Każdy eksperyment naukowy poddany jest regułom i musi odbywać się w ściśle kontrolowanych warunkach. Eksperyment w sztuce wolny jest od tego rodzaju ograniczeń – wiąże się z pracą wyobraźni poza wszelkimi narzuconymi kategoriami.
Eksperymentowanie wpisane jest w opartą na postępie nowoczesność, a także w sztukę awangardową, która przekracza utarte schematy, modele i tradycje. Artyści podejmują próby nowatorskiej aranżacji przestrzeni i płaszczyzn, badają fotografię, dźwięk i ruchomy obraz. Efekty ich pracy są także wykorzystywane w codziennym życiu. Awangardowe sposoby budowania obrazu na stałe weszły do projektowania graficznego, eksperymenty związane z abstrakcją geometryczną wpłynęły na nowe formy architektury i wzornictwa, a te z dziedziny filmu przeniknęły do kultury masowej. Artystyczny eksperyment może mieć również szersze oddziaływanie: proponować nowe formy społecznego współżycia, a także sposoby widzenia, słyszenia i rozumienia otaczającego świata.