1
00:00:00.130 --> 00:00:01.542
Ja mam...

2
00:00:01.686 --> 00:00:05.998
Nie zapowiedziałem wam jakie jest to pierwsze, pierwsze pytanie.

3
00:00:06.142 --> 00:00:07.838
To znaczy...

4
00:00:07.990 --> 00:00:18.763
I to nie jest pytanie [...] z takim krytycznym potencjałem jak to jest wydane.

5
00:00:18.907 --> 00:00:19.352
Nie

6
00:00:19.496 --> 00:00:22.396
To jest pytanie o to co zostało tak na prawdę wydane.

7
00:00:22.552 --> 00:00:25.612
I co to jest atlas obrazów mnemosyne.

8
00:00:25.752 --> 00:00:31.588
Nie po to w ogóle mówić, znaczy czy to jest książka?

9
00:00:31.736 --> 00:00:36.008
Czy to jest dzieło?

10
00:00:36.152 --> 00:00:41.576
A jeżeli tak to, to z jakiej dziedziny?

11
00:00:41.748 --> 00:00:44.184
Czy to jest dzieło sztuki?

12
00:00:44.300 --> 00:00:57.553
Bo są pewne wskazówki w sposobie funkcjonowania atlasu mnemosyne, które 
mogłyby sugerować, że niektórzy tak chcą je rozumieć.

13
00:00:57.709 --> 00:01:08.173
Włączać i wyłączać...

14
00:01:08.358 --> 00:01:10.428
[Śmiech]

15
00:01:10.428 --> 00:01:18.107
Jak padło na mnie to ja nie wiem czy jestem w stanie udzielić jednoznacznie przydzielić odpowiedzi.

16
00:01:18.315 --> 00:01:20.515
Dla mnie jest to pewnego typu aparatura.

17
00:01:20.671 --> 00:01:23.394
Znaczy nie jest to rzeczywiście ani książka...

18
00:01:23.555 --> 00:01:33.207
Nie jest to książka w takim rozumieniu, jak byśmy mieli do czynienia z jakimś rodzajem linearnego dyskursu ani nie jest to coffee tea book w postaci jakiejś tam ilustracji do przerzucania.

19
00:01:33.364 --> 00:01:37.923
Mimo tego, że jakby przypominać może jedno i drugie.

20
00:01:38.059 --> 00:01:52.843
Po pierwsze to jest tak, jeżeli wczytamy się w proces pracy nad mnemosyne to widać, że mamy tutaj chyba nie wiem z dziesięć procent tablic, które miały powstać, no to jest trochę więcej niż dziesięć procent powiedzmy.

21
00:01:53.007 --> 00:01:54.895
Mówiło się o tym, że miało być około 300.

22
00:01:55.031 --> 00:02:00.683
Tu mamy 66 tablic właściwie, no ale ponumerowane i widzimy jakie są luki pomiędzy już istniejącymi tablicami.

23
00:02:00.819 --> 00:02:04.655
Ale mamy też tablice z wcześniejszych jakby rzutów.

24
00:02:04.791 --> 00:02:05.941
Czyli Pierwszą, drugą serię.

25
00:02:06.093 --> 00:02:14.389
I też nie wiadomo czy ona miała być anulowane czy miały pojawić się później jak by w trochę innym układzie.

26
00:02:14.557 --> 00:02:19.421
Niektóre z tych wcześniejszych wycofanych tablic właśnie świetnie by się świetnie uzupełniały bez istniejących czy tą trzecią serię.

27
00:02:19.573 --> 00:02:23.797
No i wiemy, że miał być jeden bądź dwa tomy komentarza.

28
00:02:23.945 --> 00:02:27.185
Wiemy to z korespondencji Fritza Saxla.

29
00:02:27.313 --> 00:02:29.295
Tak, który przygotował tę edycję.

30
00:02:29.425 --> 00:02:37.733
Już za życia Warburga a także po jego śmierci prowadził negocjacje z wydawnictwem jak ma wyglądać wydanie z brulionów mnemosyne.

31
00:02:37.913 --> 00:02:40.769
Więc po pierwsze nie ma co fetyszyzować tego kształtu.

32
00:02:40.909 --> 00:02:45.421
To też jest tak, wydaję mi się, że przez pewien czas dyskusja toczyła się jakby wokół nieistniejącego obiektu.

33
00:02:45.609 --> 00:02:49.318
Znaczy on istniał, ale był słabo dostępny w pewnej sferze kulturowej.

34
00:02:49.457 --> 00:02:58.333
Widzieliśmy mniej więcej z czym mamy do czynienia, ale najczęściej nie widzieliśmy tego w takiej postaci w jakiej to pozostało.

35
00:02:58.497 --> 00:03:09.037
Ale teraz wydaję mi się, że to się zmienia się kształt refleksji i kształt jakby wyobrażenia o tym ewentualnym stanie, może nie finalnym, ale takim bardziej docelowym.

36
00:03:09.193 --> 00:03:10.517
O który tutaj mogło by chodzić.

37
00:03:10.677 --> 00:03:25.797
Już tutaj rozmawiałem z Danielem wspomniałem, o tym że mnie zaciekawiło bardzo uwaga Martin'a Warnkego, który powołuje się na kolejny tom pism zebranych Aby'ego Warburga, który ma zawierać między innymi tablice przygotowanych wykładów z Hercjany ... tak.

38
00:03:25.953 --> 00:03:29.225
Które mają pokazywać metody pracy, które doprowadziły do atlasu.

39
00:03:29.225 --> 00:03:30.011
Cieszyłem się bardzo.

40
00:03:30.175 --> 00:03:31.011
Już zadzwoniłem do Instytutu niemieckiego.

41
00:03:31.424 --> 00:03:32.479
- Macie te dzieła zebrane przez Warburga?

42
00:03:32.647 --> 00:03:33.711
- Nie, nie mamy, ale możemy zamówić.

43
00:03:33.839 --> 00:03:35.812
Po czym dzisiaj przyszła informacja:

44
00:03:35.963 --> 00:03:37.303
- Nie możemy zamówić bo jeszcze ich nie wydali.

45
00:03:37.447 --> 00:03:47.135
Nie oznacza to, że będziemy czekać znowu 100 lat na kolejne tablice, ale sama informacja, że są inne tablice, wyglądają bardzo podobnie i nie byly przewidziane pierwotnie dla mnemosyne.

46
00:03:47.283 --> 00:03:57.903
Wiązały się z procesem przygotowania wykładów, prelekcji, wystaw także przez Warburga i w Hamburgu i właśnie w Hercjanie we Florencji wrzucali na światło z czym mamy do czynienia.

47
00:03:57.903 --> 00:04:03.016
Takie drobiazgowe badania nad tablicami też, pokazują, że to jest całkowicie prowizoryczne.

48
00:04:03.196 --> 00:04:08.369
To znaczy, że przechowywane tablice, które były gotowe właśnie do wykładów, miały zupełnie inny charakter.

49
00:04:08.529 --> 00:04:10.173
To znaczy po pierwsze posiadały podpisy.

50
00:04:10.317 --> 00:04:14.597
Po drugie nie wiem, jednolity passe-partout, tu też jest cały komentarz na ten temat.

51
00:04:14.761 --> 00:04:20.521
A to były tylko i wyłącznie takie rzuty, które wszystko wskazy... było wariantami.

52
00:04:20.680 --> 00:04:28.021
Czyli mogło być więcej wariantów tej samej tablicy i nie było jeszcze decyzji jak ma wyglądać finalnie tablica A, B i tak dalej, i tak dalej.

53
00:04:28.177 --> 00:04:36.121
Warburg używał w tym procesie, bo to był taki rodzaj takiej pracy brulionowej, bardzo niedobrych odbitek.

54
00:04:36.297 --> 00:04:39.137
Nie zależało mu na tym żeby one były bardzo dobre, wszystko widać.

55
00:04:39.301 --> 00:04:45.881
Chodziło tylko o to, żeby były śladem pamięciowym w takim rozumieniu, że ewokuje pewien obraz co ma za znacznie lepiej, ma lepsze reprodukcje albo też dostęp do oryginałów.

56
00:04:46.053 --> 00:04:56.849
Więc jak dostajemy, można powiedzieć w tej chwili, te plansze mnemosyne i one są mniej więcej tej wielkości jak i są zachowane fotografie tablic, bo same tablice nie istnieją.

57
00:04:56.997 --> 00:05:01.465
Które z kolei składały się, te tablice jeśli chodzi o co przypięte na płótnie.

58
00:05:01.629 --> 00:05:02.757
Dosyć kiepskich reprodukcji.

59
00:05:02.925 --> 00:05:13.389
Takich absolutnie doraźnych, używanych jakby be zmyślenia na przykład o tym, że one nadawałyby się do z reprodukowania wydanej w atlasie mnemosyne, bo to sam wyraźnie zaznacza.

60
00:05:13.537 --> 00:05:23.125
To wydaje mi się, że po pierwsze trzeba ten rodzaj szkicowo-brulionowo-laboratoryjnego charakteru tego z czym mamy tutaj do czynienia bardzo mocno podkreślić.

61
00:05:23.325 --> 00:05:36.561
Ponieważ wydaje mi się, że wiele sposobów rozumienia chociażby tego a jako dzieła finalizującego, zamykającego całą refleksje także oczywiście miało być.

62
00:05:36.732 --> 00:05:37.569
Oczywiście.

63
00:05:37.741 --> 00:05:40.282
Ale kiedy myśli się to w kategoriach czegoś gotowego, tak.

64
00:05:41.937 --> 00:05:45.773
Kiedy myśli się przez pryzmat... jakby to powiedzieć.

65
00:05:45.965 --> 00:05:57.917
No, bo wydaje mi się, że wiele interpretacji techniki montażowych, technik montażowych, o których się mówiło w kontekście mnemosyne.

66
00:05:58.069 --> 00:06:01.821
Jak się te rzeczy przemyśli, o których już wiemy po 2008 czy 2009 roku.

67
00:06:02.021 --> 00:06:05.361
To chyba też nie do końca one są adekwatne w stosunku do tego procesu prac.

68
00:06:05.518 --> 00:06:11.848
Nie wiem czy opowiedziałem czy raczej rozkopałem tutaj pole dyskusji, zachęcam Pana, żebyście się dali wypuścić.

69
00:06:11.991 --> 00:06:20.519
Jeżeli mogę, to to jest bardzo ciekawe co powiedziałeś na temat fetyszyzowania tych obiektów.

70
00:06:20.672 --> 00:06:27.784
Bo jednak wydaje mi się, że to wydanie do pewnego stopnia jednak mimo wszystko fetyszyzuje atlas mnemosyne.

71
00:06:27.943 --> 00:06:45.075
Na przykład taki prosty fakt, na który zwróciłem uwagę, że te tablice, panele są fotografowane razem z regałami, z książkami, których nie wykadrowano z różnych względów.

72
00:06:45.236 --> 00:06:49.855
Ale na pewno nie po to, żeby oddać kontekst, w których te panele pozostają.

73
00:06:50.023 --> 00:06:57.531
To zaczęło mnie zastanawiać o tyle, że skierowało moje myśli na, na prosty fakt, tak?

74
00:06:57.720 --> 00:06:58.620
Czerni i bieli.

75
00:06:58.776 --> 00:07:01.096
Przecież znamy już te wszystkie ilustracje.

76
00:07:01.260 --> 00:07:11.644
Moglibyśmy opracować atlas mnemosyne, który nie dość, że posługuje się odpowiednią wielkością ilustracji, które możemy rozczytać.

77
00:07:11.788 --> 00:07:13.384
Tych często po prostu nie możemy.

78
00:07:13.540 --> 00:07:31.816
To jeszcze dodaje do tego kolorystykę i i niestety w tym układzie, ta szkicowość, o której mówisz, ona niknie na rzecz czegoś co jest do pewnego stopnia zamknięte, co ma jednak mimo wszystko strukturę.

79
00:07:31.952 --> 00:07:41.988
I wszystkie zastrzeżenia wcześniejsze, w które się tutaj pojawiaja co do szkicowości, nieskończoności zostają w w...

80
00:07:42.136 --> 00:07:58.144
Zostają odsunięte do tego jednak obiektu, tej reprodukcji finalnej, która jednak pozwala zapisać ten jeden stan myśli, który przestaje być maszyną do interpretacji a staje się zamkniętym obiektem.

81
00:07:58.144 --> 00:08:07.896
Tu się trochę powtarza taki ruch, znaczy, że jeżeli możemy powiedzieć, że Warburg rozpatrywywał konkretne przedstawienia plastyczne jako zamrożoną klatkę z ruchu, prawda, ludzkiego ciała.

82
00:08:08.036 --> 00:08:18.656
I i traktował to w ten sposób, że ma do czynienia z pewnego typu energią, która zostaje skondensowana w obrazie a potem ten obraz wyładowuje się w kontakcie z ową obrazu i mamy do czynienia z energią motoryczną wręcz, tak?

83
00:08:18.808 --> 00:08:23.790
To ten ruch myśli został również zatrzymany w tej stop klatce zreprodukowanych plansz.

84
00:08:23.939 --> 00:08:30.770
To zgoda, że z techniki kulturowego zamrażania zrobiy z niego dokładnie to z czego musiał się wydobyć.

85
00:08:30.895 --> 00:08:44.906
Znaczy to rzeczywiście jest pewien paradoks, ale jak już praktycznie się wie, przyglądamy się tym ilustracją to rzeczywiście kiedyś myślałem o tym, że być może ja mam kiepskie reprodukcje w komputerze.

86
00:08:45.051 --> 00:08:47.442
To teraz widzę, że są to na prawdę kiepsko zrobione fotografie.

87
00:08:47.594 --> 00:08:48.098
Tak?...

88
00:08:48.247 --> 00:08:56.295
Więc teraz większą uwagę zwracam na materialność tych fotografii, tych konkretnych passe-partout, że one są różnej barwy.

89
00:08:56.446 --> 00:09:03.858
Więc, że nie mamy do czynienia z takim wysiłkiem ujednolicania w ogóle materiału branego tych próbek, brało się z różnych kontekstów.

90
00:09:04.003 --> 00:09:12.278
To wydaję mi się jakby istotne, że jak już z tą wiedzą można patrzeć to to no wszystko może się o krok chociaż posunąć.

91
00:09:12.419 --> 00:09:17.054
Druga rzecz, która w tej chwili mnie też uderzyła to jest to, że powiedziałeś o "czerni i bieli".

92
00:09:17.210 --> 00:09:21.518
Być może to też warto to uruchomić w kategorii właśnie Warburga jeszcze raz.

93
00:09:21.647 --> 00:09:34.126
To znaczy, że jeżeli mamy do czynienia z jakimś rodzajem też toksycznej energii, prawda, to jak wiadomo mnemosyne jest związane z patosem i paologią a nie niekoniecznie z roztropnością, bo to dokładnie jest przeciwnym biegun.

