Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Rysunek sepią" to praca wykonana czarnym tuszem na białym papierze, wpisująca się w konsekwentnie uprawiany przez Janusza Orbitowskiego nurt abstrakcji geometrycznej. Na kompozycję składają się układy drobnych, bardzo delikatnych, a zarazem precyzyjnych i uporządkowanych pod względem rytmicznym, kresek. Ich układy raz są zagęszczone, a innym razem rozluźnione, jak gdyby ich ruch był przyspieszony lub zwolniony. Artysta buduje kompozycję na zasadzie negatywu, podkreślając jednoczesną przeciwstawność i komplementarność jej elementów przez użycie barw uznawanych za biegunowe: czerni i bieli. Czarne kreski tworzą na białym tle nieregularne, efemeryczne formy budzące skojarzenia ze światem roślin i jego misternymi strukturami. „Rysunek sepią" przypomina porozcinane wzdłuż łykowate łodygi kwiatów, które możemy oglądać pod mikroskopem. Wrażenie to potęgują jeszcze umieszczone w kilku miejscach okręgi przypominające szkła powiększające, dzięki którym znacznie lepiej możemy przyjrzeć się splątanym fragmentom niesamowitych nietrwałych struktur.

W przeciwieństwie do chłodnych, intelektualnych kompozycji reliefowych Orbitowskiego, które również znajdują się w zbiorach muzeum, rysunki na papierze charakteryzuje ulotność i poetyckość. Czuć w nich zachwyt nad naturą i refleksję nad jej ładem oraz logiką. Mimo organicznego charakteru kompozycji i niemalże bezpośrednich nawiązań do świata przyrody rysunki wpisują się w nurt abstrakcji geometrycznej. Rządzi nimi matematyczna równowaga i porządek, dające poczucie wyciszenia. Inspiracje czerpane z przyrody wprowadzają zaś do nich pewną ruchliwość, zmienność i właściwą jej żywotność.

Praca została zakupiona do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.

„Rysunek sepią" to praca wykonana czarnym tuszem na białym papierze. Kompozycja jest zbudowana z czarnych i białych kresek. Są one drobne i delikatne. Ich układ jest raz bardziej gęsty, raz luźny. Kreski tworzą uporządkowane układy. Przypominają one formy ze świata roślin.

Dorota Stolarska-Kultys

Informacja o artyście:

Janusz Orbitowski był malarzem. Zajmował się abstrakcją geometryczną. Sztuka abstrakcyjna nie przedstawia konkretnych rzeczy. Dzieło abstrakcyjne zbudowane jest z linii, form, barw. Abstrakcja może być geometryczna.

Opis dzieła:

Janusz Orbitowski wykonał rysunek tuszem  na papierze. Rysunek jest abstrakcyjny, nie przedstawia osób, przedmiotów, roślin. Na rysunku są kreski. Kreski są drobne i delikatne. Ich układ może kojarzyć się z rozciętymi łodygami kwiatów, które oglądamy pod mikroskopem. W kilku miejscach układ kresek tworzy okręgi. Okręgi przypominają szkła powiększające. Przez te szkła przyglądamy się łodygom.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Janusz Orbitowski 
Tytuł: „Rysunek sepią”
Rok powstania: niedatowany
Tworzywo: tusz,  papier       
Wymiary: wysokość 23 cm, szerokość 32,5 cm
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

„Rysunek sepią” to praca wykonana czarnym tuszem na białym papierze. Jest to kompozycja abstrakcyjna. Składają się na nią układy kresek. Raz są zagęszczone, a innym razem rozluźnione. Wspomniane układy mogą budzić skojarzenie ze splątanymi łodygami, taśmami lub sznurkami przechodzącymi jeden pod drugim. Są miejsca, że wstęgi nachodzą na siebie, gdzie indziej jest między nimi trochę przestrzeni. W trzech miejscach artysta jakby wyciął cyrklem fragmenty rysunku i przesunął je lekko względem tła. Powstały trzy okręgi – jeden na dole, po środku; dwa wyżej – na lewo i prawo od dolnego. Sygnatura artysty znajduje się na dole, z prawej: „Orbitowski”.

Rysunki Janusza Orbitowskiego wpisują się w nurt abstrakcji geometrycznej. Głównym obiektem jego zainteresowań są: przestrzeń, światło, ruch i ich wzajemne relacje.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN