Otto Axer

Scenograf, malarz, pedagog, reżyser. W latach 1924-29 studiował w krakowskiej ASP; uczeń Weissa, Frycza, Jarockiego, Pautscha. W latach 1930-31 jako stypendysta przebywał w Paryżu, gdzie dołączył do grona kapistów skupionych wokół Józefa Pankiewicza. Wystawiał w Polsce i za granicą od 1929. Jako scenograf zadebiutował w 1932. Przed wojną współpracował z Leonem Schillerem i Andrzejem Pronaszką w Teatrach Miejskich Lwowa, Łodzi, Warszawy. W czasie wojny przebywał w getcie warszawskim, pracując jako nauczyciel rysunku w Szkole Rzemiosł. Po ucieczce z getta od jesieni 1942 roku ukrywał się u rodziny żony, Bronisławy z domu Mroczkowskiej. Żołnierz powstania warszawskiego. Po jego upadku uwięziony jako jeniec w oflagu w Magdeburgu. W latach 1945-49 przebywał w Łodzi, gdzie pracował w Teatrze Wojska Polskiego, a od 1947 również jako profesor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Od 1949 mieszkał w Warszawie, gdzie również wykładał w szkolnictwie teatralnym (1949-53). Do 1972 pracował jako scenograf i reżyser w Teatrze Polskim. Autor scenografii do blisko sto inscenizacji teatralnych (m.in. w Operze Warszawskiej, Teatrze Wielkim, Teatrem Polskim) i kilkunastu spektakli telewizyjnych. W prowadzonej przez siebie malarskiej pracowni tworzył „teatr płótna”. Malarstwo uważał za swe główne powołanie i jemu poświęcił ostatnią dekadę życia. Bogaty zbiór prac teatralnych Otto Axera, (a także jedynego filmu w dorobku artysty pt. „Kazimierz Wielki” z 1975) znajduje się w zbiorach Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach. Jego artystyczną spuścizną opiekowała się żona – Olga, z której pomocą wystawiono retrospektywę prac Otto Axera w warszawskiej Zachęcie. W 2003 Muzeum Teatralne uhonorowało Teresę Roszkowską i Otto Axera wspólną wystawą Malarze teatru. Artysta z zasady nie udzielał wywiadów - w unikalnej rozmowie radiowej (1976) powiedział: „Starałem się grać człowiekiem, samym, jedynym – tym aktorem na płótnie”. Wśród najbardziej charakterystycznych motywów malarskich znajdziemy muzykantów, cyrkowców, dzieci oraz znakomite akty i portrety kobiet. Na uwagę zasługuje też kolekcja rysunków, inspirowanych m.in. sztukami Szekspira, a także zamordowanym światem chasydów. Maciej Cholewiński