozycje przestrzenne.

Zachowane do dzisiaj Kompozycje przestrzenne to rzeźby wykonane z metalu. Rzeźbiarka malowała metal na biało, czarno i szaro oraz na kolory podstawowe. Kolory podstawowe to: czerwony, żółty i niebieski. Każda rzeźba dzieli się na malowane pionowe i poziome prostokąty. Są to rzeźby abstrakcyjne. Nie przedstawiają rzeczy, roślin, zwierząt ani ludzi. Zanim Katarzyna Kobro zrobiła swoją rzeźbę dokładnie obliczyła długości wszystkich odcinków. Katarzyna Kobro stosowała złoty podział odcinka w proporcji 8/5.

Rzeźba ma wiele dziur. Przez dziury można zobaczyć co jest za rzeźbą. Niektóre kolorowe metalowe prostokąty wystają poza rzeźbę. Możemy sobie wyobrazić, że dalej je przedłużamy.

Rzeźba poprzez wystające części i dziury łączy się z powietrzem, z przestrzenią. Prostokąty mają inne kolory z różnych stron. Na przykład żółty prostokąt jest z drugiej strony czerwony. Aby poznać rzeźbę trzeba ją obejrzeć z każdego boku, z góry, z dołu. Rzeźba Katarzyny Kobro może być pomysłem na budynek.

Władysław Strzemiński na podstawie rzeźby Katarzyny Kobro wymyślił Salę Neoplastyczną.

autor skryptu: Małgorzata Wiktorko

Znanych jest dziewięć Kompozycji przestrzennych Katarzyny Kobro, powstałych w latach 1925–1933. Osiem pierwszych podlega ścisłym zasadom geometrii, a ostatnia ma formę biomorficzną. Wśród geometrycznych większość jest białych, ale trzy: nr 2, 4 i 6, utrzymane są w kolorach neoplastycznych. Sam tytuł Kompozycja przestrzeni został przez artystkę zastosowany po raz pierwszy w opisie rzeźby w katalogu wystawy L’Art Polonais w Brukseli. Numeracja została nadana później przez badaczy i wiąże się z chronologiczną kolejnością powstawania rzeźb. Wszystkie są egzemplifikacją teorii opisanej przez Katarzynę Kobro i Władysława Strzemińskiego w książce Kompozycja przestrzeni. Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego (1931). W myśl zawartej w niej teorii istotą rzeźby było organizowanie przestrzeni. W efekcie rzeźby Kobro traciły tradycyjną masę, stając się kompozycjami złożonymi z płaszczyzn ułożonych względem siebie wedle matematycznie dobranej proporcji.