Dokumenty Inne

Karol Hiller (1891-1939) malarz, „helio-grafik” * i publicysta, parał się również grafiką użytkową. Projektował reklamy, okładki książek, etykiety na wina oraz – ekslibrisy. Wykonane zostały dla osób, z którym artysta znał się i zapewne przyjaźnił. Wszystkich łączyło zamiłowanie do nauki. Byli nauczycielami, filozofami, inżynierami, działaczami społecznymi o korzeniach polskich, żydowskich i niemieckich.
Z niektórymi Hiller pracował jako pedagog w Społecznym Polskim Gimnazjum Męskim, z innymi działał w Towarzystwie Bibliofilów w Łodzi, założony przez Przecława Smolika i Jana Augustyniaka; z Witoldem Wandurskim, poetą łączyły go poglądy polityczne, choć chyba bardziej społeczne, zamiłowanie do sztuki i wspólne przemierzanie łódzkich ulic w poszukiwaniu barw i niezwykłości tego wielokulturowego miasta.  
Hugon Kaufman był działaczem niepodległościowym i pedagogiem poszukującym nowych sposobów pracy z uczniami, m.in. „metody konkurencji”, polegającej na okresowym skupianiu się przez wychowanków na wybranych przedmiotach, aby w ten sposób pogłębić ich znajomość i być może odkryć talenty własne w określonej dziedzinie.
Berti Ameisen, dyrektor Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego zainicjował w szkolnictwie „akcję trzech braci łódzkich” mającą szerzyć idee tolerancji narodowościowej i wyznaniowej, jako sposobu na wychowanie prawego obywatela Rzeczpospolitej Polskiej. To właśnie on zatrudnił w Gimnazjum Karola Hillera.
Rudolf Holcberger był filozofem, członkiem Towarzystwa Bibliofilów w Łodzi, natomiast Aleksander Russak inżynierem chemikiem, absolwentem Sorbony. W Łodzi kierował m.in. administracją pisma kulturalnego „Tel-Aviv” i był dyrektorem prywatnego gimnazjum. W wolnych chwilach grał na skrzypcach, stąd w ekslibrisie znalazł się i ten motyw.
Przecław Smolik to człowiek wielu talentów. Lekarz psychiatra z wykształcenia. Bibliofil i publicysta z zamiłowania. Polityk samorządowy z wyboru. Przybył do Łodzi z Krakowa. Przedtem jako lekarz wojskowy przemierzył wschodnie rubieże Rosji, zahaczając o Daleki Wschód. Przywiózł stamtąd kolekcję sztuki azjatyckiej i mnóstwo materiału do książek etnograficznych. W 1926 objął posadę nauczyciela w Społecznym Polskim Gimnazjum Męskim w Łodzi. Wkrótce jednak został urzędnikiem Magistratu Łódzkiego. Jego największą zasługą było doprowadzenie do otwarcia w 1930 roku Muzeum Miejskiego Historii i Sztuki im. J. i K. Bartoszewiczów, a przede wszystkim włączenie do jego zbiorów – zbiorów publicznych Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.”, dzięki czemu sztuka rewolucyjna i awangardowa weszła oficjalnie do obiegu kulturowego.  

Maciej Cholewiński

* heliografika to technika własna opracowana przez Karola Hillera. Zaczął nad nią pracować około 1928 roku. Łączyła w sobie malarstwo, grafikę i fotografię. Prace o abstrakcyjnej „kosmicznej” treści powstawały na papierze światłoczułym bez użycia aparatu fotograficznego.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN