Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Motyw portretu wielokrotnego stał się popularny głównie za sprawą podobnych fotografii Marcela Duchampa czy Stanisława Ignacego Witkiewicza, wykonanych ok. 1917 r. Szpakowski, wykonując swój Portret wielokrotny kilka lat wcześniej, antycypował gesty tych uznanych artystów, tworząc jednocześnie kompozycję naznaczoną jego indywidualnym charakterem. Niemal cała twórczość Szpakowskiego, który był architektem i fotografikiem, koncentrowała się wokół zagadnienia linii. Zakrzywianie nieskończonych odcinków linii, zwielokrotnianie ich i przecinanie w różnych konfiguracjach nazwał pojęciem linii rytmicznych. W tej pracy temat linii również jest widoczny. Pomiędzy twarzą artysty, lustrami i aparatem fotograficznym uwidacznia się linia wzroku. Wydaje się być ona kluczowym tematem pracy. Linia biegnie od stojącego tyłem Szpakowskiego do jednego z jego lustrzanych odbić, a następnie po kolei odbija się w każdym kolejnym, aby poprzez odbicie na wprost kamery spotykać się ze wzrokiem widza. Fotografia pokazuje poprzez linię wzroku tą złożoną grę rzeczywistości i jej reprezentacji.

Karol Jóźwiak (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 590).

Informacje o artyście:

• żył w latach 1882-1973;
• ukończył studia architektoniczne;
• tworzył biografie i rysunki.

Opis dzieła:

• Zdjęcie z 1912 roku przedstawia artystę Wacława Szpakowskiego.
• Na zdjęciu widać zdjęciu pięć postaci. Ale to jest tylko jedna osoba i jej cztery odbicia w lustrach.
• Artysta siedzi przed dwoma lustrami ustawionymi pod kątem. Artysta jest odwrócony do nas tyłem. Dzięki odbiciu w lustrze patrzy nam w oczy. Widzimy go z przodu i z boków.
• Jest to fotografia zwielokrotniająca postać.

Ciekawostki:

Podobne ciekawostki możemy też dostrzec w malarstwie. Jean-Auguste-Dominique Ingres w obrazie „Łaźnia turecka” namalował wiele odpoczywających kobiet. Postacie siedziały, stały, były widziane z przodu i z tyłu. Wiele postaci na jednym obrazie. Jak się dokładnie przyjrzymy, zobaczymy, że to jedna i ta sama osoba. Ingres miał tylko jedną modelkę.

Autorka skryptu: Małgorzata Wiktorko