1 00:00:38,080 --> 00:00:41,350 Obrazy można tworzyć nie tylko 2 00:00:41,650 --> 00:00:42,380 wiśniami, 3 00:00:42,780 --> 00:00:43,300 malinami, 4 00:00:43,520 --> 00:00:44,120 jeżynami, 5 00:00:44,550 --> 00:00:45,090 jagodami, 6 00:00:45,300 --> 00:00:46,190 czy szpinakiem. 7 00:00:47,110 --> 00:00:47,980 Ale również 8 00:00:48,400 --> 00:00:48,990 chodnikiem, 9 00:00:49,380 --> 00:00:50,220 koszem na śmieci, 10 00:00:50,830 --> 00:00:51,390 ścianą 11 00:00:51,940 --> 00:00:53,720 i studzienką kanalizacyjną. 12 00:00:54,960 --> 00:00:55,980 Zobaczcie sami. 13 00:00:57,590 --> 00:00:59,070 Przepraszam, co to takiego? 14 00:00:59,680 --> 00:01:01,040 Jak to jest zrobione? 15 00:01:02,010 --> 00:01:02,710 Co to jest? 16 00:01:04,820 --> 00:01:07,060 Przepraszam, jak to jest zrobione? 17 00:01:07,590 --> 00:01:09,050 Skąd wzięły się te farby? 18 00:01:09,290 --> 00:01:10,860 W jaki sposób to namalowałam? 19 00:01:15,490 --> 00:01:20,970 Max Ernst w 1925 roku wakacje spędzał nad Atlantykiem. 20 00:01:21,390 --> 00:01:25,670 Tam, gdzie sto lat wcześniej Juliusz Słowacki rozkoszował się kawą z croissantami. 21 00:01:26,200 --> 00:01:32,210 Ale Ernsta nie olśniły śniadania, tylko deski podłogi, pokryte tysiącami zadrapań. 22 00:01:33,060 --> 00:01:36,660 Rzucił na nią kartki papieru i zaczął pocierać je ołówkiem. 23 00:01:37,250 --> 00:01:39,970 Szkoda, że w muzeum sztuki podłogi są takie gładkie. 24 00:01:41,030 --> 00:01:44,240 Zatem wyjdźmy z muzeum i odciśnijmy coś na zewnątrz. 25 00:01:44,560 --> 00:01:45,540 Chodźmy. 26 00:01:50,040 --> 00:01:51,680 Odcisnę sobie korę. 27 00:03:02,700 --> 00:03:03,940 Jestem malarzem. 28 00:03:04,140 --> 00:03:07,050 Początkowo obrazy malowałem farbami. 29 00:03:07,560 --> 00:03:14,170 Olejnymi, akrylami, temperami, no wszystkimi farbami, jakie były dostępne na rynku. 30 00:03:14,730 --> 00:03:18,070 Obrazy malowałem w pracowni, ale również w plenerach. 31 00:03:18,610 --> 00:03:21,440 I jak zacząłem wychodzić w plener, no to odżyłem. 32 00:03:21,870 --> 00:03:24,670 Ożyłem ja i odżyły sądzę, że moje obrazy. 33 00:03:25,180 --> 00:03:29,020 W myśl wypowiedzi malarza Maxa Ernsta, 34 00:03:29,820 --> 00:03:32,920 że obrazy można malować wszystkim, również farbami, 35 00:03:33,440 --> 00:03:39,280 postanowiłem wykorzystywać wszystko, co mnie otaczało. 36 00:03:39,980 --> 00:04:23,720 [muzyka w tle] 37 00:04:25,490 --> 00:04:28,400 Czerwone jabłuszka... Ha ha ha ha 38 00:04:31,230 --> 00:04:33,560 Zacznijmy od przygotowania naszych naturalnych barwników. 39 00:04:34,080 --> 00:04:38,370 Zróbmy sobie mnóstwo kolorów z wykorzystaniem warzyw i owoców. 40 00:04:38,900 --> 00:04:40,190 Oraz jednej przyprawy. 41 00:04:41,030 --> 00:04:41,890 Zacznijmy może od malin. 42 00:04:43,410 --> 00:04:45,200 Mmm...to będą pachnące farby. 