Alfons Karpiński

Artysta, którego ulubionym tematem pozostawał portret, głównie kobiecy. Na początku kariery Alfons Karpiński uległ młodopolskiej fascynacji folklorem, etap ten miał jednak charakter epizodyczny. Na szczególną uwagę zasługują wczesne prace powstałe pod wpływem twórców francuskich, jak również Jamesa McNeil Whistlera. Są to m.in. Modelka Jane (1908) i Jane z japońską laleczką (1909). Stopniowo styl Karpińskiego nabierał coraz bardziej dekoracyjnego charakteru. Jego cechą było wygładzanie i nadawanie miękkości konturom, ich subtelne rozmywanie. Od lat 20. XX w. malarstwo Karpińskiego stawało się coraz bardziej konwencjonalne i powtarzalne, zarówno w przypadku portretów, jak również martwych natur. 

Alfons Karpiński urodził się w Rozwadowie (obecnie dzielnica Stalowej Woli) w wielodzietnej rodzinie sędziego powiatowego. W 1885 roku Karpińscy przeprowadzili się do Krakowa, gdzie sześć lat później ich syn rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych. W 1903 roku Karpiński wyjechał do Monachium, skąd po roku nauki w Akademii Sztuk Pięknych udał się do Wiednia. Tu w latach 1904-1907 kształcił się u Kazimierza Pochwalskiego. Naukę w wiedeńskiej ASP ukończył z wyróżnieniem. Dopełnieniem jego edukacji artystycznej były studia w Paryżu, gdzie między 1907 a 1912 uczęszczał m.in. do Académie de la Grande Chaumiére oraz Académie Willi. 

Jak twierdzą badacze twórczości Karpińskiego to właśnie pięcioletni pobyt we Francji wpłynął na ukształtowanie jego stylu artystycznego, któremu pozostał wierny do końca swojej aktywności zawodowej. Jest on zauważalny w szczególności w przypadku licznie malowanych portretów. Cenne były dla Karpińskiego również podróże artystyczne, m.in. do Włoch oraz Wielkiej Brytanii, podczas których tworzył pejzaże. 

Artysta pozostał jednak na stałe związany z Krakowem. Jeszcze w czasie studiów w wiedeńskiej Akademii od 1905 roku współpracował z kabaretem "Zielony balonik". Utrzymywał bliskie relacje z krakowskim środowiskiem artystycznym, uczestnicząc w licznych wystawach, m.in. organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych. W 1911 roku odbyła się w Krakowie pierwsza wystawa indywidualna Karpińskiego. W tym samym roku artysta prowadził zajęcia rysunku na Wyższych Kursach dla Kobiet im. Adama Baranieckiego oraz prezentował swoje prace na wystawach zagranicznych, m.in. w Antwerpii i Rzymie. 

W czasie I wojny światowej Karpiński jako oficer armii austriackiej pracował dla tzw. Oddziału Grobów Wojennych, wykonując rysunki cmentarzy i mogił wojskowych. 

Po zakończeniu wojny powrócił do malarstwa portretowego, wykonując liczne obrazy na zamówienie. Nadal aktywnie brał udział w wystawach, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, m.in. w Brukseli (1929), czy Nowym Jorku (1939). Za życia artysty miało miejsce dziesięć wystaw indywidualnych, które odbyły się w Krakowie, Lwowie oraz Poznaniu. W tym ostatnim podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 roku Karpiński otrzymał złoty medal za całokształt twórczości. 

Alfons Karpiński był członkiem wielu stowarzyszeń i organizacji artystycznych, m.in. od 1918 roku przez dziewięć lat piastował stanowisko wiceprezesa krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, należał również do warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, Powszechnego Związku Artystów Polskich, oraz grupy Zero. 

W kolekcji Muzeum znajdują się trzy prace Alfonsa Karpińskiego: Lido II (1907), 
Profil kobiety w czarnym futrze/Portret pani w czarnym toczku (1910) oraz Koncert Haliny Czerny-Stefańskiej na Wawelu (1954). 

Maria Milanowska