Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Informacje o artyście.
Susan Hiller:
●    urodziła się w Ameryce;
●    mieszka w Londynie
●    zrobiła doktorat z antropologii;

●    postanowiła zrezygnować z kariery naukowej → została artystką.

Opis dzieła:
●    Die Gedanken sind frei to praca, która jest szafą grającą;
●    dzięki szafie grającej można wysłuchać 100 utworów muzycznych. Trzeba tylko wybrać utwór;
●    szafa jest ozdobna, wykonana z metalu i plastiku; ma okładzinę, czyli fornir z drewna orzechowego;
●    na szafie grającej są napisy, na przykład:
-    One more time (jeszcze raz),
-    Wurlitzer (nazwa firmy produkującej szafy grające);
-    Susan Hiller, 2012 (nazwisko artystki; znajduje się  na dole szafy, w złotej gwiazdce);
-    ważny napis → Die Gedanken sind frei → oznacza: myśli są wolne; to tytuł  średniowiecznej staroniemieckiej pieśni o wolności; to znana pieśń, śpiewają ją różni wykonawcy, pojawia się w grach komputerowych;
●    w szafie grającej są dwa rodzaje pieśni:
-    pierwszy rodzaj → piosenki ważne dla artystki,  łączą się ze wspomnieniami i szczególnymi wydarzeniem z jej życia;
-    drugi rodzaj →  piosenki ważne dla wielu ludzi na świecie;

●    każda piosenka w szafie grającej budzi w artystce wspomnienia, przypomina o ważnych wydarzeniach z historii XX wieku.

Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko

---

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Susan Hiller stworzyła instalację dźwiękową Myśli są wolne. To szafa grająca, w której odtworzyć można 100 utworów, związanych w jakiś sposób z biografią artystki. To publiczność decyduje o kolejności ich słuchania. Tytuł dzieła odwołuje się do XII- wiecznej, staroniemieckiej pieśni ludowej, która podkreśla rangę umiejętności wolnego myślenia (Te piosenki artystka zna, słuchała ich. Osoba, która używa szafy grającej sama może wybrać sobie, której piosenki najpierw posłucha. Tytuł pracy jest ważny. W XII wieku powstała w Niemczech pieśń, która opowiadała o tym, że człowiek powinien umieć myśleć samemu. Dlatego artystka dała taki tytuł swojej pracy). Instalacja Hiller z jednej strony stanowi obraz prywatnych wspomnień artystki, a z drugiej nawiązuje do problemów społeczno-politycznych. Artystka użyła szafy grającej, jako środka wyrażania myśli, pochodzącego z kultury popularnej. Szafa grająca łączy ludzi, porusza tłumy, a w efekcie pomaga zorganizować protest. Hiller nazywa swoją pracę „osobistym pudełkiem magdalenek”, które niosą ze sobą skojarzenia natury prywatnej, politycznej, społecznej, kulturowej. Muzyka popularna wydobywająca się z urządzenia ma się dopełnić ze zwykłą codziennością (Praca Hiller jest bardzo osobista, opowiada o tym jak artystka myśli, jakie ma poglądy polityczne, co sądzi o społeczeństwie, o ludziach, o kulturze. Szafa grająca zawiera piosenki znane, popularne. Takich piosenek słucha się w radio, nie są one wyjątkowe, występują w kulturze codziennie).

Susan Hiller to jedna z ważniejszych artystek awangardowych, współcześnie żyjących. Zrobiła doktorat z antropologii. Prowadziła badania w Meksyku, Gwatemali i Belize. Zrezygnowała jednak z kariery akademickiej. 1970 rok to początki jej twórczości artystycznej. Główne problemy jakie podejmuje w swoich pracach są związane z zagadnieniami kultury, których nie da się logicznie wyjaśnić. Ważnym elementem w pracach Susan Hiller są nagrania ludzkiego głosu. W ten sposób artystka zestawia ludzi widmo (człowiek, którego nie widać, a słychać tylko głos), żyjących ze zmarłymi (w szafie grającej są głosy ludzi, którzy żyją i którzy już umarli). Jej sztuka ma charakter konceptualny. Najczęściej sięga po takie narzędzia do prezentowania swoich myśli jak: instalacje i techniki audiowizualne. Jej prace są prezentowane w najważniejszych prywatnych i publicznych ośrodkach sztuki współczesnej.

Autor skryptu: Maja Pawlikowska

---

Die Gedanken sind frei to instalacja interaktywna w postaci szafy grającej wyposażonej w 100 utworów muzycznych, które mogą być dowolnie odtwarzane przez publiczność. Tytuł pochodzi od XII-wiecznej staroniemieckiej pieśni ludowej sławiącej wolność myśli. Praca została po raz pierwszy wystawiona w ramach dOCUMENTA (13) w Kassel w 2012 roku. Wybór utworów z jednej strony wiąże się z prywatnymi wspomnieniami artystki, z drugiej – z ich społeczno-politycznym charakterem. Praca ta wyrasta z fascynacji Hiller mocą tego rodzaju popularnej twórczości muzycznej, która zdolna jest poruszać tłumy i organizować protest. Artystka w nieortodoksyjny sposób nawiązuje do modernistycznego ideału sztuki jako narzędzia zmiany społecznej, przy czym emancypacyjny czy wręcz rewolucyjny potencjał zostaje dostrzeżony nie w eksperymentach awangardy, a w zglobalizowanej kulturze popularnej. Hiller nazywa piosenki z szafy osobistym pudełkiem magdalenek, które budzą w niej zarówno wspomnienia prywatne, jak i dotyczące politycznej i społecznej historii XX wieku. W tej pracy artystka traktuje muzykę popularną jako kontrapunkt dla pozostającej w ciągłym ruchu codzienności.

Daniel Muzyczuk