43 00:04:48,870 --> 00:04:49,710 Do garnka,do środka. 44 00:04:56,270 --> 00:05:20,440 [rozmowy w tle] 45 00:05:20,620 --> 00:05:22,090 To będzie bardzo gęsta farba. 46 00:05:23,130 --> 00:05:53,850 [rozmowy w tle] 47 00:05:53,940 --> 00:05:55,870 I teraz, moi drodzy, przygotowujemy stemple. 48 00:05:56,460 --> 00:05:59,740 Mamy też kilka jabłek i zróbmy z tych jabłek stemple dwojakiego rodzaju. 49 00:06:00,810 --> 00:06:04,050 Zobaczcie, wszystko będziemy odbijać, wszystkie te fantastyczne formy i struktury. 50 00:06:04,440 --> 00:06:07,140 Na każdym liściu niepowtarzalne ułożenie żyłek. 51 00:06:08,420 --> 00:06:08,830 Świetnie. 52 00:06:09,280 --> 00:06:10,850 Działasz tym samym stemplem cały czas? 53 00:06:11,940 --> 00:06:13,140 Żółtą, czyli kurkumę. 54 00:06:13,920 --> 00:06:14,960 No, i mocno przyciśnij. 55 00:06:24,610 --> 00:06:32,680 Max Ernst, pełen radości z odkrycia dokonanego na deskach podłogi, pocierał wszystkie przedmioty, jakie wpadły mu w ręce. 56 00:06:33,290 --> 00:06:34,330 Pożyłkowane liście, 57 00:06:34,880 --> 00:06:36,390 nić odwiniętą ze szpuli, 58 00:06:36,750 --> 00:06:38,100 szorstką, lnianą tkaninę. 59 00:06:39,400 --> 00:06:47,380 Przed jego oczami zjawiała się wówczas ciemna ściana boru z zawieszonym nad koronami drzew czerwonym słońcem. 60 00:06:49,520 --> 00:06:52,290 I pyszne, pełne kielichy kwiatów. 61 00:06:54,330 --> 00:07:50,790 [muzyka w tle] 62 00:07:55,300 --> 00:07:56,410 A to są moje farby. 63 00:07:56,870 --> 00:08:00,250 Nie kupiłem ich w żadnym sklepie z materiałami plastycznymi. 64 00:08:01,110 --> 00:08:04,400 Znalazłem, zerwałem w ogrodzie, na przykład: 65 00:08:04,740 --> 00:08:05,800 jeżyny, 66 00:08:13,090 --> 00:08:13,890 buraczek, 67 00:08:14,700 --> 00:08:15,550 wiśnia. 68 00:08:18,860 --> 00:08:21,920 Wiśnia ma ten plus jeszcze, że takie rozpryski są. 69 00:08:22,110 --> 00:08:24,030 Uwielbiam takie plamy. 70 00:08:26,480 --> 00:08:30,590 Czarny bez to całą ręką, całą dłonią można. 71 00:08:32,330 --> 00:08:33,510 Lubię się tak pastwić. 72 00:08:34,860 --> 00:08:36,770 Aaa, proszę bardzo. 73 00:08:37,800 --> 00:08:38,680 Voilà. 74 00:08:44,450 --> 00:08:46,600 Mamy teraz kartki papieru, które zastąpią nam talerze. 75 00:08:47,340 --> 00:08:50,570 No i pora na abstrakcję owocowo-warzywną. 76 00:08:54,130 --> 00:08:58,630 Po prostu jeżynę dołożyć i odcisnąć palcami. 77 00:08:59,690 --> 00:09:33,630 [muzyka w tle] 78 00:09:38,170 --> 00:09:44,090 A to są moje płótna z cyklu "obrazy przejezdne albo obrazy przejściowe". 79 00:09:44,760 --> 00:09:54,550 Gdziekolwiek jadę, zabieram z sobą białe płótno tego formatu i rozkładam na ulicach lub na chodnikach, i pozostawiam na kilka godzin. 80 00:09:55,110 --> 00:10:02,180 Po nich przechodzą ludzie, przejeżdżają samochody i w taki prosty sposób uwiecznia się prawda danego miasta. 