94
00:09:34.258 --> 00:09:50.262
To wtedy z resztą zgodnie z jakby szkicami Warburga, jakby z jego własną terminologią, mogliśmy mówić, że ta czerń i biel to jest oddalanie tego efektu, więc czerń i biel jest to embrizajn, więc jest to dokładnie ta kategoria tego kiedy używał kiedy miał do czynienia z malarskim przedstawieniem rzeźby.

95
00:09:50.414 --> 00:09:50.927
Prawda?...

96
00:09:51.083 --> 00:09:54.714
Gdzie są najbardziej brutalne sceny ale są pokazane w embrizajn tak?

97
00:09:54.850 --> 00:09:57.519
Że zdejmuje swoją chromatykę.

98
00:09:57.651 --> 00:10:01.998
Jakby oddalamy afekt i wytwarzamy tą [niezrozumiała nazwa].

99
00:10:02.394 --> 00:10:09.710
Jakby, żeby była ta przestrzeń rzeczywiście i może, rzeczywiście warto też tutaj tą kategorię użyć do analizy samego jakby tego układu.

100
00:10:09.850 --> 00:10:13.650
Czerń i biel podkreśla również to, że on pracował na reprodukcjach.

101
00:10:13.794 --> 00:10:23.026
Co mi się wydaję super ciekawe, bo również ze względu na równoczesność z z Benjaminem.

102
00:10:23.174 --> 00:10:31.002
I na to, że we wprowadzeniu w atlasie mnemosyne pojawia się coś co w kategoriach która dla Benjamina jest super ważna.

103
00:10:31.002 --> 00:10:32.593
Czyli dystansu.

104
00:10:32.746 --> 00:10:38.665
Czynności wytwarzania dystansu jako podstawę do w ogóle wytwarzania kultury jako takiej.

105
00:10:38.813 --> 00:10:54.057
Ten dystans do pewnego stopnia jest zamrażany, jest niwelowany przez reprodukcję jak i budowany przez nią, to jest ta podwójna właściwość reprodukcji jak się wydaję.

106
00:10:54.206 --> 00:10:58.361
Znaczy to jest praktyka na którą dzisiaj już patrzymy szerzej.

107
00:10:58.501 --> 00:11:06.359
Nie tylko z tego tytułu oczywiście, że wiemy, nie wiem, o tym jak powstawało muzeum, wyobrażane muzeum bez [niezrozumiała nazwa].

108
00:11:06.530 --> 00:11:11.818
Wiemy jaką rolę odegrała fotografia w ogóle w tworzeniu linearzy rozwoju czy metamorfozy form w historii sztuki.

109
00:11:11.992 --> 00:11:14.427
To się zawsze odbywało właściwie praktycznie w oparciu o reprodukcję.

110
00:11:14.581 --> 00:11:23.193
Ja powiem szczerze, że w tym roku takim dla mnie doświadczeniem to było [niezrozumiała nazwa] i zobaczyłem, że i to było ciekawe dla mnie,

111
00:11:23.342 --> 00:11:25.917
że Rodin poprawiał swoje rzeźby na fotografiach.

112
00:11:26.077 --> 00:11:40.117
Nie wiem czy widzieliście, ale to było dla mnie szokiem, ponieważ jakby robiąc kolejne wersje na przykład Balzaka posługiwał się fotografiami swoich rzeźb, na których robiąc tylko odrysy ołówkowe jakby zmieniając wolumen, masę włosów, itd., itd.

113
00:11:40.265 --> 00:11:44.645
Ale co jest jeszcze ciekawe, posługiwał się najbardziej standardowymi swoimi pocztówkami swoich prac.

114
00:11:44.782 --> 00:11:49.065
Nie, nie używał fotografii artystycznych, ani sam ich nie wykonywał.

115
00:11:49.210 --> 00:11:51.405
W ogóle nie zależało mu na jakimś pietystycznym oddaniu obiektu.

116
00:11:51.529 --> 00:11:58.521
Więc pracował na reprodukcji prawda siebie samego i następnie, że tak powiem jakby korygował.

117
00:11:58.645 --> 00:12:02.301
Więc jeżeli fotografia była w stanie być takim intermedium zapośredniczającym rzeźbę.

118
00:12:02.437 --> 00:12:07.549
Tak? jeszcze w okresie symbolizmu, ja tu już nie wchodzę w obszar awangardy tego co się dzieje później, prawda?

119
00:12:07.689 --> 00:12:14.477
Co co jakby uprawomocnia porównania, niewiem z całym kontekstem kultury wizualnej lat 20, ten projekt jakby.

120
00:12:14.645 --> 00:12:16.869
To wydaje mi się, że to jest znacznie szerszy problem.

121
00:12:16.993 --> 00:12:21.637
Weź Ruskina i jakby jego książkę o kamieniach Wenecji, prawda?

122
00:12:21.789 --> 00:12:24.941
Która też jest właściwie oparta o wykonywane przez niego samego fotografie.

123
00:12:25.325 --> 00:12:38.053
Być może idąc tym tropem ponownie rozmydlimy sobie ten przełom modernistyczny, prawda, który tak bardo lubimy sobie podkreślać, bo gdyż ta technologia działała jakby niezależnie od tutaj od awangardy.

124
00:12:38.581 --> 00:12:49.846
Jest jeszcze jeden aspekt jeśli już, ostatni, żeby nie przeciągnąć raz dłużej, to znaczy coraz mocniej patrzę na Mnemosyne jako projekt kolektywny.

125
00:12:50.009 --> 00:13:04.717
To znaczy do tej pory naprawdę fetyszyzacja dotyczyła nie tylko samej pracy, trochę u mnie też parę lat temu, ale też oczywiście patrzyłem przez pryzmat wielkiego Aby Warburga, który nie wysłowi do końca swojego projektu i tak dalej i tak dalej.

126
00:13:04.865 --> 00:13:21.417
Przyznam, że już ze dwa lata temu, to znaczy kiedy przygotowywałem hasła do motive morandi, do tego słownika kategorii pamięciowych, kiedy jeszcze raz sobie przejrzałem rzeczy związane z mnemo-techniką poczynając od Frances Yates zaczynając jeszcze raz na poważnie.

127
00:13:21.805 --> 00:13:23.593
Z resztą ty też sięgasz do niej w swoim tekście.

128
00:13:23.737 --> 00:13:31.217
Uświadomiłem sobie, że nie ma w ogóle absolutnie powodów, żeby nie traktować np. projektów Frances Yates jako kontynuacji badań samego Warburga to po pierwsze.

129
00:13:31.353 --> 00:13:33.405
Po drugie siedziała w tradycji ustnej.

130
00:13:33.549 --> 00:13:40.861
Gertrud Bing przekazywała je dokładnie co robił z tatrami mnemotechnicznymi sam Warburg, dlaczego nie dostał go Giordano Bruno.

131
00:13:41.009 --> 00:13:53.294
Myślę, że miała też świadomość, że cała biblioteka Warburga, była teatrem mnemotechnicznym w związku z czym być może siedziała sama w środku pewnego aparatu, którego reguły funkcjonowania chciała odtworzyć.

132
00:13:53.449 --> 00:14:04.961
To jest raz, więc kwestia tradycji ustnej, przekazu i kontynuacji bardzo różnych wątków, które uzyskały dopiero pewne wyklarowanie u kogoś innego, ale to też jest pewien rodzaj nachleben.

133
00:14:05.093 --> 00:14:08.537
To jest życie po życiu samego Warburga czy też jakby myśli tego zespołu.

134
00:14:08.693 --> 00:14:15.145
Kolejna kwestia to jest to przecież, że sami współpracownicy Warburga po pierwsze pracowali przy ustalaniu tych plansz.

135
00:14:15.301 --> 00:14:20.385
Wybierali te reprodukcje, wykonywali je dla niego, podsuwali je i tak dalej i tak dalej.

136
00:14:20.517 --> 00:14:22.601
To jest raz.

137
00:14:22.765 --> 00:14:30.169
Po drugie uważali, że będą te ... jest wiele zapisu mówiących, że oni są gdzieś, że będą te plansze dalej realizować po śmierci Warburga, żeby wręcz projekt był gotowy do wydania.

138
00:14:30.313 --> 00:14:34.565
Czyli uważali, że pracują tak nad tym projektem jak pracowali z Warburgiem.

139
00:14:34.729 --> 00:14:39.409
Oczywiście chcą odczytać jego zamysł, ale robi się to ... pracując nad tym kolektywnie.

140
00:14:39.541 --> 00:14:41.801
Dorzucę jeszcze jedną rzecz, jakby w kontekście tej kolektywnej pracy.

141
00:14:41.945 --> 00:14:45.513
To jest coś co mi zabrakło w występie Pawła Brożyńskiego tu muszę powiedzieć.

142
00:14:45.657 --> 00:14:48.461
Rozmawialiśmy o tej kwestii w Krakowie.

143
00:14:48.938 --> 00:15:01.557
Jak nie uzyskałem wyjaśnienia akurat dlatego też o tym wspominam, bo mianowicie jak spojrzymy sobie jeszcze raz na to pierwsze słynne zdanie wstępu czy raczej szkicu do wstępu do Mnemosyne.

144
00:15:01.705 --> 00:15:06.729
To jest niemal prawie takie samo jak zdanie, nie pamiętam,

145
00:15:06.865 --> 00:15:11.397
z pierwszego lub drugiego akapitu otwierającego filozofię form symbolicznych Cassirera, dokładnie praktycznie takie samo.

146
00:15:11.541 --> 00:15:34.473
Więc, więc to jest uderzające nie tylko dlatego, że wiemy oczywiście o ich współpracy, jak również trochę bujnych korzeniach, wiadomo neokantowskie Cassirera, ale też wydaję mi się, łatwiej wychwycić coś co jest absolutnie wspólnym projektem, że z jednej strony ten Ein Traum jest bardzo podobnie definiowany.

147
00:15:34.641 --> 00:15:38.797
Jakby w sposób nawarstwiania się kultury jako bufora między nami a środowiskiem.

148
00:15:38.933 --> 00:16:03.778
Jest bardzo podobnie definiowany u Cassirera a co więcej z tej perspektywy tak sobie myślę, że Cassirer pisząc "Mit Państwa" chyba musiał pośrednio przyznać rację Warburgowi, bo jednak w swojej obróbce tych samych tematów on ciągle do pewnego momentu zakładał, że mamy jednak jakiś rodzaj sentymentacji, linearnego rozwoju, może uciekamy od tego wymiaru co jest monstrualne tego co jest bezpośrednie.

149
00:16:03.913 --> 00:16:16.121
A "Mit Państwa" pokazuje, że w pewnym sensie nie mógł uciec przed tą dialektyką, tego etapu zaawansowanego rozwoju, który oznacza tak naprawdę zatopienia się ponownie w micie.

150
00:16:16.501 --> 00:16:23.013
Więc tutaj pojawia się to samo pole, które możemy znaleźć w w dialekcie oświecenia u Cassirera czy Warburga.

151
00:16:23.157 --> 00:16:24.429
To ja w sumie tyle.

152
00:16:24.574 --> 00:16:28.569
W sensie wydaję mi się, że to jest postrzeganie Warburga jako jednostki...

153
00:16:28.721 --> 00:16:29.673
On był jednostką oczywiście.

154
00:16:29.825 --> 00:16:37.953
Trochę jest ale postrzeganie kogoś kto jest absolutnie wyjątkowego wynika też z zerwania tradycji intelektualnej niemieckiej po Drugiej Wojnie Światowej.

155
00:16:38.098 --> 00:16:40.609
Sądzę, że to co mówiliśmy kiedyś przy okazji imigrantów.

156
00:16:40.785 --> 00:16:53.737
Zerwanie tych więzi sprawiła, że przestaliśmy jakby widzieć relacje środowiskowe, relacje między książkami takie postacie poboczne dla Ernst Kris, który na przykład funkcjonował pomiędzy kręgiem Warburga a kręgiem "Imago" Freuda.

157
00:16:53.933 --> 00:17:03.874
I wtedy okaże się, że ta historia wygląda inaczej i Warburg jest jakby częścią prawda, badzro ważną, być może ośrodkiem pewnego kręgu, ale to jest szersza kwestia.

158
00:17:04.017 --> 00:17:05.249
To tyle,

159
00:17:05.417 --> 00:17:24.209
Ja bym się tak włączył na zasadzie, trochę ad vocem do tego co powiedziałeś na końcu, bo śladem tego zerwania jest też to, że nie wiem czy Państwo wiedzą, że Aby Warburg nigdy nie był w Instytucie Warburga.

160
00:17:24.365 --> 00:17:44.448
Bo Instytut Warburga został po prostu przeniesiony w 33 roku czyli cztery lata po jego śmierci, z całą biblioteką  po jego śmierci z Hamburga do Londynu, w związku z tym to już pokazuje do jakiego stopnia jego własne dziedzictwo jest skomplikowane.

161
00:17:44.633 --> 00:18:05.273
Co więcej druga anegdota, którą mogę przytoczyć jest taka, że rozmawiałem niedawno z koleżanką, która była w instytucie Warburga i ona z taką dosyć otwartą ironią przywitała mnie jako kogoś, kogo określiła mianem Waa... ty jesteś "warburgiano".

162
00:18:05.401 --> 00:18:14.209
Co oznaczało, że tutaj w ogóle nie ma takich ludzi, znaczy w sensie w Instytucie Warburga już jakby nikt tym Warburgiem tak naprawdę nie przejmuje tak bardzo.

163
00:18:14.373 --> 00:18:30.493
Co więcej jest to trochę marginalizowanie, oczywiście ze względu na historię tego Instytutu i rozlicznych kontynuacji, nie wiem Gombricha, samego Saxl'a i tak dalej, i tak dalej.

164
00:18:30.630 --> 00:18:39.945
Ale to pokazuje do jakiego stopnia ten dystans może być istotny da recepcji atlasu też.

165
00:18:40.093 --> 00:18:59.581
Ale ja bym chciał, jeśli można wrócić do tego początku pytania o tyle fundamentalnego co trochę nieznośnego,no bo, bo właściwie jest tak dużo tych opowieści, wątków, że, że trudno jest tak powiedzieć czym jest tak od początku atlas.

166
00:18:59.749 --> 00:19:13.169
Ja bym spróbował powiedzieć to w taki sposób, że też podkreślając to, że mówię to z jakiejś bardzo ograniczonej perspektywy i też dzisiejszej i bardzo interesownej.

167
00:19:13.337 --> 00:19:17.069
Dla mnie ten atlas jest fantazmatem.

168
00:19:17.205 --> 00:19:30.151
To znaczy jest fantazmatem dlatego, że jest nieukończonym projektem i tak to się często zdarza, że te nieukończone projekty zyskują jakąś taką nadwyżkę swojej wartości.

