Kolekcja Sztuki Dawnej

Helena Modrzejewska (12.10.1840—8.04.1909) zapisała się w historii jako jedna z najlepszych polskich aktorek dramatycznych występujących na rodzimych i światowych scenach. Debiutowała w przedstawieniach wędrownej trupy teatralnej, wówczas przybrała pseudonim Modrzejewska (naprawdę nazywała się Jadwiga Helena Misiel). Prędko została doceniona przez krytyków i publiczność. W kolejnych latach grała m.in. na scenach krakowskich i warszawskich teatrów, a do admiratorów jej talentu należeli m.in. Stanisław Witkiewicz, czy Henryk Sienkiewicz. W 1876 roku podjęła decyzję o wyjeździe do Stanów Zjednoczonych. Tu zmodyfikowała swój pseudonim na Helena Modjeska. Jej kariera nadal rozwijała się dynamicznie. Artystka grała aż do 1907 roku, kreując role w najważniejszych adaptacjach literatury światowej, m.in. Damie kameliowej Alexandra Dumas czy Marii Stuart Friedricha Schillera.

Największą sławę przyniosły jej wielokrotne role w szczególnie przez nią cenionych dramatach Williama Shakespeare'a, m.in. Ofelia w Hamlecie, Lady Makbet w Makbecie, Rozalinda w Jak wam się podoba, czy kreacja Julii w Romeo i Julia. W przedstawieniu tym występowała m.in. w 1879 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie. Portret aktorki Michał Elwiro Andriolli wykonał dwa lata później. Postać naturalnej wielości, w ujęciu 3/4 została przedstawiona frontalnie. Artysta narysował Modrzejewską-Julię zastygłą w bezruchu, z dłońmi splecionymi przed sobą. Wzrok kieruje w dal, podążając za swoimi myślami. Andriolli bardzo subtelnie operował ograniczoną paletą barwną, dając tym samym wyraz wielkiej biegłości warsztatowej. Do dramatu W. Shakespear'a w swojej karierze sięgnął jeszcze raz, wykonując w 1886 roku ilustracje do Romea i Julii. 

Maria Milanowska