81 00:10:02,720 --> 00:11:36,410 [muzyka w tle] 82 00:11:40,160 --> 00:11:43,060 Na codzienność także można popatrzeć jak na sztukę. 83 00:11:43,800 --> 00:11:48,560 Przecież frotaż, czyli odbijanie wzoru z powierzchni podłożonej pod papier, 84 00:11:49,200 --> 00:11:52,960 czy stemplowanie, czyli odbijanie przedmiotów na powierzchni papieru, 85 00:11:53,120 --> 00:11:55,620 zdarza się również bez udziału artystów. 86 00:11:57,140 --> 00:11:58,960 Pora na artystyczny deser. 87 00:11:59,790 --> 00:12:02,970 Wybierzmy jeszcze coś, czym można wspaniale odciskać, 88 00:12:03,260 --> 00:12:05,330 na przykład górę ptysia. 89 00:12:06,170 --> 00:12:11,520 I spróbujmy zrobić z tego ptysia jakiś...a kremowy kwiatek. 90 00:12:11,990 --> 00:12:14,970 Na przykład tak, i tak, i trochę więcej kremu. 91 00:12:15,950 --> 00:12:16,730 Raz, dwa, trzy! 92 00:12:17,150 --> 00:12:19,380 Ptyś na kartkę, ptyś na kartkę. 93 00:12:21,300 --> 00:12:24,730 A ja...wiem, gdzie jeszcze możemy odcisnąć te... 94 00:12:24,740 --> 00:12:25,570 No, gdzie jeszcze można, Helenka? 95 00:12:27,660 --> 00:12:29,060 Ty jesteś taka-owaka? 96 00:12:30,250 --> 00:12:31,420 W takim wypadku... 97 00:12:31,880 --> 00:12:33,580 Aaaaa, ciach! 98 00:12:34,340 --> 00:12:56,310 [śmiech] 99 00:12:56,850 --> 00:13:06,250 [muzyka w tle] 100 00:13:10,170 --> 00:13:11,790 Co to jest? Jak to zostało zrobione? 101 00:13:12,950 --> 00:13:13,640 Zgadnij. 102 00:13:14,560 --> 00:13:16,500 Może odrysowaliście to po prostu? 103 00:13:16,910 --> 00:13:17,590 Ale czym? 104 00:13:18,230 --> 00:13:19,070 Pastelami. 105 00:13:19,590 --> 00:13:21,210 Jak myślicie,co to może być? 106 00:13:21,850 --> 00:13:22,660 Może jakieś napisy? 107 00:13:23,100 --> 00:13:24,980 No dobrze, a wiecie, gdzie one powstały? 108 00:13:25,470 --> 00:13:26,530 Może na jakiejś ścianie? 109 00:13:27,020 --> 00:13:27,430 Nie. 110 00:13:28,010 --> 00:13:28,770 Na ławce? 111 00:13:29,220 --> 00:13:29,860 Nie. 112 00:13:30,870 --> 00:13:32,330 No,to nie wiemy,gdzie to zostało zrobione. 113 00:13:32,680 --> 00:13:33,050 Nie wiemy. 114 00:13:33,690 --> 00:13:35,110 To zostało zrobione na śmietniku. 115 00:13:35,390 --> 00:13:36,620 Ooo... 116 00:13:37,450 --> 00:13:38,880 A to jest chyba studzienka? 117 00:13:39,440 --> 00:13:43,150 Ta studzienka trochę wygląda jak koło...samochodowe. 118 00:13:43,290 --> 00:13:44,280 Tylko wypełnione w środku. 119 00:13:45,640 --> 00:13:47,040 To są chyba jakieś deski. 120 00:13:47,590 --> 00:13:48,200 Może ławka? 121 00:13:48,810 --> 00:13:51,290 A może to jest płot, a może to drzewo. 122 00:13:51,1000 --> 00:13:52,670 To deski. 123 00:13:51,820 --> 00:13:52,640 To nie jest drzewo. 124 00:13:53,250 --> 00:13:53,850 Podłoga? 125 00:13:54,880 --> 00:13:56,380 Tak, Wiktorku, to jest podłoga. 