169
00:19:30.303 --> 00:19:44.207
Właśnie dlatego, że trzeba ich braki uzupełniać w wyobraźni i wtedy wydaje się, że one miały, jak, jak czyta się o tym, że tam miało być 300 tablic to ma się poczucie... Jezu [Śmiech]

170
00:19:44.371 --> 00:19:48.144
300 tablic...to jest jak nie wiem...

171
00:19:48.291 --> 00:19:53.747
300 sezonów House of cards, coś takiego...

172
00:19:53.943 --> 00:19:56.739
w sensie "too much of pleasure".

173
00:19:56.867 --> 00:20:00.279
A o tym jest fantazmat w jakimś sensie przecież.

174
00:20:00.427 --> 00:20:05.676
No i to pokazuje historię, a nie wiem... pasaży Benjamina tak?

175
00:20:05.824 --> 00:20:21.327
Kolejnej książki i za razem gigantycznego projektu i strzępka, nie wiem w zasadzie do czego to prowadziło, może prowadziło do czegoś o wiele mniej ciekawszego niż ten szczątkowy obiekt, który mamy dzisiaj.

176
00:20:21.475 --> 00:20:22.567
Nie wiem...

177
00:20:22.720 --> 00:20:28.671
Nawet taki projekt typu powieść Bruno Schulza "Mesjasz" którego w ogóle nie ma.

178
00:20:28.815 --> 00:20:37.203
Już nawet nie ma strzępków, to też jest przeciez obiekt identyfikacji rojeń od lat badaczy.

179
00:20:37.328 --> 00:20:49.535
Ale wydaje mi się, że też jest to fantazmat dlatego, bo to uruchamia jakąś niesłychaną grę wizualną i to jest dla mnie przynajmniej największa zaleta publikacji tej książki po polsku.

180
00:20:49.671 --> 00:21:03.555
To znaczy, że można sobie te tablice poczytać i można sobie je pooglądać i to wprawia w pewien rodzaj stanu halucynacji, przynajmniej mnie i jest niezwykle inspirująco.

181
00:21:03.699 --> 00:21:08.959
Wiele bardziej niż te dyskusje czy tam się tak przekłada czy no... [Chichot]

182
00:21:09.111 --> 00:21:22.079
I to jest coś co może być otwarte na recepcję, która nie jest recepcją jakby już z góry przewidzianą przez historię Instytutu Warburga, Warburga jako obiektu badań specjalistów i tak dalej.

183
00:21:22.220 --> 00:21:26.452
To jest w jakimś sensie nieprzewidywalne i to jest ciekawe dla mnie.

184
00:21:26.636 --> 00:21:42.443
Ja bym też powiedział, że atlas można by nazwać fantazmatem dlatego, że fantazmat przynajmniej w takiej troszkę mniej potocznej a troszkę bardziej psychoanalitycznej wykładni, nie jest do końca obrazem, ale czymś co warunkuje obraz.

185
00:21:42.579 --> 00:21:45.015
Czy to warunkuje fantazję.

186
00:21:45.168 --> 00:22:00.335
I wydaję mi się, że to jest jakaś bardzo głęboka stawka tego, tego projektu, to znaczy to dotyczy antycznych...

187
00:22:00.480 --> 00:22:20.815
No właśnie tu jest ta translatologiczna kwestia uprzednich ukształtowań jak, jak proponuje Paweł Brożyński [po niemiecku] czyli coś co jest uprzednio wyciśnięte na naszej wrażliwości, odciśnięte niczym moneta albo emblemat, albo znamię, albo coś takiego.

188
00:22:20.968 --> 00:22:34.877
Montowanie tych uprzednich ukształtowań trzymając się tego przykładu jest pracą nad czymś naprawdę całkowicie fundamentalnym dla kultury wizualnej ale nie tylko.

189
00:22:35.046 --> 00:22:50.334
To znaczy nad sposobem w jaki te podskórne nurty w kulturze od antyku po lata 20 i pewnie do dzisiaj mieszają się, wymieniają, spotykają, bądź rozchodzą i tak dalej i tak dalej.

190
00:22:50.497 --> 00:23:03.461
Więc i to też jest w jakimś sensie praca nad fantazmatem jako faktem kulturowym, to znaczy co de facto definiuje, określa sposób w jaki my jako kultura patrzymy.

191
00:23:03.610 --> 00:23:14.149
W jaki sposób konfigurujemy w ogóle to co nazywamy obrazem albo co nazywamy przedstawieniem wizualnym i tak dalej i tak dalej.

192
00:23:14.270 --> 00:23:26.021
I wydaje mi się to co jest fascynujące w tej pracy to jest to, że Warburgowi mimo, że nie udało mu się ukończyć tej pracy, udało mu się coś innego.

193
00:23:26.186 --> 00:23:28.674
A mianowicie udało się ten fantazmat zmienić w narzędzie.

194
00:23:28.830 --> 00:23:31.062
Albo inni zrobili to za niego.

195
00:23:31.216 --> 00:23:58.071
To jest osobna dyskusja czy to recepcja Warburga za to odpowiada w większym stopniu niż on sam, ale wydaje mi się, że on z tego wielkiego i szalonego projektu dotarcia do tych uprzednich wzorców, czy odcisków i prześledzenia tych wszystkich nitek ich rozwoju i transformacji, że udało mu się zmienić w narzędzie to znaczy w pewien rodzaj projektu, który może służyć do bardzo różnych rzeczy.

196
00:23:58.218 --> 00:24:02.198
I bardziej otwiera ścieżki niż je domyka, ja przynajmniej chciałbym to tak rozumieć...

197
00:24:02.326 --> 00:24:07.326
I tworzy dystans też ja bym powiedział, że tworzy dystans.

198
00:24:07.482 --> 00:24:39.162
Mi się wydaje, że to co jest ciekawe i to nad czym w dużej mierze ta praca się skupiała to jest tworzenie przemieszczeń takich konglomeratów tych obrazów, w których bardzo często oddzielano od siebie nitki czy też wątki, czy media, czy tradycje akademickie mogłyby nareszcie funkcjonować w jakiś przestrzeniach całkowicie nie policyjnych.

199
00:24:39.315 --> 00:24:44.286
To znaczy nie określonych z góry i takich no właśnie dosyć też wybuchowych chwilami.

200
00:24:44.446 --> 00:25:13.058
Więc wydaję mi się, że to by była największa zaleta i też coś co przynajmniej dla mnie określa użyteczność tego narzędzia dzisiaj, to znaczy jak przeglądałem te tablice to mam poczucie, że tu drzemie kilkadziesiąt projektów możliwych to znaczy tutaj każda tablica jakkolwiek jest niedomknięta, szkicowa to ja się całkowicie z tym wszystkim zgadzam.

201
00:25:13.199 --> 00:25:13.551
To ...

202
00:25:13.699 --> 00:25:29.483
I też zgadzam się z jednym zdaniem [ Chichot], nie tylko z jednym, ale z tym szczególnie Pawła Brożyńskiego, że to być może lepiej mówić o montażach niż montażu w tym przypadku. To jest bardzo ciekawe śledzenie tego jak na każdej tablicy ten montaż znaczy coś innego.

203
00:25:29.631 --> 00:25:34.019
W różne strony być może mógł się jeszcze rozwinąć.

204
00:25:35.411 --> 00:25:43.799
Dzisiaj to jest skrzynka z nie tyle z narzędziami co z jakimiś takimi możliwymi otwarciami.

205
00:25:43.985 --> 00:25:44.930
Nie wiem jak to powiedzieć.

206
00:25:45.097 --> 00:25:56.993
Ja też tylko nawiążę sekundę do tego o czym była mowa wczoraj, bo na przykład dla mnie tablica 32 poświęcona grotesce to jest po prostu temat w ogóle poświęcony na osobne badania.

207
00:25:57.149 --> 00:26:01.145
Do jakiego stopnia w ogóle groteska uczestniczy w tego rodzaju wizji kultury.

208
00:26:01.305 --> 00:26:04.737
Jak formuły groteski, komedii imigrują...

209
00:26:04.865 --> 00:26:12.433
To jest tylko jedna tablica i jak dotąd nie specjalnie badana jak z tego co ja przynajmniej wiem.

210
00:26:12.569 --> 00:26:14.929
Niektóre już się doczekały takich rozwinięć.

211
00:26:15.065 --> 00:26:27.721
Nie wiem, Horst Bredekamp napisał niedawno książkę o Keplerze i jego wpływie na wizję nowoczesności posługując się historią Warburga i fragmentami atlasu.

212
00:26:27.885 --> 00:26:33.069
Takich rzeczy się dzieje dużo i wydaje mi się, że to jest użyteczność tej książki.

213
00:26:33.221 --> 00:26:36.265
Dla mnie jak najdalej od właśnie fetyszu.

214
00:26:36.413 --> 00:26:44.241
Chociaż ten fantazmatyczny punkt wyjścia jest jak najbardziej wspólny bo fetysz przecież też się gdzieś tam zaczepia.

215
00:26:44.749 --> 00:26:45.845
Jest jak jakby...

216
00:26:45.997 --> 00:26:48.853
Zaraz oddam głos Tomkowi ale myślę, że to...

217
00:26:48.998 --> 00:26:52.073
Trochę o to mi chodziło bo myślę, że ta cała...

218
00:26:52.229 --> 00:26:59.961
To co może brzmieć jak krytyka tej książki jak czy już chyba jest oczywiste, że jest jej atutem.

219
00:27:00.105 --> 00:27:02.949
To znaczy to na co zwrócił uwagę Tomek.

220
00:27:03.089 --> 00:27:26.697
Niepewność autorstwa wspólnotowość wytwarzania, niepewny status, który w waszych wypowiedziach pojawiało czy on jest nieskończony czy pośredni czy to w ogóle czy docelowym efektem nie było, nie były by jednak te komentarze, prawda?

221
00:27:26.845 --> 00:27:33.177
Czy to nie jest nauka pomocnicza w pewnym sensie, w każdym razie pytanie, zadawanie sobie tych pytań wydaję się tutaj ważne.

222
00:27:33.329 --> 00:27:44.881
Chciałbym za chwilę dam wam mówić dalej, ale wyciągnąć dwa wątki oprócz tego, na później, za chwilę oddaję wam głos, ale te które się wydają bardzo proste ale zasadnicze.

223
00:27:45.037 --> 00:28:10.245
Z jednej strony Paweł odwołał się do tego o czym wspomniał Daniel to znaczy do konkretnie, pojęcia dystansu mówiąc, że "nie dystans a raczej przemieszczenie", ale dla mnie to jest istotne jest tu bardzo ogólne pole na którym się poruszamy i to pytanie chciałbym zadać Danielowi, ale też wam wszystkim o przestrzeń.

224
00:28:10.377 --> 00:28:14.217
To znaczy pytanie o ... , bo w przemieszczeniu też jest miejsce, prawda?

225
00:28:14.366 --> 00:28:24.461
I o to jak to może być odczytane, co to jest za przestrzeń?.

226
00:28:24.629 --> 00:28:37.265
Jaką przestrzeń wytwarzają tablice a w zwiąku z tym jaką przestrzeń należy wytwarzać w innych mediach kiedy się tej, kiedy się myśli o tym, że tablice są jakąś wskazówką.

227
00:28:37.433 --> 00:29:01.097
Chciałbym również złapać się tego co pojawiało się wypowiedziach wasz wszystkich, ale najsilniej Tomka i na koniec Pawła, to znaczy na ile tutaj w ogóle mówimy o obrazach i na ile tutaj w ogóle obraz jest tym o co chodzi, prawda?

228
00:29:01.269 --> 00:29:17.465
Pojawił się ten wątek słabej jakości reprodukcji, nie przywiązywania wagi do reprodukcji, bo jedną z części fetyszyzowania tego atlasu jest nie tylko fotografowanie go, ich jako takich bytów para artystycznych.

229
00:29:17.605 --> 00:29:26.761
Ale również jak sądzę bardzo słuszne zwracanie uwagi na te przeróżne montaże, wielość możliwości montowania z tego układu.

230
00:29:26.894 --> 00:29:34.153
Układów, które nie są linearne, które proponują coś innego są bardzo różne układy.

231
00:29:34.289 --> 00:29:55.205
Ale na ile, na ile to tutaj jest, na ile tu sa pośredniki, które mówią o jakiś większych i ważniejszych obrazach ale na ile są to pośredniki, które mówią o historii, pamięci, wzorach kulturowych.

232
00:29:55.329 --> 00:30:03.737
Czy tu w ogóle jednym słowem to proste pytanie brzmi czy tu w ogóle chodzi o obrazy i w jaki sensie chodzi, może chodzić o obrazy?.

233
00:30:03.877 --> 00:30:07.821
Tak mogę?

234
00:30:07.945 --> 00:30:09.761
To jest...

235
00:30:09.890 --> 00:30:29.773
Zacznę od drugiej części, czy drugiego zagadnienia, bo na ile chodzi o obrazy na to jednej z odpowiedzi udzielił Erwin Panofsky, który opiera się do pewnego stopnia na Warburgu i jego badaniach.

236
00:30:29.921 --> 00:30:38.533
A jednak jako ojciec powiedzmy współczesnej historii sztuki i metody ikonologicznej odwracał wzrok od obrazu w ogóle.

237
00:30:38.677 --> 00:30:47.261
Znaczy jego interesuje tekst, który w obrazach jest zapisany a nie formuły patosu na przykład.

238
00:30:47.405 --> 00:31:16.397
I do pewnego stopnia to jest dominujący trend w tym pierwszym pokoleniu powiedzmy następców Warburga i być może dlatego Warburg jako ten niedokończony projekt taki jaśniejący przedmiot, który waśnie zaprasza między innymi tym podobieństwem do montażu staje się tak aktualny jak 30 lat temu aż do teraz.

239
00:31:16.545 --> 00:31:26.597
Aktualny i atrakcyjny dla artystów dla kuratorów jako element myślenia o wystawiennictwie jako takim.

240
00:31:26.721 --> 00:31:29.577
Tutaj oczywiście pojawia się to drugie pytanie, pytanie o przestrzeń.

241
00:31:29.721 --> 00:31:52.697
Musimy przeskoczyć od tego projektu do atlasu nowoczesności, który jest wystawą, wystawiającą pojedyncze, indywidualne dzieła sztuki, nie ich reprodukcje i dokonującą tego w przestrzeni trójwymiarowej i to jest inna przestrzeń.

242
00:31:52.829 --> 00:32:17.581
Ale to co, do przejścia tego wydaję mi się bardzo pomocna przywołana przez Tomka Frances Yates i jej odczytanie jakby tego jeszcze głębszego, być może pokładu, który Warburg umożliwia.

243
00:32:17.693 --> 00:32:36.861
Czyli właśnie pałaców pamięci jako przestrzeni, w których pewne symptomy w tym momencie na przykład formacji kulturowych stają się lokowane tak aby umożliwiały moim zdaniem tak pamiętanie jak i zapominanie.

