Wacław Szpakowski
Architekt, rysownik i fotograf. Prekursor abstrakcji geometrycznej, przez całe życie konsekwentnie zgłębiający zagadnienia rytmu, systemów zapisów oraz geometrii przyrody. Pozostawił po sobie liczne prace z pogranicza sztuki abstrakcyjnej, muzyki i matematyki, które ukazują związki oraz bliskość tych dziedzin.
Wacław Szpakowski urodził się w Warszawie, a w 1897 roku jego rodzina przeniosła się do Rygi. Studiował architekturę na Politechnice Ryskiej w latach 1902-19011. Po ukończeniu studiów wrócił do Polski. Mieszkał w Warszawie, gdzie pracował w Ministerstwie Poczty i Telekomunikacji jako inżynier budowlany oraz w Otwocku, pracując na stanowisku architekta uzdrowiskowego. Od 1945 roku mieszkał we Wrocławiu. Pracował przy odbudowie miasta, a później w Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telekomunikacji oraz w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego.
Przez niemal całe swoje życie Szpakowski rozwijał zainteresowania artystyczne, wykonując rysunki według własnego programu „Linii Rytmicznych”. Swoje dociekania realizował jednak w izolacji, nie przetestował publicznie ich wyników, pozostając poza światem sztuki. W 1969, dzięki inicjatywie córki Szpakowskiego – artystki Anny Szpakowskiej, praca jej ojca została zaprezentowana krytykom sztuki. W tym samym roku w „Odrze” opublikowano tekst Szpakowskiego Linie rytmiczne, opisujący długotrwałe poszukiwania twórcze artysty.
Pierwsza wystawa prac Szpakowskiego odbyła się już po jego śmierci, w Muzeum Sztuki w Łodzi w 1978 roku. Dzięki kolejnym prezentacjom jego dorobek odkryto dla świata i ulokowano w szerszym kontekście historii sztuki. Prace Szpakowskiego prezentowane były na ikonicznych wystawach Presences Polonaises w Centre Pompidou w Paryżu (1983) i Europa, Europa w Bonn (1994). Zostały także pokazane na wystawie Inventing Abstraction 1910–1925 w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (2012). Wystawy indywidualne miały miejsce m.in. w galerii Atelier 340 w Brukseli (1992), Muzeum Narodowym w Warszawie (1993), Muzeum Miejskim we Wrocławiu (2016). Prace Wacława Szpakowskiego znajdują się w kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi oraz w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.
