PAWEŁ POLIT
Kurator, Dział Zbiorów Sztuki Nowoczesnej
Narzędziem konceptualnych Interwencji Edwarda Krasińskiego, powstałych po 1970 roku, jest niebieska linia paska taśmy przyklejonego poziomo na wysokości 130 cm wzdłuż obwodu ścian, przecinającego powierzchnie zawieszonych na ścianach przedmiotów lub penetrującego pozorną głębię przedstawień. Niebieski pasek Krasińskiego dostosowuje się do specyfiki oznaczanej przez siebie przestrzeni; charakteryzuje go rodzaj mimikry. Pełzając po ścianach i napotykając na swojej drodze nierówne powierzchnie przedmiotów, pasek eksponuje swoją fizyczność, podkreślając bogactwo i zróżnicowanie otoczenia. Wnikając w pozorną głębię struktur geometrycznych, zdaje się on tracić swoje kwalifikacje materialne, dostosowując swój bieg do abstrakcyjnego wzoru linii.
Wczesne Interwencje Krasińskiego testowały podatność różnego rodzaju powierzchni – takich jak prostokątny fragment tynku z kablem telefonicznym, lustro albo szafka ścienna – na horyzontalne operacje niebieskiej taśmy. Po 1974 roku konstrukcje asamblaży zostały zastąpione przez wykonane na prostokątnym podłożu reliefowe wizualizacje struktur aksonometrycznych. Wpisany w geometryczny porządek tych przestrzeni bieg niebieskiego paska narażony jest na niespodziewane zwroty, przesunięcia, zerwania ciągłości. Znikając w „czeluściach" obrazów i pojawiając się ponownie, pasek tautologicznie obrysowuje kształty napotkane na swojej drodze.
Krasiński nie traktował swoich tablic aksonometrycznych jako prac we właściwym sensie; mają one funkcjonować w odniesieniu do bezpośredniego otoczenia architektonicznego, wiążąc operacje niebieskiego paska z funkcją ustanawiania rodzaju narracji wizualnej między dwoma heterogenicznymi dziedzinami: rzeczywistej przestrzeni, poddanej upływowi czasu i wystawionej na działanie przypadku oraz idealnej i bezczasowej przestrzeni geometrii. Koncepcja ta pozostaje w związku z zaproponowaną przez Krasińskiego ideą „aplikacji" – formuły działania polegającego na nakładaniu na siebie różnych powierzchni. „To wszystko musi się na siebie nałożyć – napisał artysta – ściana, obraz, pasek, który to wszystko ujawnia”.
Wizualna gramatyka łączenia powierzchni, wiązania ich za pomocą niebieskiego paska, służyć ma eksponowaniu ich lekceważonych aspektów. Niebieski pasek „ingeruje w rzeczywiste: on ujawnia rzeczywiste, przedtem nie zauważone". Krasiński stwierdził również: „Pasek to musi być obce ciało na oczywistości. Obcość na oczywistości. Musi się przyklejać samo. To jest obce. Jak obrazek jest obcy ścianie”.
Jedną z powierzchni poddawanych przez Krasińskiego operacji niebieskiego paska jest płaszczyzna obrazu fotograficznego. W instalacji Atelier-Puzzle (1992) artysta uzyskał surrealistyczny efekt przenikania się dwóch przestrzeni – iluzyjnej i rzeczywistej – dzięki zastosowaniu prostopadłościennych kolumn, na których przednie i tylne strony naklejone zostały fotografie fragmentów pracowni Henryka Stażewskiego, którą zamieszkiwał. Stymulując odbiorcę, za pomocą horyzontalnej operacji niebieskiego paska, do powiązania tych obrazów w spójną całość, Atelier-Puzzle wywołuje wrażenie iluzoryczności samej przestrzeni galerii.