Atlas nowoczesności. Ćwiczenia: Propaganda

Propaganda to narzucanie społeczeństwu poglądów i zachowań. Często łączy się z nią manipulacja intelektualna i emocjonalna, przeinaczanie faktów i cenzurowanie niewygodnych treści. Propaganda wzmacnia stereotypy. Konstruuje postać wroga, by go ośmieszać lub demonizować. Kształtuje atmosferę zagrożenia wolności osobistej i wspólnotowej. Nowoczesna propaganda w dużej mierze posługuje się metodami zaczerpniętymi ze sztuki. Część artystów świadomie zaangażowała się w działalność polityczną, a niektóre awangardowe techniki, jak fotomontaż, na stałe zrosły się z językiem propagandy. Ale równie dobrym narzędziem ideologicznej indoktrynacji okazywało się tradycyjne malarstwo: dowodzą tego dzieła powstałe w duchu realizmu socjalistycznego. W nowoczesności bardzo trudno uwolnić się od propagandy, szczególnie gdy niesie ona obietnicę lepszego jutra i sukcesu. Dlatego sztuka, zwłaszcza ta apelująca do osobistego doświadczenia, może być najlepszą odtrutką na indoktrynację. Obnaża prostotę skojarzeń i podpowiada dystans wobec narzucanego obrazu świata.