1
00:00:37,840 --> 00:00:42,550
Do wykonania dobrej rzeźby potrzebne są następujące składniki:

2
00:00:42,660 --> 00:00:55,640
mąka, woda, jajko, oliwa, miejsce do postawienia, dziury na ażury, odrobina powietrza i sól do smaku.

3
00:00:55,930 --> 00:01:00,360
Domyśliliście się już, co ma pieróg do popiersia?

4
00:01:01,080 --> 00:01:03,230
Sprawdźmy.

5
00:01:04,200 --> 00:01:06,770
Czy przycinał Pan kiedyś żywopłot?

6
00:01:06,830 --> 00:01:08,800
A strugał Pan kiedyś łódki z kory?

7
00:01:08,890 --> 00:01:10,560
A zaplatała Pani kiedyś kok?

8
00:01:10,440 --> 00:01:12,330
A ścinał Pan kiedyś trawę?

9
00:01:13,660 --> 00:01:16,570
A smaży Pani czasem faworki?

10
00:01:17,760 --> 00:01:19,550
Czy zajmuje się Pan rzeźbieniem?

11
00:01:19,840 --> 00:01:20,370
Nie.

12
00:01:20,510 --> 00:01:22,910
Czy Pani kiedyś coś rzeźbiła?

13
00:01:22,920 --> 00:01:26,040
Jak byłam mała to rzeźbiłam w plastelinie.

14
00:01:27,160 --> 00:01:29,750
A robi Pani czasem pyzy?

15
00:01:29,870 --> 00:01:31,290
Czasem rzeźbię w kuchni.

16
00:01:31,330 --> 00:01:33,130
Co lubi Pani rzeźbić?

17
00:01:33,200 --> 00:01:38,970
Zdarza mi się wyrzeźbić pierogi, makaron, czasem jakieś ciasto.

18
00:01:41,670 --> 00:01:43,890
Czy Pani kiedyś rzeźbiła?

19
00:01:44,080 --> 00:01:44,900
Nie.

20
00:01:45,590 --> 00:01:48,190
A czy lepiła Pani kiedyś bałwana?

21
00:01:48,470 --> 00:01:49,210
Lepiłam.

22
00:01:49,360 --> 00:01:50,880
Wojtek, przecież to też rzeźbienie!

23
00:01:51,210 --> 00:01:52,910
No tak, macie rację.

24
00:01:55,240 --> 00:01:59,990
[rozmowy w tle]

25
00:02:00,980 --> 00:02:04,760
Z rzeźbieniem mamy do czynienia na co dzień, choćby w kuchni.

26
00:02:05,020 --> 00:02:11,930
Choć nikt nie mówi, że rzeźbi pierogi, czy że wydobywa formę z ciasta na makowiec.

27
00:02:12,310 --> 00:02:14,700
Co drugi z nas jest rzeźbiarzem.

28
00:02:20,470 --> 00:02:37,590
[rozmowy w tle]

29
00:02:43,320 --> 00:02:51,130
Jeszcze trochę tego, tego, szczyptę tego i...gotowe!

30
00:02:54,060 --> 00:02:55,330
Co to jest?

31
00:02:55,350 --> 00:02:56,700
Rzeźba.

32
00:02:57,140 --> 00:02:58,410
A co to jest rzeźba?

33
00:02:58,540 --> 00:02:59,770
Coś przestrzennego.

34
00:03:00,460 --> 00:03:02,610
Coś, co możemy oglądać z każdej strony.

35
00:03:02,840 --> 00:03:11,510
Coś, co w przeciwieństwie do obrazu, który jest płaski i wisi na ścianie, coś, co stoi i...

36
00:03:11,670 --> 00:03:14,070
I można to zobaczyć z każdej strony.
No właśnie.

37
00:03:14,170 --> 00:03:19,550
Obraz też można zobaczyć z każdej strony.
O, tu jest przód obrazu, tu jest tył obrazu, góra obrazu, dół obrazu...

38
00:03:19,600 --> 00:03:23,730
Ale...tylko z jednej strony jest namalowany.
Na przykład, jak się go powiesi na ścianie, to widać tyko jedną stronę.

39
00:03:23,610 --> 00:03:27,240
To prawda. A jaki jest sens oglądać obraz z drugiej strony?

40
00:03:27,490 --> 00:03:30,990
Nie ma sensu. A, oglądając rzeźbę z drugiej strony, możemy zobaczyć, co jest z tyłu.

41
00:03:31,220 --> 00:03:34,780
To może spróbujemy obejrzeć tę rzeźbę z wielu stron?

42
00:03:34,780 --> 00:03:38,740
[odgłosy w tle]

43
00:03:50,920 --> 00:03:55,710
Czego dowiedzieliście się o tej dziewczynie, gdy obejrzeliśmy już ją z wszystkich stron?

44
00:03:55,740 --> 00:03:56,420
Że jest duża.

45
00:03:56,670 --> 00:04:00,140
Jest spora, to prawda, bardzo wysoka nawet powiedziałbym...

46
00:04:00,300 --> 00:04:02,530
Nawet wyższa od Pana i od Pani.

47
00:04:02,540 --> 00:04:03,370
Znacznie.

48
00:04:03,540 --> 00:04:08,270
Ma dziwną szyję. Przecież szyja nie jest większa od czaszki...

49
00:04:08,070 --> 00:04:11,850
To prawda...ale myślę, że to jest troszkę stylizowana, troszkę...

50
00:04:12,080 --> 00:04:15,600
Tak jest pokazane przez to, że jest taka...bardzo dumna.

51
00:04:16,990 --> 00:04:21,090
Powiedzcie, czego dowiedzieliście się będąc po drugiej stronie tej rzeźby?

52
00:04:21,170 --> 00:04:23,060
Z tyłu też jest chuda.

53
00:04:23,690 --> 00:04:25,540
Dokąd sięga jej kitka.

54
00:04:25,650 --> 00:04:31,510
Widać detale włosów, tak? Tego, że jest w kitce i dokąd sięga owa kitka.

55
00:04:31,680 --> 00:04:36,230
Czyli mamy pełniejszą wiedzę o tym, jak ta forma została zbudowana.

56
00:04:36,260 --> 00:04:42,040
Patrząc tylko z przodu mielibyśmy wiedzę cząstkową, tylko jak wygląda przód tej postaci.

57
00:04:41,960 --> 00:04:45,070
Dlatego zawsze warto obejść rzeźbę dookoła.

58
00:04:45,110 --> 00:04:47,770
Jeżeli jest to możliwe.

59
00:04:47,750 --> 00:04:48,810
To prawda.

60
00:04:48,920 --> 00:04:50,410
Bo rzeźba może stać przy ścianie.

61
00:05:06,090 --> 00:05:09,050
To są gipsowe akty Katarzyny Kobro.

62
00:05:08,940 --> 00:05:13,240
Nie będziemy ich obchodzić, ale spróbujemy je opisać słowami.

63
00:05:12,860 --> 00:05:13,890
Co widzicie?

64
00:05:14,300 --> 00:05:14,300
Kobietę.

65
00:05:14,170 --> 00:05:16,540
I pana, który kuca.

66
00:05:16,640 --> 00:05:18,670
W jakiej pozycji są te osoby?

67
00:05:18,840 --> 00:05:22,730
Siedzą.
One wyglądają tak, jakby miały związane ręce.

68
00:05:22,840 --> 00:05:29,820
To nieregularne bryły tak jakby, ale też trochę ma kształt...ludzkiego ciała.

69
00:05:29,880 --> 00:05:35,530
Taką pozycję ludzie, zwartą, zbitą, przyjmują kiedy?
Kiedy są w znakomitym nastroju?

70
00:05:35,690 --> 00:05:40,440
Nie, kiedy są smutni, kiedy może coś ich trochę boli...

71
00:05:40,850 --> 00:05:44,720
Nie wychodzi im coś i potrzebują takiej chwili spokoju i namysłu.

72
00:05:44,730 --> 00:05:46,400
Kiedy są skrępowani.

73
00:05:46,480 --> 00:05:54,620
Jeśli się na to spojrzy, tak po raz pierwszy, i to z daleka jeszcze, to wygląda to jakby to były po prostu bryły gipsu położone w gablocie.

74
00:05:54,780 --> 00:05:56,020
To jest takie zbite.

75
00:05:56,490 --> 00:05:58,430
Jak ziemniaki.

76
00:05:59,230 --> 00:06:00,740
Trochę tak, trochę jak ziemniaki.

77
00:06:49,330 --> 00:06:54,480
[śmiech w tle]

78
00:06:56,970 --> 00:07:00,900
Nie wiadomo, kiedy ludzie zajęli się rzeźbą.

79
00:07:01,100 --> 00:07:07,390
Może wtedy, gdy kształt konara, czy głazu, przypomniał kogoś lub coś.

80
00:07:07,610 --> 00:07:12,1000
Dość, że rzeźbili już trzydzieści tysięcy lat temu.

81
00:07:15,390 --> 00:07:19,370
Teraz zostaniecie rzeźbiarzami.Klasycznymi rzeźbiarzami.

82
00:07:19,540 --> 00:07:22,610
Najpierw musimy ustalić, co będziemy rzeźbić, jaki będzie temat.

83
00:07:22,640 --> 00:07:25,640
Człowiek.
Jakaś postać.
Z założonymi rękami.

84
00:07:25,740 --> 00:07:30,260
Dobra, człowiek.
Mamy tutaj podstawową konstrukcję.

85
00:07:30,560 --> 00:07:35,380
Trzeba teraz ją udoskonalić, tak uzupełnić, żeby kształt człowieka uzyskać.

86
00:07:35,800 --> 00:07:40,530
[rozmowy w tle]

87
00:19:36,690 --> 00:19:43,200
Jest już mniej więcej gotowy.
90
Ładnie nam wyszedł.
91
Przenieśmy wobec tego ją w tamto miejsce.
92
Będziemy budować naszą glinianą rzeźbę w ten sposób, że najpierw dociążymy dół.
93
Czyli jak najwięcej porcji gliny kładziemy najpierw na dole.
94
A potem stopniowo budujemy do góry.
95
Budujcie jedną nogę i drugą nogę.
96
Trzeba grubszą postawić.
Gdzie?
97
Ale ma krzywe te nogi.
No, prostych nie musi mieć.
98
Masz proste nogi?
Tak.
99
Ja mam całe kolano w glinie. Całą twarz w glinie. Wszystko mam w glinie!
101
Wydaje mi się, że już koniec.
102
Tak. Gotowe.
Jest świetna.
103
Obejrzyjmy z daleka.
104
[słychać chód w tle]
105
Ciężko było, ale...są efekty.
106
Ta postać ma taką ładną twarz.
107
No.
Taką delikatną.
108
Wydaje się strasznie stara, jak na pierwszy rzut oka, ale, jak się spojrzy na twarz, to...
109
Jakby ta fryzura też dodaje jej starości.
110
Ciężka jest ta fryzura.
111
I jej ubranie jest takie staromodne.
Stare.
112
Co to jest?
113
Rzeźba.
114
Tak? Taka sama jak te, które widzieliśmy poprzednio?
115
Nie.
116
Cecylia, możesz opisać tę rzeźbę?
117
Z mojej perspektywy widzę jeden żółty kwadrat, duży.
118
I trzy prostokąty: jeden chudy-niebieski, drugi-grubszy, czerwony, i trzeci taki podobny do czerwonego-czarny.
119
Z tej strony nie widzimy żółtego kwadratu, tylko widzimy żółty prostokąt.
120
U mnie widać, że jest bardzo duży prostokąt biały, przekrzywiony.
121
Co powiecie o tych widokach?
122
Co powiecie o tym, co widziała Cecylia, co widziała Julia, Wojtek, co wdział Janek?
123
Z każdej strony wygląda inaczej.
124
Żeby opisać tę rzeźbę, trzeba ją obejść z każdej strony tak naprawdę, bo z każdej strony widzimy coś innego.
125
00:10:47.928--> 00:10:57.575
Oprócz prostokątów, kwadratów i innych elementów formy, jest w tej rzeźbie jeszcze jedna rzecz, którą widać z każdego miejsca, z którego się patrzy.
126
Co to jest?
127
Wolna przestrzeń. Ta rzeźba...Bez trudu można zobaczyć, co za tą rzeźbą się znajduje.
128
Bo to nie jest jakiś klocek, tylko ma dziury.
129
Te dziury są bardzo ważne.
130
Jest ażurowa.
131
Tak. I w środku owych dziur co się znajduje?
132
Powietrze, przestrzeń.
133
Czy to nie jest największa różnica między aktami Katarzyny Kobro, a tym, co widzimy teraz?
134
Jest wielka różnica.
135
Tamte akty w ogóle nie miały żadnej, najmniejszej dziurki, a tu to jest jedna, wielka dziura.
136
Kompozycja przestrzenna Katarzyny Kobro jest ciągła i jednorodna. Każdy punkt posiada w niej takie samo znaczenie, jak inny.
137
To otwarty na przestrzeń układ kolorowych płaszczyzn.
138
Łączność rzeźby z przestrzenią, nasycenie przestrzeni rzeźbą, wtopienie rzeźby w przestrzeń i powiązanie jej z przestrzenią, stanowią prawo organiczne rzeźby.
139
Orzekli Kobro i Władysław Strzemiński.
140
Teraz pora na rzeźbę nowoczesną, kompozycję przestrzenną.
141
Mamy do dyspozycji kartony w barwach podstawowych: czerwone, żółte i niebieskie,
oraz w walorach podstawowych: białe, szare i czarne.
142
Mamy do dyspozycji też nożyczki i taśmę klejącą.
No, to co...do dzieła!
143
[rozmowy w tle]
144
Cztery takie.
145
[rozmowy w tle]
146
Figury geometryczne są potrzebne,prostokąty,słuchajcie,różnego rodzaju.
Już robię!
148
Element, który jest znakomity i trzeba go jakoś wyeksponować.
Może zrobimy z niego dach?
149
Trzeba by wyrównać ściany.
150
I oglądamy.
151
[rozmowy w tle]
152
Dzień dobry.
Cześć!
153
Ale zobaczcie, jest ażurowa, jest dziura tutaj. Możemy się zobaczyć nawzajem.
154
Ku-ku!
Takie okienko!
155
A tu, z góry, też widzimy się?
156
No.
Tak.
157
Czyli zobaczcie. Jest przestrzeń i nad, i pod, i w środku tej rzeźby.
158
To jest takie wielkie łóżko z baldachimem!
Otóż to.
159
Gdyby ktoś był mrówką, to dla niej to by był wieżowiec!
160
Słuchajcie, gdyby trzeba było określić przód tej rzeźby, to gdzie on może być?
161
Tu, tu, tu, tutaj, albo tu ewentualnie.
162
Ewidentnie z tej strony.
163
To, co teraz robiliśmy, poszukiwanie przodu tej rzeźby, jest dylematem kompozycji przestrzennej ponieważ ona nie ma przodu.
164
Tak jak w klasycznych rzeźbach jesteśmy w stanie określić, z której strony należy oglądać rzeźbę, i tak się ustawić, żeby dobrze widzieć.
Tak zobaczcie, że to, co my tutaj wykonaliśmy, nie ma takich cech.
165
Nie ma tutaj jednej dobrej ściany,jednego dobrego miejsca,z którego byłby wspaniały ogląd.
166
Ta kompozycja jest interesująca z wszystkich stron.
167
Z każdej strony przypomina zupełnie coś innego.
168
Jest trochę łóżkiem z baldachimem, trochę otwartą pralką automatyczną, trochę maską samochodową i...czym jeszcze?
169
Rzeźba istnieje nie tylko w przestrzeni, ale także w czasie.
170
Dlatego może się poruszać.
171
Mobile, rzeźby Alexandra Caldera, tworzą metalowe formy podwieszone do prętów, które balansują w równowadze na pojedynczych nitkach.
172
Każdy powiew wprawia je w ruch.
173
Rzeźba kinetyczna to inaczej rzeźba ruchoma.
174
Teraz staniemy się rzeźbiarzami nie tylko w przestrzeni, ale także w czasie.
175
Będą nam do tego potrzebne elastyczne druciki.
176
Wybierajcie druciki, wybierajcie haczyki.
Do dzieła!
177
[muzyka w tle]
178
Ja jeszcze nie wiem,co robię...ale wkrótce się dowiem.
179
Ja robię jakieś zwierzę, powieszone na łańcuszku.
Ozdóbkę choinkową.
180
[rozmowy w tle]
181
Przestrzenna kompozycja abstrakcyjna, do tego wszystkiego jeszcze w ruchu.
182
Spróbujmy popatrzeć teraz na nasze rzeźby z większej odległości.Wszystkie balansują w przestrzeni.
183
I spróbujmy teraz lekko dmuchnąć, żeby zaczęły się ruszać.
184
[wszyscy dmuchają]
185
[muzyka w tle]
186
Dziś mówiliśmy o rzeźbie, która nie musi być koniecznie klasyczną bryłą, radykalnie odcinającą się od otoczenia.
187
Rzeźba nowoczesna może być kompozycją, która wchodzi w dialog z przestrzenią.
188
Rzeźby mogą też same się poruszać.
189
Ciekawe, jaką rzeźbę zrobicie Wy? Klasyczną, nowoczesną, czy ruchomą?
190
Prześlijcie zdjęcia.
191
Dziękujemy za wszystkie nadesłane przez Was abstrakcyjne zwierzęta.
192
W naszej galerii prezentujemy te, które spodobały się nam najbardziej.
193
W kolejnym odcinku pokażemy,jak wykorzystać ciało człowieka do interpretowania dzieła sztuki.
194
Dowiedziemy, że sztuka nie musi kojarzyć się ani z obrazem, ani z rzeźbą, ani z filmem.
195
Poznamy artystów, których dzieł nie można trzymać w magazynie, bo ich dziełem jest działanie.