244
00:32:37.001 --> 00:32:51.533
To znaczy te przestrzenie te "loci", o których ona mówi, są, umożliwiają powstanie czegoś co w przypadku wystawy można nazwać przestrzenią krytyczną.

245
00:32:51.677 --> 00:33:18.201
Przestrzenią która umożliwia anachronizm, spotkanie różnych momentów historycznych, które same w sobie nawiązują, pomiędzy, którymi wywiązują się powiedzmy dialektyczne spięcia.

246
00:33:18.337 --> 00:33:28.365
I dlatego jak mi się wydaję to z tego tłumaczy się również Jarosław Suchan we wprowadzeniu, które jest dostępne w Kronosie.

247
00:33:28.497 --> 00:33:31.337
Dokonuje...

248
00:33:31.453 --> 00:33:37.609
Kuratorzy tej wystawy dokonują dosyć ciekawego przesunięcia moim zdaniem.

249
00:33:37.753 --> 00:33:44.553
Tam gdzie dla celów pedagogicznych być może Warburg posługuje się podobieństwem.

250
00:33:44.697 --> 00:34:00.181
Wystawa musi się posługiwać przede wszystkim różnicą jako głównym sposobem budowania relacji pomiędzy poszczególnymi elementami.

251
00:34:00.317 --> 00:34:14.921
A, więc jeśli przejście od reprodukcji ku oryginałowi w przestrzeń jest przez coś umożliwiany to właśnie przez różnicę.

252
00:34:15.045 --> 00:34:30.558
#niezrozumiały wstęp# od razu zacząłeś ten wątek, który jakoś musimy #niezrozumiałe słowa# czyli najprościej jakby to powiedzieć o zmianie medium atlasu.

253
00:34:31.133 --> 00:34:34.861
Jednym ze sposobów jego uaktualnienia jest zmienianie momentów.

254
00:34:35.001 --> 00:34:39.581
Ja może tu wejdę, bo mam też taką uwagę.

255
00:34:39.729 --> 00:34:46.513
Znaczy po pierwsze bardzo mi się podobało to co Paweł powiedziałeś na temat przekształcania fantazmatu jakby w narzędzie.

256
00:34:46.641 --> 00:34:51.213
To jest jakby wydaję mi się istotna kwestia.

257
00:34:51.345 --> 00:35:09.893
Jeżeli mówimy o różnych przestrzeniach generalnie jedne z tych pojęć wędrujących tutaj konkretnie w notatkach Warburga jest między-przestrzeń, to rzeczywiście mamy cały czas do czynienia z czymś co nie jest ani przestrzenią kulturową pewnej epoki ani przestrzenią myślową per se prawda?

258
00:35:10.025 --> 00:35:13.249
Jakby wędrując tymi różnymi porządkami.

259
00:35:13.421 --> 00:35:21.489
Jedną z takich możliwości takiej wędrówki, zaraz przejdę do atlasu nowoczesności o co wyraźnie jakby wskazałeś ten nasz kierunek.

260
00:35:21.613 --> 00:35:30.185
Otóż jedną z takich możliwości, która się z tym wiąże, którą na przykład widzę Paweł wymieniłeś inna tablicę, ja powiem o 34.

261
00:35:30.345 --> 00:35:36.409
#niezrozumiałe słowo# tablice są poświęcone właściwie wyłącznie jednej technice, jednemu medium.

262
00:35:36.561 --> 00:35:50.389
Odważyłbym się powiedzieć jednemu medium, tak? które w ogóle prowadzą nie do przedefiniowania w ogóle kategorii mediów w sensie można jakby trochę inaczej na tę kwestię popatrzeć, nie sięgając od razu z poziomów fotografii i medium mechanicznej reprodukcji.

263
00:35:50.541 --> 00:36:01.405
Tutaj mamy opis, który jakby moim zdaniem mówi trochę o czymś innym czyli robi z Warburga kogoś w rodzaju Panofskiego czyli jakby ma tu chodzić o przepływ jakby motywów północ południe.

264
00:36:01.585 --> 00:36:04.133
Ale przede wszystkim mamy gobeliny.

265
00:36:04.305 --> 00:36:14.209
Właściwie mamy wyłącznie gobeliny albo, że tak powiem z jakiegoś powodu może nie wyłącznie, ale generalnie jakby wszystko krąży wokół tkanin.

266
00:36:14.341 --> 00:36:24.997
Tych tkanin tapicerii jest całkiem sporo w atlasie i kiedyś na przykład nie myślałbym o tym w kategoriach medialnych, prawda?

267
00:36:25.141 --> 00:36:27.257
Ale można pójść tą drogą.

268
00:36:27.381 --> 00:36:47.017
Jest na przykład taki tekst, przypomniał mi się właśnie wykład Bernhard'a siegert'a i Helgi Lutz, którzy wydaję mi się rozwijają taką kwestię jakby materialnego przepływu intermedialności jako czegoś kluczowego co można by prowadzić kodeksu Warburiańskiego.

269
00:36:47.173 --> 00:37:08.857
To trochę anektycznie teraz zabrzmi co teraz powiem, ale z grubsza chodziło o to, że zainteresowało ich kwesta pewnego typu ornamentyki u Dürera, która zupełnie jakby nie pasowała im do jakby to powiedzieć, medium graficznego tak byśmy to nazwali w ten sposób bo chodzi o to mechaniczną reprodukcję, ale w postaci druku.

270
00:37:08.946 --> 00:37:13.979
I dopatrzyli się, ze ona jest bardzo silnie związana właśnie z haftem.

271
00:37:14.107 --> 00:37:38.939
Idąc tym tropem dotarli o ile pamiętam do jakiś zbiorów weneckich w sensie o tym co widział i tak dalej i tak dalej wiadomo, że jest też kwestia podłączenia, tworzenia łańcuchów przyczynowych i okazało się, że w oficynie, w której był, w której kupował książki wydawca używał tych samych klocków drzeworytniczych do drukowania podręczników, że takk powiem kaligrafii i do podręczników haftu.

272
00:37:39.087 --> 00:37:48.592
Mamy do czynienia z pewnego rodzaju medium, które przenosi wyobrażenia o możliwościach realizacji jakiegoś wzoru patrons prawda?

273
00:37:48.736 --> 00:38:01.971
W taki i takim medium co więcej powiedziałbym, że w efekcie załamuje się od razu i idziemy taka jakby ścieżką materialności tutaj podkreślam i konkretnego medium, której jakby jest powiedziałbym jeszcze przed nowoczesna albo wczesna nowoczesna, wczesnonowożytna.

274
00:38:02.103 --> 00:38:15.107
Załóżmy te wszystkie podziały nie tylko związane z przepływem tematów i motywów, bo to się jakby dało podtrzymać z kategoriami właściwym dla zapisu czysto formalnego obrazu, pamiętacie ?

275
00:38:15.248 --> 00:38:17.123
Płaskie, wypukłe, malarskie, itd.

276
00:38:17.275 --> 00:38:29.179
#niezrozumiałe słowo# kategorii się walą, jak zobaczymy, że pół wypukły haft prawda jest oddawany przez klocek drzeworytniczy, taki sam jak ten co ma pokazywać można powiedzieć pisma.

277
00:38:29.319 --> 00:38:35.187
Potem się okazuje, że pismo czy pewien typ kaligrafii, który my znamy, nie wiem z rękopisów XVI wiecznych.

278
00:38:35.295 --> 00:38:45.095
Tak naprawę nie jest opozycyjny wobec druku, pismo wobec druku, bo on się kształtuje jako rodzaj oparcia się o technikę druku, które jakby formuje to jak by to generalnie miało wyglądać.

279
00:38:45.223 --> 00:39:01.427
Ja widzę wiele takich przypadków, że Warburga frapuje, że tak powiem albo konkretne medium, znaczy on się nie poświęca samemu medium, ale sama sytuacja, że nie wyklucza takich technik niskich czy przepływu, powiedziałbym absolutnie drugorzędnych przedmiotów.

280
00:39:01.587 --> 00:39:12.323
Wszelkiego typu kopie, falsyfikaty, właśnie jakby jego sposób przyglądania się obrazom opiera się generalnie na technice kopiowania, wytwarzania czegoś wielo egzemplarzach, to nie jest przypadek, że ta mnemosyne, prawda?

281
00:39:12.467 --> 00:39:36.559
To jest także moneta, która może być bita z tego samego stempla, jak się temu przyjrzycie to awers i rewers to z tego co pamiętam jest tak, że rewers się bardzo szybko zużywa, bo się bije z góry a awers jest odwrotnie, od dołu i on jest używany czterokrotnie częściej, dlatego zawsze na monecie jak się bije to jeden obraz wychodzi w miarę żywy a drugi zatarty i tak dalej.

282
00:39:36.719 --> 00:39:46.794
Jest taki rodzaj wiedzy dotyczący jakby nie wiem, wytwarzania w takim sensie czysto materialnym ruchu mięśni, użycia pewnych narzędzi, które moim zdaniem w ogóle zmieniają kategorię medialności.

283
00:39:46.938 --> 00:39:52.969
To nie jest medialność typu heglowskiego, kiedy po prostu wszystko w medium pojęciowym, że tak powiem się obraca cały czas jakby znaczenie.

284
00:39:53.081 --> 00:39:59.857
I to wydaję mi się jakąś taką kwestią dosyć istotną.

285
00:39:59.977 --> 00:40:03.325
I przechodząc do atlasu nowoczesności.

286
00:40:03.458 --> 00:40:09.349
To jest ciekawe, bo wydaje się, że Warburg nie fetyszyzował oryginałów.

287
00:40:09.498 --> 00:40:16.829
Nie tylko w sensie, że posługiwał się kopiami, często nawet fotografiami gipsowych kopii, pewnych kopii dosłownie, tak?

288
00:40:16.969 --> 00:40:22.681
Idąc tą tropą a w momencie, kiedy wchodzimy w przestrzeń nowoczesności, która napiła się wody letejskiej, tak?

289
00:40:22.797 --> 00:40:25.489
I mówi, że nie było przeszłości, że nie ma nie ma...

290
00:40:25.625 --> 00:40:27.893
Zaczynamy od tego momentu, uwalniamy się od ciężaru pamięci.

291
00:40:28.029 --> 00:40:30.313
Nagle pojawia się fetyszyzacja oryginałów, prawda?

292
00:40:30.513 --> 00:40:32.149
Nie wiemy, tak ci podrzucam wątek,bo...

293
00:40:32.297 --> 00:40:35.013
Nie oczywiście...

294
00:40:35.161 --> 00:40:37.853
Za dużo oryginału [chichot]

295
00:40:38.001 --> 00:40:49.433
Nie sądzę, że jest to wina nowoczesności jako takiej, jest to pewien splot być może kapitalistyczny przede wszystkim.

296
00:40:49.569 --> 00:41:04.653
To znaczy rozwoju w obiegu dzieł sztuki, który wytwarza również do pewnego stopnia misję takich publicznych instytucji jak muzea, które upubliczniają owe oryginały.

297
00:41:04.806 --> 00:41:11.717
W Muzeum Sztuki mamy dosyć specyficzny jakby, wiecie... stosunek do oryginału również...

298
00:41:11.833 --> 00:41:15.553
[Przerwanie z widowni] To sala neoplastyczna, porozmawiajmy właśnie o kwestii oryginału.

299
00:41:15.689 --> 00:41:19.697
Sala neoplastyczna rzeźb, niektóre z rzeźb Katarzyny Kobro w ...

300
00:41:19.849 --> 00:41:37.941
Pamiętajmy również, że Marian Minich tworząc pierwsze wystawy kolekcji wykorzystywał reprodukcje do celów pedagogicznych, jednak wieszał je podobnie jak oryginały oprawione.

301
00:41:38.089 --> 00:41:50.017
Nie mniej jednak jego metoda była metodą pedagogiczną również pod tym względem, że była metodą chronologiczno-stylową.

302
00:41:50.178 --> 00:41:58.341
Czyli wszystkie przedmioty były podporządkowane pewnemu linearnemu przebiegowi czasu.

303
00:41:58.489 --> 00:42:29.929
Ale atlas nowoczesności rozpoczyna się nie oryginałami czy rozdziałem w muzeum, gdzie szczycimy się pokazywaniem Kazimierza Malewicza z Belgradu pracy wykonanej w 1985 roku, w pracy, której nie nazwiemy dziełem sztuki, nie nazwiemy tego również reprodukcją.

304
00:42:30.073 --> 00:42:34.841
Sam autor nazywa te pracę meta oryginałem.

305
00:42:34.985 --> 00:42:54.369
One są przywoływane, nie po to, żeby dostarczać samego przedmiotu, ale przywoływane są do pewnego stopnia właśnie jak symptom do pewnego stopnia przemian w nowoczesności.

306
00:42:54.529 --> 00:43:05.653
Ale również jako ich obecność jest do pewnego stopnia symboliczna, to znaczy chodzi mi o to, że nie musimy się przyglądać tym obrazom.

307
00:43:05.802 --> 00:43:12.861
One stanowią do pewnego stopnia reprodukcję, chociaż dokonaną w przestrzeni.

308
00:43:13.009 --> 00:43:23.001
Ja myślałem, że... mnie się nasunął ten tekst Wojnarowskiego, już możemy się trochę przesunąć w tej chwilii w stronę Kronosa.

309
00:43:23.177 --> 00:43:28.681
Nomen omen, nie wiem aż trzy imiona tytanów Atlas Mnemosyne i Kronos tak?

310
00:43:28.810 --> 00:43:31.166
Co to znaczy?

311
00:43:31.321 --> 00:43:36.009
Ale mnie się podobał ten tekst, zacznę od tego tekstu, dobrze?

312
00:43:36.157 --> 00:43:36.837
Jeśli pozwolicie...

313
00:43:36.966 --> 00:43:40.077
Jakuba Wojnarowskiego "Taksydermia".

314
00:43:40.217 --> 00:43:49.993
Ponieważ oś jest w takim, sposób przygląda sali neoplastycznej czy ona jest w epicentrum tego, tego całego tekstu, że ...

315
00:43:50.145 --> 00:44:06.086
Trochę spalę Państwu ten tekst, w sensie, że nie powiem tego tak dobrze jak Wojnarowski, ale pewną myśl z tego muszę powtórzyć, że mamy do czynienia z takim rodzajem nie tylko a jakby pewnej przestrzeni anachronicznej.

316
00:44:06.221 --> 00:44:07.353
To znaczy wyjętej z czasu.

317
00:44:07.502 --> 00:44:10.054
Jakby co to jest w ogóle kwestią kluczową na wielu poziomach.

318
00:44:12.027 --> 00:44:16.146
Także po pierwsze sala neoplastyczna jakby w realizacji, narracji o sztuce nowoczesnej i sztuce w ogóle.

