Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Akwarele „Goin", „Ima" i „Próg" to prace należące do grupy tak zwanych „obrazów medytacyjnych” mających formę mandali. Urszula Broll malowała je od lat 60. Obrany przez nią kierunek miał związek z jej silnym zaangażowaniem w studia nad filozofią hinduistyczną, odkryciem mistyki Indii, taoizmu i tantry. Artystka łączyła buddyjską praktykę medytacyjną z językiem abstrakcji, którym posługiwała się także we wcześniejszych pracach, czerpiąc z teoretycznych rozważań i artystycznego dorobku Władysława Strzemińskiego. To za sprawą autora „Teorii widzenia", w jej obrazach pojawiły się nawiązania do kubizmu, a rozpoznanie jego istoty stało się ważnym problem jej twórczości. Broll była jedną ze współzałożycielek zawiązanej w Katowicach w 1953 roku Grupy St-53. Jej nieformalnym patronem był Strzemiński, a zrzeszeni w stowarzyszeniu twórcy odwoływali się do jego artystycznej myśli.

W „obrazach medytacyjnych” Broll tworzyła układy form, posługując się linią, delikatnym kolorem i walorem. Za ich pomocą starała się przekazać osobiste doświadczenie religijne. Jej mandale mają kształt pionowego prostokąta, na którego osi powstają układy płaskich geometrycznych form. Artystka poddawała się pewnego rodzaju automatyzmowi, w swoich pracach nie starała się rozwiązać założonego problemu plastycznego. Stanowią one raczej zapis jej duchowych przeżyć i doświadczeń. Mandale to droga samopoznania: są intuicyjne, powstają poza świadomością, a zastosowane w nich barwy i kształty są wyrazem Ducha. Mówiąc o swojej twórczości Broll zauważała: „Mam bardzo głęboki kontakt z własnymi pracami, tworzę je właściwie dla siebie, dla poznania tego, czego o sobie nie wiem... W ciszy, spokoju, w obcowaniu z mandalą i własnym przeżyciem odnajduję równowagę psychiczną”. Poprzez medytację artystka dążyła do rozpoznania własnej osobowość, a prace powstające w sposób naturalny były logiczną konsekwencją odkrywania swojej świadomości.

Dorota Stolarska-Kultys

Artystka łączy język abstrakcji z buddyjską praktykę medytacyjną – tworzeniem mandali. Sztuka pozwala tu na przekazanie osobistego doświadczenia religijnego.

Prace „Goin", „Ima" i „Próg" powstały w technice akwareli. Są wynikiem studiów nad filozofią i religią Wschodu. Urszula Broll zainteresowała się nią w latach 60. Artystka zagłębiała się we własne myśli. Następnie tworzyła obrazy. Prace są zapisem jej doświadczenia religijnego.

Dorota Stolarska-Kultys

Informacje o artystce:

Urszula Broll interesowała się filozofią i religią Dalekiego Wschodu. Czuła wewnętrzną potrzebę, aby malować kwadraty, trójkąty i koła bez konkretnego celu. Artystka zagłębiała się we własne myśli. Zagłębianie się we własne myśli to medytacja. Podczas medytacji próbujemy skupić nasze myśli, staramy się nie rozpraszać. Podczas medytacji możemy się wyciszyć i uspokoić, poznać siebie samego. Medytacja jest rodzajem treningu umysłu.

Opis dzieła:

„Ima” to praca należąca do grupy tak zwanych „obrazów medytacyjnych”. Jest to abstrakcyjna akwarela. Składa się z figur geometrycznych, np.  prostokątów, kwadratów, kół, trójkątów.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autorka: Urszula Broll-Urbanowicz
Tytuł: „Ima”
Rok powstania: 1968
Tworzywo: papier, akwarela
Wymiary: wysokość 62 cm, szerokość 48 cm          
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

Praca wykonana jest w technice akwareli. Jest to kompozycja abstrakcyjna oparta na geometrycznych figurach takich jak prostokąt, kwadrat oraz koło i trójkąt. W kolorystyce dominują brązy, żółcienie, czerwień. Całość przywodzi na myśl mozaikę. Kompozycja jest symetryczna. Składa się z różnej wielkości kwadratów oraz prostokątów. Niektóre wypełnione są tylko kolorem, w kilka wpisane zostały inne formy. I tak np. w dolnej połowie pracy w centrum mamy brązowo-fioletowy kwadrat. W niego na dole wpisany jest kwadrat wypełniony kilkudziesięcioma brązowymi trójkątami. Na ich tle czerwone koło z granatowym punktem w środku. Tuż nad kwadratem, na jego  osi, czerwony stojący prostokąt  z granatowym kołem oraz szarym kwadratem. Brązowo-fioletowy kwadrat flankowany jest ciemnymi pionowymi prostokątami o czerwonych podstawach. Górna połowa jest nieco jaśniejsza. Centrum składa się z żółtych, złotych i pomarańczowych kwadratów i prostokątów. Prostokąt który wieńczy kompozycję jest poziomy. Narysowane jest na nim schematycznie oko o ciemnej tęczówce oraz czerwonych powiekach. Po bokach, po dwa czarne kwadraty między którymi żółty prostokąt ze stykającymi się wierzchołkami czerwonymi trójkątami.

Akwarela „Ima” to praca należąca do grupy tak zwanych „obrazów medytacyjnych”. Urszula Broll malowała je od lat 60. Artystka wspominała, że  zaczęła malować kwadraty, trójkąty i koła oraz różne ich układy bez żadnego namysłu czy celu,  ale z wewnętrznej potrzeby. Pozwalała ponieść się intuicji. Te działania zbiegły się z zainteresowaniem filozofią hinduistyczną czy tantrą. Okazało się, że te automatyczne gesty mieszczą się w nurcie sztuki, którą uprawiali praktykujący medytację. Prace nawiązują do mandali w rozumieniu Karola Gustawa Junga - znaku graficznego przedstawiającego treści nieświadomości. Są one dla artystki drogą do  poznania samej siebie oraz sposobem na odnalezienie równowagi psychicznej.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN