Jan Lebenstein

Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1948–54). Oprócz malarstwa zajmował się rysunkiem i grafiką. Pierwsze prace to nostalgiczne pejzaże, wkrótce jednak zaczął malować figury ludzkie, które z czasem coraz bardziej traciły charakter mimetyczny, stając się znakami-symbolami. W twórczości artysty jest to okres najbardziej zbliżony do abstrakcji. W 1959 otrzymał Grand Prix de la Ville de Paris za Figury osiowe na Première Biennale de Jeunes w Paryżu. Od tego roku zamieszkał tam na stałe. W 1961 miał wystawę indywidualną w Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris. W tym czasie powrócił do malarstwa figuratywnego, tworząc rodzaj bestiariusza pełnego fantastycznych stworów (cykl Potworne zwierzęta, 1960–65). Z czasem bestiom zaczynają towarzyszyć postaci ludzkie, a obrazy prowadzą opowieść o ludzkiej kondycji we współczesnym świecie. Artysta często odnosił się do tradycji w sztuce (Hommage à Böcklin), inspirowały go starożytne mitologie, czerpał tematy z Biblii (cykle prac Księga Hioba, 1981; Apokalipsa, 1983) i literatury współczesnej (Folwark zwierzęcy George’a Orwella, 1974) Wykonywał również ilustracje, m.in. do opowiadań Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Od czasu dużej wystawy indywidualnej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (1977) wystawiał także w Polsce. W galerii Mateusza Grabowskiego jego prace były prezentowane tylko raz na wystawie zbiorowej poświęconej polskiej sztuce abstrakcyjnej (1962).

Anna Saciuk-Gąsowska (Cytat za: Swingujący Londyn. Kolekcja Grabowskiego, płyta DVD do katalogu wystawy, red. Anna Saciuk-Gąsowska, Paulina Kurc, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2007, 176-177).