319
00:44:16.293 --> 00:44:18.637
U Minicha miała na przykład zamykać wszystko.

320
00:44:18.802 --> 00:44:21.157
To znaczy miała być tym końcem sztuki.

321
00:44:21.314 --> 00:44:25.014
Nie wiem czy w sensie heglowskim czy innym ale miała być na samym końcu.

322
00:44:25.137 --> 00:44:37.674
Więc to jest też ciekawe, bo to przypomina mi te wszystkie podręczniki, które czytałem w liceum dotyczące sztuki i zawsze było tak, że mniej więcej wiadomo o co chodzi do końca wszystkich luk awangardowych a potem nie bardzo było wiadomo o co chodzi.

323
00:44:37.798 --> 00:44:48.914
To znaczy z grubsza po Drugiej Wojnie Światowej już nie było żadnego ładu i składu jeżeli chodzi o sposób opowiadanie tego w sposób linearny, najwyraźniej to się skończyło a potem, właśnie była forma, która domagała się...

324
00:44:49.046 --> 00:44:50.626
Informel

325
00:44:50.809 --> 00:44:52.141
Właśnie.

326
00:44:52.262 --> 00:45:07.662
Bezforemność jak najbardziej. Pojawia w tej narracji, ale oprócz tego, że jakby mamy do czynienia, Wojnarski wymienia te kolejne poziomy, zresztą to się w kilku tekstach pojawia ta kwestaia, kwestia, jakby wielopoziomowego anachronizmu.

327
00:45:07.810 --> 00:45:14.246
A, więc coś co zamyka narrację w sztuce nowoczesnej, ale tak naprawdę powtarza pewien idiom sztuki nowoczesnej to już było nieaktualne.

328
00:45:14.394 --> 00:45:20.428
De Stijl i Mondriana i tak dalej i tak dalej.

329
00:45:20.572 --> 00:45:27.292
Nie pojawił się też wtedy, kiedy pojawił się AR tylko pojawiła się jakby po.

330
00:45:27.452 --> 00:45:30.805
Już po wojnie i po tym, kiedy sama awangarda zwątpiła jakby o sobie.

331
00:45:30.972 --> 00:45:33.428
To jest jakby kolejna kwestia.

332
00:45:33.580 --> 00:45:43.380
Po drugie jest to sala umieszczona w tym pięknym neorenesansowym pałacu, prawda, który powtarza architekturę pewnej weneckiej biblioteki, którą robił Sansovino.

333
00:45:43.528 --> 00:46:04.38Ł
Więc mamy nowoczesność zamkniętą w historyzmie i następnie ten wielki neorenesansowy pałac płynie jak gondola przez przemysłową Łódź, która się rozpada, prawda, i ona go jeszcze zamyka jak w szkatułce w sobie i potem jak pisze Wojnarowski a to jest w pewnym mieście, które jest centrum Polski, bo na peryferiach, wiemy oczywiście o co chodzi z tą peryferyjnością Łodzi.

334
00:46:04.521 --> 00:46:10.664
To kiedyś był ten moment skowytu tu pamiętamy jak znikała z mapy pogody, więc jakby to wszystko... [śmiech]

335
00:46:10.801 --> 00:46:15.340
Bardzo wyraźnie raniło ego u Łodzian, prawda?

336
00:46:15.485 --> 00:46:22.968
Fakt, że znikało z mapy pogody, więc znikała w ogóle #niezrozumiałe słowo# bardziej na wschód czy zachód to już nie było zupełnie istotne.

337
00:46:22.968 --> 00:46:29.603
I rzeczywiście w takim bardzo prostym kluczu takim topologicznym, topograficznym...

338
00:46:29.735 --> 00:46:34.183
To nie jest jedyny klucz tego tekstu, nie chcę ich tu wszystkich od razu zdradzać.

339
00:46:34.340 --> 00:46:36.779
Wojnarowski pokazuje nam anachronizm na anachronizmie, tak?

340
00:46:36.935 --> 00:46:41.907
Potem opisuje jakby przekształcenia przestrzeni typu, nie wiem było zamalowanie okno, zastawione okno.

341
00:46:42.067 --> 00:46:46.675
Po remoncie w 2008 roku albo 2009 popraw mnie, nie pamiętam, który to był dokładnie rok.

342
00:46:46.799 --> 00:46:53.651
Odstawioną i teraz naturalne światło wpadło do sanktuarium, kaplicy, mauzoleum awangardy.

343
00:46:53.651 --> 00:46:57.791
Że nie mówiąc, że ta awangarda została jak pamiętacie zlikwidowana jak awangardziści.

344
00:46:57.967 --> 00:47:05.011
Awangardziści dostali kulę w łeb a sala neoplastyczna została zamalowana na biało, tak i przywrócona.

345
00:47:05.219 --> 00:47:14.333
I potem jeszcze pamiętam jedną z rozmów z osobą, które kiedyś tu dokonywała rekonstrukcji po raz któryś z rzędu, że dyskusja trwała w ten sposób.

346
00:47:14.493 --> 00:47:29.338
Jak sądzicie czy należy pietystycznie odtwarzając jeszcze raz salę, którą trzeba konserwować, użyć tych samych farb jakich używał kiedyś tam Strzemiński czy raczej należy odnieść się do idei czystego koloru którą miał na myśli a środki techniczne na to nie pozwalały.

347
00:47:29.524 --> 00:47:33.410
Więc dzisiaj mamy takie farby, żeby to zrealizować, i znów czym jest ta sala?

348
00:47:33.587 --> 00:47:36.383
Aktualizacją pewnej idei i tak dalej i tak dalej.

349
00:47:36.576 --> 00:47:42.903
A jeszcze jak się wyjdzie, co przez okno było widać do niedawna, piękną modernistyczną kamienicę w stylu okrętowym, która się rozsypywała.

350
00:47:42.903 --> 00:47:47.039
Właśnie ze względu na to była remontowana, więc był ten rozpad wchodzący do tej przestrzeni wyjętej z czasu.

351
00:47:47.170 --> 00:48:02.916
To przypomina mi "Chronopolis" jest taki film Piotra Kamlera, gdzie się odrobinę wpuści tego zniszczenia, że tak powiem do tego przestrzeni bez czasu to ona zostaje zakażona definitywnie historią, z niej była wyjęta.

352
00:48:03.094 --> 00:48:05.067
No i właśnie.

353
00:48:05.218 --> 00:48:11.922
Czy z tej perspektywy możemy porozmawiać o jakby "loci and imagines" jakby wróci do sprawy lokowania obrazów?

354
00:48:12.073 --> 00:48:28.049
Tak, wskazałeś na, gdzieś tam bardzo ważną kwestię, to znaczy lokalizację sali neoplastycznej jako finalnego momentu nowoczesności awangardy, czy sztuki w ogóle.

355
00:48:28.204 --> 00:48:47.840
Tam jest jeszcze oczywiści sala surrealistyczna, zawsze była jako ta zepchnięta na margines, niechciana, ślepa plamka czy ślepy punkt, ślepy zaułek nowoczesności, który do niczego nie prowadzi, bo te drzwi, które są w tej sali one są zawsze zamknięte.

356
00:48:47.984 --> 00:48:52.812
Prowadzą na nieużywaną klatkę schodową.

357
00:48:52.961 --> 00:48:58.242
Ale... [chichot]

358
00:48:58.408 --> 00:49:14.288
Ale Atlas Nowoczesności przywraca do pewnego stopnia Salę Neoplastyczną jako element tej narracji po mimo tego, że Sali Neoplastycznej tam nie ma.

359
00:49:14.288 --> 00:49:23.568
To znaczy Kazimierz Malewicz i jego ostatnia futurystyczna wystawa opowiada właśnie o Sali Neoplastycznej jako pewnym niezrealizowanym czy niedokończonym projekcie.

360
00:49:23.697 --> 00:49:56.882
Ale ważne również jest to, że otwarcie MS Kwadrat umożliwiło wyprowadzenie narracji z Sali Neoplastycznej czy wokół Sali Neoplastycznej i osadzenie jej tutaj w przestrzeni anachronicznej czy przestrzeni, która nie jest zarządzana za pomocą jednolitego upływu czasu od początku nowoczesności do niewyjaśnionego do końca końca.

361
00:49:57.049 --> 00:50:20.076
A więc odwraca moim zdaniem coś co można by było jest, powiedzieć jest fatalizmem, jest tą pamięcią klęski nowoczesności, której być może Strzemiński nie myślał kiedy tworzył Salę Neoplastyczną, ale która poprzez jej zamalowanie została tam bezpośrednio wpisana.

362
00:50:20.076 --> 00:50:46.621
To znaczy otwarta kompozycja jeśli jest strukturą dotyczącą pamięci, traktuje Salę Neoplastyczną jako prototyp pewnej przestrzeni, która, na którą, która domaga się pewnej racji ze strony pozostałych artystów, prac pozostałych artystów, którzy wokół Sali Neoplastycznej się znajdują.

363
00:50:46.790 --> 00:50:53.269
Jeśli to brzmi jako odpowiedz na twoje pytanie.

364
00:50:53.457 --> 00:51:06.937
Pozwolisz Tomku, że cofniemy się jeszcze do Pawła i tego pytania [Przerwana,zagłuszona wypowiedz przez osobę trzecią]

365
00:51:07.096 --> 00:51:08.761
-Jak surrealizmem [śmiech]

366
00:51:08.961 --> 00:51:10.427
#[zagłuszona wypowiedź]

367
00:51:10.597 --> 00:51:13.167
Oni już są dalej, słuchaj... [chchot] już wiesz... [chichot]nowoczesność.[chichot]

368
00:51:13.317 --> 00:51:36.917
Właśnie, to bardzo dobrze, że się cofniemy do mnie, bo [chichot] z różnych względów ale,bo ja bym się cofną do czegoś co może być pytaniem czy może problemem trochę właśnie wcześniejszym do tego Atlasu Nowoczesności, może też trochę utrudniającym.

369
00:51:37.081 --> 00:51:52.757
To znaczy pytaniem do jakiego stopnia przestrzeń wystawiennicza, ekspozycyjna muzeum, może być traktowana jako zwischen raum czy między przestrzeń czy przestrzeń interwałów, o której jakoś tam myślał Warburg.

370
00:51:52.945 --> 00:51:56.147
Ja szczerze powiedziawszy mam pewne wątpliwości co do tego.

371
00:51:56.291 --> 00:52:02.717
To znaczy oczywiście pomijając fakt, że na jakimś poziomie Atlas Memnosyne sam jest wystawą, tak?

372
00:52:02.863 --> 00:52:09.173
Trochę mówił o tym Tomek, ale to też jest w ogóle ciekawy wątek, pewnie nie ma sensu za bardzo w niego iść.

373
00:52:09.339 --> 00:52:16.131
Do jakiego stopnia jest to synteza wystaw z biblioteki Warburga, do jakiego stopnia jest to jakiś odprysk tej całej działalności.

374
00:52:16.263 --> 00:52:41.313
Trudno było by powiedzieć, że to jest taka mega wystawa czy wystawa wystaw, która jakoś sumuje wszystko co on robił, no ale na jakimś poziomie to jest po prostu też projekt nie muzealny, bo było to też w bibliotece robione ale widzimy, że to jest ewidentnie projekt wystawienniczy.

375
00:52:41.459 --> 00:52:49.987
Ale ten projekt wystawienniczy ma to do siebie, że jest niesłychanie prymitywny. Zwłaszcza z punktu widzenia dzisiejszych środków, które można użyć, tak?

376
00:52:50.119 --> 00:53:00.003
To znaczy to jest jakieś płótno, z jakimiś wyciągniętymi z książek czasem z przefotografowanymi reprodukcjami raczej marnej wartości.

377
00:53:00.152 --> 00:53:10.427
A jednocześnie ta, ten prymitywizm czy też ta prostota, czy też ta nonszalancja kwestia nazwy.

378
00:53:10.571 --> 00:53:23.167
No pozwala tutaj zmieścić rzeczy no znaczy w ogóle nie do pomyślenia jest zrobienie tego z oryginałami, znaczy przepraszam bardzo ale łuki triumfalne nie podróżują, nawet dzisiaj [chichot] i tak dalej i tak dalej.

379
00:53:23.537 --> 00:53:29.975
W momencie, kiedy ta cała kwestia by weszła, a ona wejdzie i wchodzi do przestrzeni ekspozycyjnej muzeum, oryginałów, dzieł.

380
00:53:30.124 --> 00:53:43.867
Te między przestrzenie stają się niesłychanie brzemienne w różne inne wątki, że tak powiem i wcale nie są takimi przestrzeniami, które pozwalają na wędrówki całkowicie swobodne.

381
00:53:44.011 --> 00:53:57.091
To pierwsza rzecz, to jest jedno zastrzeżenie co do tego czy instytucja muzeum jest dostatecznie otwartą przestrzenią, żeby pełnić podobne funkcje.

382
00:53:57.247 --> 00:54:04.346
Oczywiście jak powiedziałem, że Atlas dzisiaj mógłby być przede wszystkim narzędziem to też po to, żeby powiedzieć, że można używać go do całkiem różnych rzeczy.

383
00:54:04.346 --> 00:54:05.142
I tu nie ma jakby...

384
00:54:05.408 --> 00:54:12.962
Nie ma sensu myśleć o tym jak o tych nawiązaniach jako o kontynuacji czy jako zwieńczeniu, tak?

385
00:54:13.126 --> 00:54:26.458
Tego już nie będzie, no te projekt jest nieukończony, ale zamknięty i może służyć tylko jako jakiś punkt wyjścia do refleksji.

386
00:54:26.622 --> 00:54:36.431
Druga rzecz, która wydaję mi się jakby problematyczna jeśli chodzi o tą przestrzeń muzeum to jest oczywiście to, że następuje w pewnym sensie powrót do czegoś co Warburg starał się przekraczać.

387
00:54:36.622 --> 00:54:38.934
To znaczy do priorytetu sztuki.

388
00:54:39.086 --> 00:54:56.679
No. Aby Warburg jest akurat też z tego względu tak interesującą postacią, bo przebył drogę od dosyć tradycyjnej dziedziny badawczej jaką była historia sztuki za jego czasów do nauki, która nawet nie miała imienia według jego własnych słów, prawda?

389
00:54:56.874 --> 00:55:07.341
To znaczy do czegoś co mogłoby być jakąś szaloną próbą połączenia, wykolejenia różnych typów wiedzy, spotykania, zderzania ich ze sobą.

390
00:55:07.500 --> 00:55:28.803
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w jakimś sensie wciąż mniej lub bardziej, to też jest kwestia oczywiście otwarta, ale jednak do jakiegoś stopnia bazuje na wyznaczonych granicach między sztuką, nie sztuką.

