Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Upadanie zamrożone w pół gestu, ekspresyjny układ zbudowany z chwytających się powietrza rąk, wierzgających nóg, odrzuconego pistoletu i uchwyconego w locie kapelusza to wszystko tworzą obraz Jarosława Modzelewskiego Powolne upadanie. Całość ujęta jest schematycznie – postać przypomina znak – emblemat, zaś tło jest neutralne. Tytuł i data powstania obrazu podpowiadają, że może to być metafora dla ówczesnej sytuacji w Polsce. W pierwszej połowie lat 80., jak to dobrze pokazuje Powolne upadanie, Jarosław Modzelewski reaktywował tradycję malarską na przekór dominującym w poprzednich latach sztuce geometrycznej, systemowej i konceptualnej. Posługiwał się śmiałym gestem, żywym kolorem, częstym motywem jest postać ludzka. Ta gra z konwencją malarstwa figuratywnego jest nacechowana odniesieniami do ludzkiego życia i określającej je sytuacji politycznej. Jego malarstwo było wyrazem buntu przeciw sytuacji w kraju, przeciw życiowym trudnościom, dławieniu wolności i wynikającego z tego uczucia bezsilności. Jarosław Modzelewski, jak i inni artyści skupieni wraz z nim w Gruppie (1982–92), sięgnęli po malarstwo by dać wyraz, w często przesadny i udramatyzowany sposób, swojemu stosunkowi do rzeczywistości. Tzw. nowa ekspresja jest jednym z kluczowych zjawisk w sztuce polskiej lat. 80., a Modzelewski jest jego głównym bohaterem. Jest aktywnym malarzem do dziś, a jego obrazy mimo ich ewolucji od szablonowych, uproszczonych kompozycji ku bardziej realistycznym wizerunkom wciąż znamionuje ten sam, często ironiczny, dystans wobec rzeczywistości. To dzięki temu zdystansowaniu mogą one stać ważkimi i pełnymi wyrazu komentarzami do współczesnej sytuacji.

Paulina Kurc-Maj (Cytat za: Abecadło, red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [233]).