126 00:13:56,710 --> 00:13:58,700 A wiecie, co to jest? 127 00:13:59,270 --> 00:14:01,100 Jakaś kratka albo wycieraczka? 128 00:14:01,900 --> 00:14:02,830 Trochę przypomina wafelek. 129 00:14:03,390 --> 00:14:04,740 To jest stopień. 130 00:14:05,470 --> 00:14:06,330 Ciężko zgadnąć. 131 00:14:07,070 --> 00:14:07,570 A co to jest? 132 00:14:07,730 --> 00:14:08,730 Trochę przypomina drzewo. 133 00:14:09,320 --> 00:14:10,500 Ale to nie jest drzewo. 134 00:14:11,020 --> 00:14:12,500 Ale to jest las może? 135 00:14:12,1000 --> 00:14:14,950 A może jest to połączenie kilku odciśnięć? 136 00:14:15,390 --> 00:14:16,770 No, tak, to jest połączenie. 137 00:14:17,530 --> 00:14:20,310 To chyba jest jakieś...takie podkładki na przykład. 138 00:14:20,260 --> 00:14:20,970 A drugie? 139 00:14:21,420 --> 00:14:21,860 Węgiel? 140 00:14:22,480 --> 00:14:22,110 Co to może być? 141 00:14:22,480 --> 00:14:22,860 Nie. 142 00:14:23,020 --> 00:14:23,450 Te czarne? 143 00:14:23,980 --> 00:14:26,090 Jest to coś płaskiego i prostokątnego. 144 00:14:26,490 --> 00:14:29,520 Takie dosyć wąskie...jakiś pasek może? 145 00:14:31,640 --> 00:14:32,830 Wiem! To jest grzebień. 146 00:14:33,170 --> 00:14:33,930 Nie. 147 00:14:34,070 --> 00:14:35,230 To chyba nie zgadniemy. 148 00:14:35,750 --> 00:14:36,320 Co to jest? 149 00:14:36,990 --> 00:14:38,430 Spodnie. 150 00:14:38,820 --> 00:14:40,340 Może przejdziemy teraz do naszych? 151 00:14:44,270 --> 00:14:45,950 To może zaczniecie od tego. 152 00:14:46,650 --> 00:14:47,130 Domek 153 00:14:47,470 --> 00:14:51,970 No właśnie, jak tu się stanie na pozycji Julii, to jest...domek. 154 00:14:52,170 --> 00:14:53,370 Czy Wy to robiliście z owoców? 155 00:14:53,880 --> 00:14:55,160 Tak. Robiliśmy z owoców i warzyw. 156 00:14:55,600 --> 00:14:56,950 A jak myślicie, co to jest? 157 00:14:57,570 --> 00:15:03,560 Jak dla mnie, jest to dziwny ludzik z uśmiechniętą buźką, zielonymi oczami i śmieszną czapką z rogami. 158 00:15:04,000 --> 00:15:04,550 UFO. 159 00:15:05,170 --> 00:15:07,210 Zgadnijcie, z czego jest zrobiona ta żółta farba? 160 00:15:07,800 --> 00:15:08,550 Z cytryny? 161 00:15:08,960 --> 00:15:09,610 Nie. 162 00:15:10,200 --> 00:15:12,620 Może podpowiem. Nie jest to żaden owoc ani warzywo. 163 00:15:12,890 --> 00:15:13,690 Tylko przyprawa. 164 00:15:13,880 --> 00:15:14,800 To może curry? 165 00:15:15,100 --> 00:15:15,840 Nie. 166 00:15:16,250 --> 00:15:16,910 A może kurkuma? 167 00:15:17,310 --> 00:15:17,680 Tak! 168 00:15:18,230 --> 00:15:19,470 A ta zielona farba? 169 00:15:20,830 --> 00:15:21,370 Ymm...koperek? 170 00:15:21,770 --> 00:15:22,160 Nie. 171 00:15:22,520 --> 00:15:21,870 Szpinak. 172 00:15:22,330 --> 00:15:22,890 Szpinak! 173 00:15:23,230 --> 00:15:23,490 Brawo. 174 00:15:24,750 --> 00:15:27,420 A jak myślicie, z czego jest to odciśnięte i jaką farbą? 