391
00:55:28.967 --> 00:55:46.624
Nawet falsyfikat tego niespecjalnie zmienia, bo jednak jest to wciąż falsyfikat tej wystawy, która należy do historii zmagania się z dziedzictwem ściśle artystycznego ruchu.

392
00:55:46.778 --> 00:56:00.366
Na wystawie Atlas Nowoczesności nie ma, nie-dzieł sztuki, nie ma obiektów, które nie byłyby w jakiś sensie już przefiltrowane przez ten obiekt.

393
00:56:00.530 --> 00:56:13.543
I to oczywiście ja przynajmniej uważam za jakiś rodzaj separacji w stosunku do projektu Warburga, choć oczywiście asymilującym bardzo wiele z jego rozwiązań.

394
00:56:13.745 --> 00:56:18.902
No choćby te idee zestawiania obiektów za pomocą montażu, prawda?

395
00:56:19.066 --> 00:56:30.105
To to jest ewidentnie coś co w Atlasie Nowoczesności funkcjonuje, funkcjonuje w bardzo wielu wystawach zapewne i zapewne nie tylko dzięki Warburgowi.

396
00:56:30.258 --> 00:56:37.674
Ostatnią rzecz, którą bym powiedział to jest też nawiązanie do pytania twojego Łukaszu na temat obrazów.

397
00:56:37.834 --> 00:56:41.701
Co też się chyba trochę...

398
00:56:41.890 --> 00:56:53.802
No może nie bezpośrednio, ale jakoś wiąże z tą kwestią przestrzeni i ograniczeń bądź możliwości przestrzeni muzealnej jako jakiejś kontynuacji Atlasu.

399
00:56:53.970 --> 00:56:57.219
Do jakiego stopnia chodzi o obrazy w Memnosyne?

400
00:56:57.358 --> 00:57:06.517
To się nazywa atlas obrazów, wydaję mi się z najbardziej z prozaicznego powodu, to znaczy jest to taki atlas, którego jednostką podstawową jest obraz.

401
00:57:06.671 --> 00:57:15.961
To znaczy takie miejsce, gdzie człowiek czy zespół ludzi poumieszczali obrazy, w tym sensie nie jest to atlas kwiatów, nie wiem... atlas chmur.

402
00:57:16.191 --> 00:57:30.570
Natomiast, niekoniecznie jest to atlas o obrazach, ale wydaję mi się, że w tym, w tej możliwości jest coś szalenie uwalniającego.

403
00:57:30.760 --> 00:57:37.090
To znaczy wydaję mi się, że to jest też atlas, który mógłby posłużyć do tego, żeby zakwestionować istnienie czegoś takiego jak obraz.

404
00:57:37.246 --> 00:57:41.863
To znaczy, że w obrazach też nie do końca chodzi o obraz.

405
00:57:42.056 --> 00:57:43.342
Że...

406
00:57:43.502 --> 00:58:01.386
Dlatego, że te obrazy nie są właśnie domknięte, że przez nie przechodzą różne rzeczy i nie dlatego, że za obrazem jest coś innego co definiuje jego znaczenie na przykład tekst literacki albo motyw, motyw rozumiany w takim formalistycznym sensie tak?

407
00:58:01.551 --> 00:58:09.632
Znaczy to też jest jakaś lektura Warburga, to znaczy, że chodzi o zestawienie tych obrazów, żeby z nich wycisnąć jakiś taki prawda ogólny powtarzający się wzorzec.

408
00:58:09.799 --> 00:58:22.700
To jest jakaś lektura, ja bym ją może jakoś jednak kwestionował, ale tak czy inaczej chodzi o pokazanie, że obraz jako taki jest polem sił, w którym mieszają się rozmaite rzeczy.

409
00:58:22.900 --> 00:58:43.064
Techniki, praktyki związane z tymi technikami, historie, wątki mitologiczne to wszystko sprawia, że te obrazy właściwie no zaczynają być czymś o wiele bardziej gęstym niż coś co miało by status obrazu jako czegoś oddzielnego, zamkniętego, gotowego i tak dalej.

410
00:58:43.224 --> 00:58:52.891
W tym sensie ja bym mówił, że to jest robienie z obrazu dynamogramów, dynamogramów czegoś więcej niż historia sztuki z pewnością.

411
00:58:53.083 --> 00:59:08.903
I ostatnia rzecz, która mi się teraz przypomniała dlatego to jest trochę chaotyczne i bardzo mi przykro, to jest to, że Atlas Nowoczesności i Atlas Obrazów Mnemosyne dzieli jedna fundamentalna rzecz, która może być poważna.

412
00:59:09.063 --> 00:59:13.851
To znaczy Atlas Memnosyne jest do jakiegoś stopnia archeologią nowoczesności.

413
00:59:14.001 --> 00:59:19.821
Jeśli nowoczesność rozumieć jakoś coś co rodzi się wraz z renesansem.

414
00:59:19.985 --> 00:59:26.545
Ale on pokazuje do jakiego stopnia ta nowoczesność jest zakorzeniona we wszystkim co ją poprzedza.

415
00:59:26.545 --> 00:59:35.494
Zakorzeniona nie w sensie tradycyjnej kontynuacji, tylko na zasadzie pewnych bardzo dynamicznych i gwałtownych relacji.

416
00:59:35.494 --> 00:59:52.677
Nie tylko z antykiem zresztą, ale też z archaicznymi wątkami kulturowymi i w tym sensie Atlas Nowoczesności musiałby się zaczynać od przemyślenia tego co ta nowoczesność odcina a co musi za sobą dźwigać.

417
00:59:52.878 --> 01:00:14.708
I w tym sensie Atlas Nowoczesności, przynajmniej w moim jakimś rozumieniu, gdyby miał iść po śladach Warburga musiałby właściwie iść trochę pod prąd.

418
01:00:14.850 --> 01:00:28.748
Pod prąd samej nowoczesności jako dyskursu artystycznego, pod prąd dyskursom awangardowym pokazując ich właśnie głębokie zakorzenienie w rzeczach, które wydają się w ogóle z innego świata prawda?

419
01:00:28.940 --> 01:00:55.326
To znaczy, które należą do zupełnie innych epok. To jest ciekawe w kontekście tego co powiedziałeś Tomku na temat "tablicy 34", ponieważ Philippe-Alain Michaud czyli jeden z autorów monografii, no jeden z autorów powiedzmy tego renesansu samego Warburga przynajmniej w takim rejestrze artystyczno-nieeksperckim to mam na myśli, szerszy niż ekspercki.

420
01:00:55.514 --> 01:01:10.843
Zrobił parę lat temu wystawę w Tuluzie, która wychodziła od tapicerii, gobelinów chociaż głównie orientalnych, czyli niefiguratywnych, ale która z resztą nazywała się "latające dywany" i która dotyczyła kina eksperymentalnego.

421
01:01:11.023 --> 01:01:31.807
To znaczy tego w jaki sposób, no to jest też szalony projekt, no totalnie szalony i ekspozycyjnie szalony, bo tam były wystawione oryginalne irańskie dywany, które były zestawione z kinem eksperymentalnym amerykańskim z instalacjami ruchowo-kinetycznymi i tak dalej i tak dalej.

422
01:01:31.987 --> 01:01:46.799
Ale to też jest sposób pokazania, czy udany czy nie to jest na zupełnie inną dyskusję, tego do jakiego stopnia awangardowe pomysły mają antecedencję zupełnie wydawało by się obce na pierwszy rzut oka.

423
01:01:46.980 --> 01:01:53.326
[Osoba z widowni] Mógłbym się wrzucić?

424
01:01:53.528 --> 01:01:55.182
Jasne.

425
01:01:55.182 --> 01:01:59.576
Dziękuję za ten przykład, bo nie wiedziałem o tej wystawie i to chętnie sobie zobaczę co z niej pozostało jeśli są jakiś zapisy.

426
01:01:59.724 --> 01:02:02.390
Natomiast jedna rzecz mi się nasunęła.

427
01:02:02.557 --> 01:02:10.109
Ja też mam problem jakby z porównaniem jakby tego mechanizmu jakim jest sam Atlas z wystawą.

428
01:02:10.280 --> 01:02:14.773
Z tego tytułu po pierwsze, że kiedy mam do czynienia z materialnością obiektów to w niej grzęźniemy.

429
01:02:14.929 --> 01:02:23.149
Znaczy nie ma takiej możliwości manipulowania nimi jaką daje rzeczywiście reprodukcje i ten moment przesuwania właśnie zmienienie miejsca i kontekstu.

430
01:02:23.277 --> 01:02:32.687
Można by to porównanie na kilku poziomach poprowadzić pokazując, że to nie jest takie oczywiste, że ta analogia jest dosyć kulawa.

431
01:02:32.687 --> 01:02:40.636
Oczywiście,że ona ma pewien zasięg, gdzie jest zasadna, ale też określone granice poza które nie da się wyjść.

432
01:02:40.794 --> 01:02:43.212
Jak się spojrzy na Atlas to bardzo wyraźnie widać dwie rzeczy.

433
01:02:43.914 --> 01:02:46.328
To myślę, że do każdego kto weźmie do ręki tą książkę.

434
01:02:46.460 --> 01:02:52.584
Warburga moim zdaniem nie interesują konkretne obrazy, choćby ta kiepska jakość reprodukcji to pokazuje.

435
01:02:52.730 --> 01:02:54.792
A on nie przygląda się konkretnemu obrazkowi, tak?

436
01:02:54.928 --> 01:02:56.270
Czy konkretnemu obiektowi.

437
01:02:56.413 --> 01:02:58.313
Po drugie nie interesuje go kontekst historyczny tych obrazów.

438
01:02:58.452 --> 01:03:04.932
Znaczy to jest możliwość przemieszczania tych obrazów też pokazuje, że nie o ten rodzaj pracy chodzi.

439
01:03:05.068 --> 01:03:19.496
Ja jestem przywiązany do myśli, że tam oczywiście chodzi o ten rodzaj mechanizmu kształtowania wartości wyrazowych, więc jednak chodzi o ciało i jako to podstawowe pierwsze medium obrazowe to na chwilę tą kwestię zostawię.

440
01:03:19.641 --> 01:03:22.976
I teraz jakbym przeszedł z porównaniem.

441
01:03:23.125 --> 01:03:27.008
Mamy to czarne płótno tablic, z czym można je porównać?

442
01:03:27.163 --> 01:03:28.536
Z white cube'm.

443
01:03:28.664 --> 01:03:29.128
Tak?

444
01:03:29.272 --> 01:03:33.800
Jaki system, że tak powiem możliwie, tak nie się może pojawić.

445
01:03:33.800 --> 01:03:35.572
Tu się powołam na podstawowego eksperta.

446
01:03:35.695 --> 01:03:46.628
To jest mój syn 6 letni, którego kiedyś pytałem o specyfikę muzeum, chodziło o to, że on bardzo nie lubi przychodzić do muzeum czy w ogóle muszę go zaciągać, protestuje.

447
01:03:46.628 --> 01:03:53.023
Ma już traumę po nie wiem, muzeum w Nowym Jourku czy muzeach w Paryżu, nie chce już więcej żadnych muzeów.

448
01:03:53.163 --> 01:03:55.243
Ale co ci przeszkadza w muzeum?

449
01:03:55.394 --> 01:03:56.067
A on mówi:

450
01:03:56.235 --> 01:03:58.662
"- To jest taka przestrzeń gdzie nie ma porządnego cienia".

451
01:03:58.858 --> 01:04:08.110
Znaczy chodziło mu o to, że on sam nie rzuca cienia czy już nie cofam się do historii, bo o tym Peter'u schlemihl'u i o tym, że zwróćcie uwagę cień oznacza, że jest się naprawdę.

452
01:04:08.395 --> 01:04:22.939
Pomyślałem - mój boże - być może zdefiniował white cube jako zaświaty, no tutaj nie ma porządnego cienia, nic nie jest tak do końca realne, już nie mówiąc o tym, że nie wolno dotykać, bo to też dotyk jest zmysłem sprawdzania jakby tej realności.

453
01:04:23.102 --> 01:04:25.642
Wydaję mi się, że Janek dotknął istotnej rzeczy.

454
01:04:25.782 --> 01:04:27.823
Muszę mu tutaj przyznać rację.

455
01:04:27.979 --> 01:04:48.622
Mianowicie to jest rzeczywiście przestrzeń, która jakby jest przestrzenią artykulacyjną jakby, która najpierw usuwa realność, jakieś stopnie realności jest to pewien problem związany z tym, że nie jest to naprawdę a z drugiej strony tym mocniej doświadczamy materialności pewnych obiektów jak one stoją w muzeum.

456
01:04:48.820 --> 01:04:52.252
Z całym szacunkiem, są duże choćby awangardowe obiekty powiedzmy, tak?

457
01:04:52.437 --> 01:04:58.764
Mimo, że się kurzą, ale nie doświadczamy użytkowości jako formy, prawda?

458
01:04:58.918 --> 01:05:14.512
Doświadczamy również siebie wobec nich to już jest to co jest po minimalizmie, więc nie możemy zredukować tego do znaczenie ani do właściwie formy, ale to też nie jest można powiedzieć ten rodzaj materialności, realności z jaką jesteśmy normalnie zaznajomieni i można coś z nią zrobić.

459
01:05:14.696 --> 01:05:20.972
Ona jest tutaj wstawiona i można powiedzieć, że grzęźnie się percepcyjne w tych obiektach.

460
01:05:21.129 --> 01:05:28.466
Powiedziałem, że przy Mnemosyne jak sądzę chodzi o, przy okazji wartości wyrazowych chodzi o ciało.

461
01:05:28.612 --> 01:05:33.928
I skojarzyło mi się to z takimi projektami.

462
01:05:34.002 --> 01:05:36.090
Pewnie Państwo je znacie.

463
01:05:36.256 --> 01:05:39.676
To są takie projekty robione przez Sasche Waltz i jej gości, tak?

464
01:05:39.801 --> 01:05:41.677
Jakby w różnych przestrzeniach muzealnych.

465
01:05:41.831 --> 01:05:46.780
W Muzeum Pergamońskim czy Neues Muzeum można te opisy, zapisy sobie zobaczyć.

466
01:05:46.937 --> 01:06:04.740
Tam mamy do czynienia z takim jakby odtwarzaniem demogramów czy z taką grą powiedziałbym, nie wiem ciała w stosunku do przestrzeni do zwłaszcza przestrzeni takiej neoklasycznej jak, nie wiem... gzyms, na którym ustawia się ciała, prawda, żeby nadawać pewnego typu charakter reliefowy.

467
01:06:04.896 --> 01:06:14.512
I wydaję mi się, że jak się obserwuje te prace Sashy Waltz to bardzo wyraźnie widać, że muzeum to jest przestrzeń, która nie pozwala ciału być ciałem, w takim znów...

468
01:06:14.680 --> 01:06:22.397
W jakimś takim powiedziałbym literalnie fenologiczny sposób, że jakby oddziela się motoryka od czegoś.

469
01:06:22.552 --> 01:06:25.852
Mamy do czynienia z pewnym wolumenem i tak dalej i tak dalej i tak dalej.

470
01:06:26.020 --> 01:06:34.728
Więc ja nie mam odpowiedzi, ale jakby w kwestii wartości wyrazowych nemogramu jakby ciała jako czegoś co się nieustannie przewija.

471
01:06:34.864 --> 01:06:36.444
Czyli nie ciała jako cielesności, prawda?

472
01:06:36.600 --> 01:06:42.687
Ale jako nośnika energii, poczynając od czegoś takiego bardzo stricte motorycznego, tak?

473
01:06:42.844 --> 01:06:53.552
Na tej płaszczyźnie zadam pytanie jakby co się dzieję w tym porównaniu white cube'a jako przestrzeń artykulacyjnej i tego czarnego płótna, do którego dopinamy te byle jakie obrazki.

474
01:06:53.715 --> 01:07:03.724
Wiesz co, bo to nasunęło mi taką myśl też a propos twego właśnie white cube i to płótno.

475
01:07:03.869 --> 01:07:13.010
Czy to nie jest też trochę tak, że tą przestrzeń interwału czy też między przestrzeń Warburgiańską można interpretować dwojako.

476
01:07:13.138 --> 01:07:14.653
To znaczy.

477
01:07:14.798 --> 01:07:15.422
Jedna...

478
01:07:15.567 --> 01:07:21.708
Znaczy dwojako to znaczy albo tak albo tak albo i tak i tak.

479
01:07:21.862 --> 01:07:35.325
I na przykład jeżeli mamy przestrzeń tej tablicy to na jakimś poziome przestrzeń interwału to jest to co jest pomiędzy obrazami i to co wyznacza tą definicję metody montażowej, prawda?

480
01:07:35.465 --> 01:07:46.413
I to jest coś co jest niesłychanie popularne zarówno w artystycznych jak i kuratorskich, muzealnych czy też badawczych strategiach.

481
01:07:46.571 --> 01:07:52.365
Ale jest też druga przestrzeń interwału, którą była by sama tablica.

482
01:07:52.540 --> 01:08:06.187
To znaczy ta przestrzeń, w której po pierwsze różne media mogą się spotkać, dzięki fotografii oczywiście i technikom reprodukcyjnym, ale także to jest przestrzeń, która jest wyłączona z dyskursów wokół tych obiektów, tak?

483
01:08:06.332 --> 01:08:22.157
Dyskursów historii sztuki, historii astronomii, nauki o kosmosie, nauki astrologii, tak bo tutaj są też zodiakalne rzeczy, prasy i tak dalej i tak dalej.

484
01:08:22.299 --> 01:08:24.605
Wszystkie te rzeczy, które tutaj są upchnięte.

485
01:08:24.749 --> 01:08:45.841
Rzeczy mam namyśli dziedziny, nie wiem życia społecznego czy dziedziny kultury muszą mieć jakąś przestrzeń, która nie będzie żadną z nich, po prostu a która będzie pozwalała właśnie w takim przelocie w przedpokoju na jakieś owocne spotkania, że się tak wyrażę.

486
01:08:45.992 --> 01:08:52.716
I pytanie czy to połączenie dwóch przestrzeni interwałowych jest możliwe w muzeum.

487
01:08:52.878 --> 01:09:02.173
Po prostu, bo to, że można w white cube'ie dokonać pewnego montażu to jest całkowita zgoda, co więcej no...

488
01:09:02.293 --> 01:09:17.520
To jest kolejna dyskusja do jakiego stopnia można oddać sprawiedliwość specyfice technicznej, technologicznej pewnych współczesnych prac, reprodukując je fotograficznie a wystawiając je w przestrzeni, prawda?

489
01:09:17.665 --> 01:09:24.427
To znaczy, czy tutaj na przykład wystawa wystawa jednak czegoś nie zyskuje względem takiej wizji tej reprezentacji.

490
01:09:24.552 --> 01:09:37.341
Czy na przykład to, że możemy mieć obraz z instalacją przestrzenną a nie reprodukcje ich obu fotografii nie jest jakimś tam poszerzeniem możliwego pola, prawda?

491
01:09:37.461 --> 01:09:48.493
Ale moim zdaniem fundamentalny problem polega na tym, że muzeum nie jest taką przestrzenią jaką jest taka banalna prosta tablica, na której można sobie naprawę słabe reprodukcje zmontować.

492
01:09:48.635 --> 01:09:51.900
I to jest super.[Chichot]

493
01:09:52.053 --> 01:09:54.294
W jakimś sensie. 

494
01:09:54.466 --> 01:10:08.645
To znaczy to pokazuje do jakiego stopnia właśnie coś tak prostego i ubogiego i niespektakularnego ma tę siłę tworzenia interwału, której nie ma instytucja czy nie może mieć instytucja, nie chodzi o tą instytucję czy jakąkolwiek inną.

495
01:10:08.832 --> 01:10:27.314
Tylko instytucję, która po prostu należy do jednych tych przestrzeni i oczywiście zawsze stara się trochę być między przestrzenią niż przestrzenią normalną, sobie przypisanymi parametrami, ale to jest do jakiegoś stopnia niewykonalne.

496
01:10:27.454 --> 01:10:39.278
To jest rzeczywiście bardzo jakby kluczowa sprawa jeśli chodzi o to jak zdefiniowałeś zwischen raum w przypadku Atlasu.

497
01:10:39.734 --> 01:10:45.639
Z tego co powiedziałeś wynikałoby, że on ma podwójny system artykulacyjny, a to jest definicja jak wiadomo języka.

498
01:10:45.837 --> 01:10:49.174
I to jest o tyle ciekawe dla mnie oczywiście pierwsze skojarzenie.

499
01:10:49.310 --> 01:10:56.325
Mamy dwa typy jakby artykulacji, dwa typy zwischen raum to jakby jest to bardziej językowo podobne.

500
01:10:56.518 --> 01:11:03.478
To znaczy w tym rozumieniu dla mnie Atlas byłby bliżej medium refleksji w spotykaniu się pojęcia.

501
01:11:03.630 --> 01:11:10.358
Wiem doskonale, że to nie jest ten projekt, to nie jest heglowski projekt, czy to nie jest dyskursywny projekt, ale jakby bliżej wydaję mi się.

502
01:11:10.742 --> 01:11:20.050
A z drugiej strony doskonale wiemy, że muzeum jest tez takim systemem artykulacyjnym, który właśnie dokładnie służy do tworzenia refleksji jakby robi to w oparciu o zupełnie innego typu procedury, tak?

503
01:11:20.196 --> 01:11:21.445
Ja się tak zastanawiam.

504
01:11:21.594 --> 01:11:25.934
I teraz wróciłbym do kwestii Sala Neoplastyczna i Twój tekst Daniel.

505
01:11:26.046 --> 01:11:27.501
Ponieważ to jest tak.

506
01:11:27.642 --> 01:11:39.516
Kiedy sięgnąłeś do Frances Yates, która jak tutaj próbowałem też powiedzieć, sugeruje, ze rozwija jakby pewien element tego myślenia konceptualnego Warburga, tak?

507
01:11:39.657 --> 01:11:47.702
Gdzie krótko mówiąc mamy do czynienia z przestrzeniami, z pewnego typu przestrzenią artykulacji miejsca, w których jakby lokujemy owe obrazy nowoczesności, w tym wypadku nowoczesności.

508
01:11:47.830 --> 01:11:49.154
Oczywiście.

509
01:11:49.308 --> 01:11:58.794
Zauważyłeś jakby przyglądając się definicją locus, że ono musi być neutralne jak white cube tak, ale porównałeś to do nie-miejsca.

510
01:11:58.947 --> 01:12:03.834
Czyli to jest taki rodzaj locus, miejsca, które jakby jest nigdzie, prawda?

511
01:12:03.969 --> 01:12:06.830
To co też Paweł podkreśla jest w jakimś sensie nie-miejscem.

512
01:12:06.993 --> 01:12:11.098
I teraz tutaj wszystko by grało.

513
01:12:11.277 --> 01:12:12.783
Jakby ta relacja locus i imagines.

514
01:12:12.943 --> 01:12:17.850
Tak jak jest teatr nemotechniczny czymś takim jest, też przestrzeń muzealna jako system artykulacyjny.

515
01:12:17.998 --> 01:12:20.785
Ale jak przejdziemy teraz do tego co mi się podobało w tekście Wojnarowskiego.

516
01:12:20.943 --> 01:12:23.250
Dlaczego Sala Neoplastyczna nie pasuje do tego wszystkiego?

517
01:12:23.430 --> 01:12:24.382
Prawda?

518
01:12:24.526 --> 01:12:27.182
Bo ona nie nie jest white cubem, to po pierwsze, tak?

519
01:12:27.342 --> 01:12:34.374
Po drugie mam taką sytuację, że ona sama sobie jest pewną formą dyskursu, która nie jest neutralna w relacji do prac, które się w niej znajdują, tak?

520
01:12:34.510 --> 01:12:39.701
Można by powiedzieć nawet, że one nie mogą wybrzmieć jako same prace, są tylko i wyłącznie częścią designu sali.

521
01:12:39.873 --> 01:12:49.542
Jakby one zostają sprowadzone do podsystemów, podzespołów tego systemu i to też moim zdaniem Wojnarowski bardzo dobrze wydobył.

522
01:12:49.542 --> 01:12:55.876
A więc na końcu narracji muzealnej, tak ona jeszcze była white cubem u Minicha.

523
01:12:56.072 --> 01:13:01.699
Masz do czynienia z czymś co jest na końcu sztuki, finalizuje tą refleksję i to nie jest miejsce, które lokalizuje.

524
01:13:01.868 --> 01:13:03.230
Prawda?

525
01:13:03.414 --> 01:13:09.954
I jest to wyjęte z czasu, jakby wyjęte z porządku czasowości, to jest podkreślane w kilku tekstach.

526
01:13:10.102 --> 01:13:11.092
W dwóch albo trzech.

527
01:13:11.238 --> 01:13:15.140
Jako pewne doświadczenie, jako pewne efekt pewnego typu refleksji nad tym nad.

528
01:13:15.264 --> 01:13:30.425
To nie jest miejsce, które lokalizuje a jednocześnie on pokazuje, że nie umie o nim pomyśleć inaczej jako o pewnej formie szkatułki czyli miejsce które nie lokalizuje, ale nie w tym sensie jak ten twój locus, prawda?

529
01:13:30.590 --> 01:13:42.564
Tylko raczej jako obiekt, jako pełna artykulacja czegoś co jest sfinalizowaną realizacją nowoczesności po awangardowej nowoczesności, kryje się w skorupie historyzmu, kryje się w skorupie czegoś innego.

530
01:13:42.701 --> 01:13:43.969
Mamy nagle taką...

531
01:13:44.113 --> 01:13:46.828
Jak to się nazywa...?

532
01:13:46.957 --> 01:13:48.704
Te rosyjskie, wiecie te laleczki co jedna w drugiej?

533
01:13:48.858 --> 01:13:50.777
Moment, matrioszke.

534
01:13:50.918 --> 01:13:59.264
Taki system, można powiedzieć cebuli, którą się rozbiera.

535
01:13:59.405 --> 01:14:10.353
Ja se tak myślę czy nie jest to locus, ponieważ nie jest to neutralne i nie lokalizuje obrazów, sam jest pewnego typu komunikatem i tak dalej i tak dalej.

536
01:14:10.490 --> 01:14:11.116
Ale jednocześnie...

537
01:14:11.277 --> 01:14:13.105
Hmm, jak to powiedzieć?

538
01:14:13.264 --> 01:14:16.273
To jest miejsce krytyczne samego muzeum.

539
01:14:16.399 --> 01:14:23.309
Muzeum nie wie co z tym zrobić, muzeum wielokrotnie zmienia wystawy, żeby jakoś skomentować to co się w nim zawiera.

540
01:14:23.440 --> 01:14:28.651
I wydaje mi się kwestia anachronizmu zupełnie inaczej nawróci.

541
01:14:28.811 --> 01:14:29.619
[Wtrącenie się w zdanie]

542
01:14:29.769 --> 01:14:32.967
Jeśli mogę się odnieść do tego.

543
01:14:33.095 --> 01:14:39.576
To jest o tyle ciekawe, że ja wskazałem oczywiście na pewne odwrócenie spowodowane tym, że kolekcja wyniosła się tutaj.

544
01:14:39.703 --> 01:14:47.107
Tylko to odwrócenie pomimo tego, że zmieniło pozycję Sali Neoplastycznej, nie zmieniło jej pozycji jako punktu centralnego.

545
01:14:47.251 --> 01:14:53.295
Jako czegoś od czego albo zaczyna albo kończy ale jest jednak...

546
01:14:53.451 --> 01:14:57.111
[Wtrącenie się w wypowiedź] Jest to punkt centralny usunięty jednak na margines, w sensie na peryferia jakby samej instytucji.

547
01:14:57.255 --> 01:14:58.758
YY okej.

548
01:14:58.891 --> 01:15:23.087
Ale to miejsce nie może być, nie może być loci też i w znaczeniu bardziej ogólnym, znaczy może być loci dla muzeum, ale nie dla pewnej wspólnoty, ponieważ jest również miejscem, co mi się wydaje ciekawe, afektu.

549
01:15:23.227 --> 01:15:30.951
Znaczy jest miejscem z indywidualizowanego afektu, ponieważ te kolory są kolorami Kobro.

550
01:15:31.095 --> 01:15:40.527
Strzemiński składa również bardzo ciekawą deklarację w momencie, kiedy z Kobro się rozwodzi.

551
01:15:40.695 --> 01:16:09.967
Często zapomina, a wtedy usytuowanie anachroniczne tej Sali jako projektu związanego z neoplastycyzmem odchodzi w ogóle w dal i staje się pewnym kostiumem, ukryciem bardzo konkretnego faktu, który łączy dwie osoby.

552
01:16:10.095 --> 01:16:11.729
Powiem tak.

553
01:16:11.859 --> 01:16:13.508
Dosłownie szybki komentarz.

554
01:16:13.636 --> 01:16:14.887
Ja chciałem pójść takim tropem.

555
01:16:15.030 --> 01:16:19.783
Mianowicie, chciałem rozwinąć twój pomysł dotyczący jakby locus imagines.

556
01:16:19.947 --> 01:16:25.357
Tego, że lokus jest neutralne i w tym sensie opowiada paradoksalnie tej definicji nie-miejsca.

557
01:16:25.491 --> 01:16:28.953
Ale mam jeszcze dwa typy, jak wiadomo dziwnych miejsc.

558
01:16:29.096 --> 01:16:31.807
Znaczy mamy do czynienia z miejscami, które lokalizują miejsca.

