Benedykt Jerzy Dorys (właść. Rotenberg)
Urodził się w Kaliszu, zmarł w Warszawie. Fotograf. Karierę rozpoczął w 1914 od amatorskiego wykonywania zdjęć w Kaliszu, gdzie w latach 1918-22 uczył się w średniej szkole muzycznej. W 1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1925-29 działał w Polskim Towarzystwie Miłośników Fotografii. Wystawiał od 1927. W 1929 zajął się fotografią zawodowo: otworzył w Warszawie przy Alejach Jerozolimskich 41 Atelier Fotografii Artystycznej, które działało do 1939 i cieszyło się znaczną popularnością. W 1930 miał pierwszą wystawę indywidualną. Tematem zdjęć artysty była architektura, pejzaż, akt, a także portrety ludzi nauki i sztuki, m.in. gwiazd kina (Niny Andrycz, Eugeniusza Bodo, Adolfa Dymszy i in.). Dorys przejawiał też talent reportażysty, fotografując od lat 20-tych Warszawę, a w latach 1931-32, Kazimierz Dolny. Współpracował z prasą. Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 wziął udział w obronie Warszawy, a jego atelier uległo zniszczeniu. W latach 1940-42 był uwięziony w warszawskim Gettcie, gdzie prowadził zakłady fotograficzne najpierw przy ul. Chłodnej, a potem przy ul. Elektoralnej. Po ucieczce zmienił nazwisko na Dorys i, ukrywając się ze swoją przedwojenną służącą, dzięki pomocy przyjaciół przeżył wojnę. W 1946 był jednym z założycieli ZPAF - Związku Polskich Artystów Fotografików; w roku tym wznowił też zawodową działalność, otwierając przy ul. Nowy Świat 29 zakład fotograficzny, który prowadził aż do II połowy lat 80-tych. Wystawiał. Laureat nagrody Ministerstwa Kultury (1960, 1973, 1975), działacz organizacji fotograficznych. W 1968 otrzymał najwyższe honorowe wyróżnienie Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej FIAP. Najsłynniejszym dziełem artysty i jednocześnie jednym z najważniejszych osiągnięć polskiego dokumentu jest wspomniany cykl fotografii z Kazimierza Dolnego, w którym uwiecznił życie polsko-żydowskiego miasteczka. Do zdjęć tych wrócił w latach 60-tych, prezentując je na wystawie indywidualnej. Od końca lat 70-tych Dorys pokazywał je na prestiżowych wystawach fotografii polskiej za granicą: w Nowym Jorku (1979), Paryżu (1980/81 i 1992). Prace w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Sztuki w Łodzi.
Maciej Cholewiński