175 00:15:27,820 --> 00:15:29,090 Na pewno góra ze szpinaku. 176 00:15:29,520 --> 00:15:29,900 Tak. 177 00:15:30,970 --> 00:15:35,330 A może to dolne, czerwone, jest z truskawek? 178 00:15:35,690 --> 00:15:36,350 Nie. 179 00:15:36,440 --> 00:15:37,240 Z buraka? 180 00:15:37,370 --> 00:15:37,740 Nie z buraka. 181 00:15:38,110 --> 00:15:38,260 Cebula? 182 00:15:39,120 --> 00:15:39,500 Nie. 183 00:15:39,930 --> 00:15:40,790 A może z pomidorów? 184 00:15:41,350 --> 00:15:42,090 Nie, nie. 185 00:15:42,180 --> 00:15:43,100 A może jabłko? 186 00:15:43,100 --> 00:15:43,370 Jabłko! 187 00:15:43,780 --> 00:15:44,1000 Jak myślicie, co tam jest? 188 00:15:45,440 --> 00:15:46,680 Jakieś odciski? 189 00:15:46,710 --> 00:15:47,370 Grzyby. 190 00:15:47,760 --> 00:15:49,130 Z czego są zrobione te daszki? 191 00:15:49,520 --> 00:15:51,180 Może... Daszki z ziemniaka? 192 00:15:51,410 --> 00:15:52,190 Nie. 193 00:15:52,510 --> 00:15:54,060 To może góra jest zrobiona z jabłka? 194 00:15:54,790 --> 00:15:55,400 Nie. 195 00:15:55,740 --> 00:15:56,140 Burak? 196 00:15:56,560 --> 00:15:57,070 Nie. 197 00:15:57,040 --> 00:15:59,200 Mi to przypomina takie malutkie banany. 198 00:15:59,470 --> 00:16:00,220 Nie. 199 00:16:00,670 --> 00:16:07,550 To jest zrobione po prostu z cebuli, przeciętej na pół i wyciętej w środku. 200 00:16:11,430 --> 00:16:13,310 A ja to zrobiłam tak: 201 00:16:16,580 --> 00:16:18,990 Przepraszam, jak to jest zrobione? 202 00:16:22,200 --> 00:16:25,600 Wygląda jak szlaczek zrobiony gumowym stemplem. 203 00:16:26,210 --> 00:16:27,230 Nie. 204 00:16:27,910 --> 00:16:29,780 Jak Pani myśli, co tutaj jest namalowane? 205 00:16:30,340 --> 00:16:31,820 Według mnie to chyba jest dom, tak? 206 00:16:32,090 --> 00:16:32,660 Tak jest. 207 00:16:32,680 --> 00:16:34,280 A jakie farby zostały do tego użyte? 208 00:16:35,040 --> 00:16:37,280 Hmm...akwarele może? 209 00:16:37,790 --> 00:16:39,880 Nie, są to farby zrobione z owoców i warzyw. 210 00:16:40,290 --> 00:16:40,730 O. 211 00:16:41,330 --> 00:16:43,130 Co to jest? Jak to jest zrobione? 212 00:16:44,490 --> 00:16:51,050 To jest rysunek, który wygląda jak zrobiony kredką świecową, odciśnięty na jakimś podkładzie, twardym. 213 00:16:51,800 --> 00:16:56,260 Na przykład na bruku albo...albo na jakichś deskach. 214 00:16:56,920 --> 00:16:58,060 Co to Pani przypomina? 215 00:16:58,740 --> 00:17:03,340 Wygląda jak rysunek jakiegoś placu albo wzór na podłogę. 216 00:17:03,880 --> 00:17:05,960 Co to jest? Jak to było zrobione? 217 00:17:06,940 --> 00:17:09,380 To jest obrazek, na którym są jakieś czerwone plamy. 218 00:17:09,770 --> 00:17:11,580 A co to Panu przypomina? 219 00:17:12,030 --> 00:17:14,710 To wygląda na grzybki. 220 00:17:15,120 --> 00:17:19,050 Tylko nie wiem, z czego jest zrobiona farba. Czy to jest farba, czy może jakiś sok... 221 00:17:19,700 --> 00:17:21,010 To jest sok z malin. 222 00:17:23,260 --> 00:17:25,500 Przepraszam, a jak to zostało zrobione? 223 00:17:26,210 --> 00:17:26,950 Kredka świecowa? 224 00:17:27,440 --> 00:17:28,420 Nie, blisko... 225 00:17:28,560 --> 00:17:29,160 Pastele. 226 00:17:29,540 --> 00:17:29,900 Tak. 227 00:17:30,450 --> 00:17:31,990 I zostało coś podłożone pod spód. 228 00:17:32,440 --> 00:17:32,780 Tak. 229 00:17:32,610 --> 00:17:33,440 Wygląda na serwetkę. 230 00:17:33,800 --> 00:17:34,290 Dokładnie. 231 00:17:34,810 --> 00:17:36,380 A jakiej farby użyłam? 232 00:17:36,890 --> 00:17:41,430 Jak dla mnie to wygląda na jakieś wodne farby...może akwarele? 233 00:17:42,180 --> 00:17:50,210 Chociaż...tutaj widzę jakieś elementy, jakieś małe nasionka, jakieś fragmenty owoców, może jakiś naturalny barwnik jednak? 234 00:17:50,820 --> 00:17:52,060 Rzeczywiście, są to owoce. 235 00:17:52,170 --> 00:17:53,210 A wie Pani, jakie? 236 00:17:53,580 --> 00:17:55,770 Tutaj, w tym elemencie mi to wygląda na maliny. 237 00:17:56,110 --> 00:17:58,740 Tam jakaś chyba śliwka się zapodziała. 238 00:18:00,410 --> 00:18:01,310 Jakieś na pewno czerwone. 239 00:18:06,140 --> 00:18:10,000 Zamiast sięgać po pędzel, możemy użyć przedmiotu, który odciśniemy. 240 00:18:10,360 --> 00:18:16,770 Zamiast wymyślać wzór, możemy sięgnąć po rzecz, na której powierzchni wzór już się znajduje. 241 00:18:17,520 --> 00:18:20,940 Gdy przystawiamy stempel od góry, powstaje stemplaż. 242 00:18:21,640 --> 00:18:25,020 Gdy podkładamy stempel od dołu, powstaje frotaż. 243 00:18:25,540 --> 00:18:26,610 Nie tylko w muzeum. 244 00:18:27,790 --> 00:18:32,860 W kuchni, czy na ulicy, udało się nam znaleźć sporo inspiracji do stemplaży i frotaży. 245 00:18:35,170 --> 00:18:41,760 Odciśnijcie coś i przyślijcie nam zdjęcia śladów. 246 00:18:42,450 --> 00:18:44,120 Ciekawe, czego użyjecie? 247 00:18:44,790 --> 00:18:48,500 Możecie nas trochę oszukać, tytułując swoje prace. 248 00:19:00,010 --> 00:19:01,680 Dziękujemy Wam za prace. 249 00:19:02,330 --> 00:19:08,820 Tym razem dostaliśmy zdjęcia dwóch małych ambalaży. 250 00:19:09,330 --> 00:19:11,350 I jednego, ogromnego. 251 00:19:12,460 --> 00:19:14,510 Grupie gratulujemy pomysłu, 252 00:19:15,040 --> 00:19:17,270 a właścicielowi samochodu. 253 00:19:20,400 --> 00:19:22,760 Nasz świat pełen jest dziwnych stworów. 254 00:19:23,270 --> 00:19:25,700 Nie zdajemy sobie sprawy, jak liczna to populacja. 255 00:19:26,330 --> 00:19:28,690 Stwory te mają swój początek w Mitologii. 256 00:19:29,080 --> 00:19:30,560 Przeniknęły do naszego życia. 257 00:19:31,020 --> 00:19:34,410 Spotykamy je na co dzień, choć potrafią przysporzyć wiele kłopotów. 258 00:19:35,010 --> 00:19:36,630 W następnym odcinku dowiemy się... 259 00:19:36,850 --> 00:19:39,520 co łączy je ze światem sztuki?