559
01:16:31.936 --> 01:16:39.398
Czy w ogóle miejscami lokalizujące inne przestrzenie i to trochę odpowiada po części temu co Wojnarowski zauważył czyli jakby ta hetrotopia.

560
01:16:39.859 --> 01:16:43.513
A jednocześnie to jest miejsce, które lokalizuje utopie.

561
01:16:43.647 --> 01:16:59.696
A więc miejsce, które lokalizuje i kryje sobie realizacje, czy też zamysł, zamiar, wolę realizacji utopii, która jak wiadomo też jest tym co nigdy nie ma miejsca, tylko zupełnie innym sensie niż ten, który przywołałeś przy okazji locus.

562
01:16:59.830 --> 01:17:09.798
Wydaję mi się, że to jest ta sytuacja, która pozwala, chociaż nie jestem tego w stanie w tej chwili jakby do końca rozwinąć, prawda?

563
01:17:09.935 --> 01:17:11.975
Pokazać dlaczego to jest miejsce krytyczne.

564
01:17:12.103 --> 01:17:24.411
Nie tylko dla muzeum, dla systemu artykulacji, dla budowania narracji także tej nowoczesności, która jakoby nie ma historii we własnym mniemaniu, bo zrywa z historią i tak dalej i tak dalej.

565
01:17:24.570 --> 01:17:32.820
Jedocześnie mamy do czynienia jakby z... nie wiem jake to jest, czy to jest forma dokonana czy niedokonana, używa czasów gramatycznych.

566
01:17:32.960 --> 01:17:35.032
Czym jest Sala Neoplastyczna w takim rozumieniu.

567
01:17:35.170 --> 01:17:49.463
Bo to, że w żadnym sensie jakby w kategoriach historyzujących nie można sobie z nią poradzić to wszyscy tutaj jako żywotni, nie wiem czterech albo pięciu autorów wypowiedziało to w bardzo różnych językach właśnie w zbiorze tekstów w Kronosie.

568
01:17:49.542 --> 01:17:59.811
Jest jeszcze jedna rzecz, bo teraz mi przyszło do głowy, że być może ta sala neoplastyczna oscyluje pomiędzy takim biegunem miejsca i obiektu.

569
01:17:59.948 --> 01:18:14.084
To znaczy, że ona jednak jest jako działo sztuki, jest dziwnym rodzajem dzieła sztuki, ponieważ jest przestrzenią czy miejscem przypominający do złudzenia przestrzeń ekspozycyjną.

570
01:18:14.231 --> 01:18:20.715
Ale właśnie dlatego, że przypomina do złudzenia tą przestrzeń, nie jest nią do końca, więc zmienia się znowu troszeczkę w obiekt.

571
01:18:20.850 --> 01:18:28.901
Znaczy wystawiacie w muzeum różne rzeczy i oprócz tego również wystawiacie taką przestrzeń, która jakby staje się obiektem.

572
01:18:29.047 --> 01:18:44.465
Ale w tej przestrzeni dokonuje się właściwie ta sama operacja, która się dokonuje w muzeum, to znaczy zbiera się różne prace i tworzy z nich pewną całość, wyłączając je w jakimś sensie z ich normalnego kontekstu.

573
01:18:44.613 --> 01:18:47.194
W tym wypadku to by było piętrowe, tak?

574
01:18:47.685 --> 01:18:54.437
No, bo jeśli jesteśmy w muzeum, mamy w nim zmontowaną przestrzeń, która wyłącza obiekt z ich naturalnego kontekstu.

575
01:18:54.581 --> 01:19:00.172
To znaczy wyłącza je z kontekstu sztuki do jakiegoś stopnia i to byłoby podobne do Atlasu nagle.

576
01:19:00.325 --> 01:19:08.485
To znaczy mamy tam dzieła sztuki jakże nobliwe, które jednocześnie są jakoś trochę inaczej tam.

577
01:19:08.645 --> 01:19:10.965
[Wtrącenie się] One stają się służebną...

578
01:19:11.093 --> 01:19:13.253
One się stają obiektami czego?

579
01:19:13.393 --> 01:19:14.277
[Widownia]

580
01:19:14.429 --> 01:19:15.369
Prawda?

581
01:19:15.525 --> 01:19:20.709
Znaczy czy mógłbym wejść teraz w słowo?

582
01:19:20.853 --> 01:19:24.265
Znaczy ja właśnie nie wiem co powiedzieć dalej... [Śmiech]

583
01:19:24.471 --> 01:19:40.613
Bo być może Salę Neoplastyczną należy potraktować jako pewną, punkt ekscepcji w stosunku do, czy wyjątku w stosunku do Atlasu Nowoczesności.

584
01:19:40.745 --> 01:19:55.573
Bo Atlas Nowoczesności jest zorganizowany na zasadzie kolektywnego, arbitralnego oczywiście do pewnego stopnia wyboru prac z kolekcji w Muzeum Sztuki.

585
01:19:55.729 --> 01:20:21.653
Stworzenia w takiej przestrzeni, powiedzmy publicznej, w sensie tego, że kuratorstwo służy tam do umożliwienia publiczności obejrzenia w bardzo konkretnych symptomów nowoczesności ułożony w pewien, w pewną konkretną nie-opowieść.

586
01:20:21.821 --> 01:20:25.409
Coś zupełnie innego, w pewne konkretne konstelacje.

587
01:20:25.562 --> 01:20:31.585
Natomiast Sala Neoplastyczna staje się tym punktem autonomii artysty.

588
01:20:32.113 --> 01:20:37.587
Tym momentem, w którym pokazuje się również tą odwrotną stronę monety.

589
01:20:37.721 --> 01:21:06.338
To znaczy moment, w którym artysta za pomocą sztuki instalacji, która jeszcze wtedy nie istnieje, obejmuje całą przestrzeń, pod swoją władzę tworząc z prac innych artystów pewną bardzo konkretną konstelację umożliwiającą opowieść o w zasadzie początku i końcu tego wszechświata.

590
01:21:06.462 --> 01:21:12.612
To znaczy o tym w jaki sposób cały wszechświat jest urządzony i że on ma bardzo konkretny koniec.

591
01:21:12.777 --> 01:21:25.650
Czy to nie jest jakaś też i perspektywa otwierająca wtedy powiedzmy na nowo dyskusję o właśnie nowoczesności.

592
01:21:25.766 --> 01:21:29.314
Tera ja bo mi właśnie wróciło.

593
01:21:29.451 --> 01:21:31.414
Ale to jest tylko jedno zdanie.

594
01:21:31.585 --> 01:21:32.274
Dwa właściwie.

595
01:21:32.418 --> 01:21:38.258
Bo chciałem jeszcze troszkę udokumentować ten fakt dlaczego uważam, że ta przestrzeń się trochę zmienia w obiekt.

596
01:21:38.425 --> 01:21:41.382
Dlatego, że tam są nawiązania do niej, prawda?

597
01:21:41.518 --> 01:21:48.446
Tam są jakby prace artystyczne, które są nawiązaniami do pracy czy dzieła pod tytułem "Sala Neoplastyczna".

598
01:21:48.578 --> 01:22:05.693
Ale wśród tych, czyli w jakimś sensie sugerowało by to, że ta przestrzeń, że ta Sala Neoplastyczna jako ten punkt odniesienia tych prac jest trochę bardziej obiektem, dziełem sztuki niż tym miejscem, czy też tą przestrzenią wystawienniczą.

599
01:22:05.857 --> 01:22:16.187
Ale tu się trochę robi taki wirus w muzeum, bo gdyby potraktować to raczej jako wystawę to to jest trochę tak jak byście robili wystawy, które nawiązują do wystaw.

600
01:22:16.323 --> 01:22:24.795
Tak jakby, nie wiem obok wystawy o Bałce była druga wystawa, która była by nawiązaniem do wystawy Bałki. [Śmiech]

601
01:22:24.939 --> 01:22:26.598
To jest niezłe. [Śmiech]

602
01:22:26.762 --> 01:22:36.819
Ale w ramach tych nawiązań jest też Daniel Buren, który robi obiekt, który jest też przestrzenią quazi ekspozycyjną poświęconą, z resztą Stażewskiemu.

603
01:22:36.980 --> 01:22:51.702
Czyli też, też mutującą trochę, to znaczy nie Strzemińskiemu, chociaż może się to mylić jak wiemy, ale Stażewskiemu, więc tutaj ta oscylacja jest jeszcze na innym poziomie rozegrana, tak mi się wydaję.

604
01:22:51.854 --> 01:22:59.932
Ja się wtrącę, jesteście najłatwiejszym panelem do prowadzenia, mógłbym rzucać losowe słowa i będziecie mówić, ale muszę wam przerwać.

605
01:23:00.067 --> 01:23:15.738
Nie wyartykułowałem w związku z tym wielu swoich wątpliwości do tego co mówiliście i nie będę tego teraz jakoś zasadniczo rozwijał, może to też jest przywilej tej sytuacji, że nie muszę, ale rzucę.

606
01:23:15.875 --> 01:23:19.001
Wydaję mi się, że fetyszyzujecie te kopie.

607
01:23:19.171 --> 01:23:38.236
To znaczy, że odkręciliście ten ruch tak, że teraz to że to są reprodukcje reprodukcji ma sprawić, że one są z istoty swojej niezestawialne z dziełami sztuki na Atlasie Nowoczesności.

608
01:23:38.382 --> 01:23:58.182
Tymczasem mam takie wrażenie, a ja nie uczestniczyłem w żaden sposób w tworzeniu Atlasu Nowoczesności, więc czytam go też z zewnątrz, że Atlas Nowoczesności wykonuje cały zestaw gestów a la Sala Neoplastyczna dążących do osłabiania statusu sztuki.

609
01:23:58.320 --> 01:24:03.080
I tak jak mówiliście, że dla Warburga obraz nie jest istotny, bo w nim...

610
01:24:03.231 --> 01:24:09.611
Mówiliście, że obraz nie jest istotny a zarazem podkreślaliście wartość obrazu, który jest kopią kopii, prawda?

611
01:24:09.767 --> 01:24:32.278
To znaczy, wiem, że zbieram teraz dwa zupełnie inne wątki i że to jest nie fair, ale zwracam jednak na to uwagę, że mam takie wrażenie, że cała seria gestów osłabiających dzieła sztuki, podporządkowujących je z tym równie banalnym jak gest Warburga w tym Atlasie podporządkowaniem ich kategoriom.

612
01:24:32.407 --> 01:24:43.174
To kategorie są na Atlasie Nowoczesności zasadnicze, to kategorie na Atlasie Nowoczesności są fetyszyzowane i na tyle na ile da się...

613
01:24:43.319 --> 01:24:53.191
Nie ma takiego słowa "znędznić", "obnędznić" [Śmiech]

614
01:24:53.338 --> 01:24:54.186
Poniżyć, tak!

615
01:24:54.327 --> 01:24:59.438
Dzieła sztuki, czyniąc je służebnymi wobec tych kategorii.

616
01:24:59.595 --> 01:25:06.454
W sensie jeżeli chcielibyśmy Atlas Nowoczesności pisać jako serię prostych, grubo ciosanych gestów.

617
01:25:06.572 --> 01:25:18.239
To jest to podporządkowanie się pojęciom i maksymalna, wpierw można to tak na oko ocenić.

618
01:25:18.395 --> 01:25:26.822
Ograniczenie polisemii tych dzieł, podporządkowanie je swojej narracji o nowoczesności.

619
01:25:26.969 --> 01:25:28.299
Instrumentalizacja.

620
01:25:28.439 --> 01:25:30.423
Wiesz co?

621
01:25:30.575 --> 01:25:32.778
Ja mam ważenie, że trochę sam sobie odpowiedziałeś, bo...

622
01:25:32.903 --> 01:25:34.434
Chwilkę.

623
01:25:35.298 --> 01:25:35.751
[Chichot]

624
01:25:37.919 --> 01:25:42.459
Wskazałeś na to, że Atlas Nowoczesności jako konstrukcja ekspozycji, tak?

625
01:25:42.598 --> 01:25:47.940
Jest w dużym stopniu pewną taksonomią i też tak to odczuwam.

626
01:25:48.075 --> 01:25:52.964
Tutaj dosłownie się z tobą zgadzam, ale ja mam wrażenie, że nie jest tym Mnemosyne.

627
01:25:53.127 --> 01:26:04.652
To znaczy tutaj o wiele większym stopniu chodzi o ruch obrazów, niż podporządkowanie ich i przytrzaśnięcie w konkretnej kategorii, ponieważ Tomek masz obrazy, które wędrują między.

628
01:26:04.792 --> 01:26:06.325
To jest pierwsza kwestia.

629
01:26:06.482 --> 01:26:10.967
W tym sensie, Atlas Nowoczesności był bardziej heglowski niż się niektórym wydaje.

630
01:26:11.109 --> 01:26:19.522
Znaczy jeżeli abstrahuje od linearnego rozwoju ich historycznych faz to w medium refleksji tak na prawdę upojęciawia te prace i to jest to co powiedziałeś.

631
01:26:19.724 --> 01:26:22.007
I teraz, przepraszam.

632
01:26:22.708 --> 01:26:24.844
Perwersyjnie wrócę do Sali Neoplastycznej.

633
01:26:25.006 --> 01:26:28.462
Z pewnego powodu, bo poważnie mam z tym problem.

634
01:26:28.669 --> 01:26:34.628
Znaczy wydaję mi się, że dotarliśmy do wcale niebłahej sprawy i może by warto jeszcze chwilę poświęcić jej uwagi.

635
01:26:34.773 --> 01:26:42.496
Słuchajcie, w tym Atlasie Warburga czy w tej postaci w jakiej go dostaliśmy, przed numeracją pojawiają się plansze A, B i C.

636
01:26:42.629 --> 01:26:46.145
One wyraźnie mają zaznaczyć inny charakter.

637
01:26:46.297 --> 01:26:51.376
One nie są tablicami, które zbierają obiekty tylko one mają charakter orientujący.

638
01:26:51.525 --> 01:26:56.882
One jest mapą w ramach map jakby to powiedzieć są metamapą, czymś w tym rodzaju, tak?

639
01:26:57.017 --> 01:27:04.160
I moja intuicja idzie w tą stronę, że Sala Neoplastyczna jest taką właśnie...

640
01:27:04.260 --> 01:27:12.958
Jej system orientujący w całym porządku lub nie porządku albo jest to erbarme masse, masa spadkowa sztuki z którą miał coś zrobić.

641
01:27:12.958 --> 01:27:17.914
Wielokrotnie się ją przestawia i rearanżuje albo jest jakaś narracja.

642
01:27:18.294 --> 01:27:27.401
Kiedy ona powstała to w ramach konstrukcji jaką zaproponował Minich, to tam oczywiście ten układ komunikacyjny i cała ekspozycja miała następną strzałkę czasu.

643
01:27:27.542 --> 01:27:36.555
Czyli zmierzała wskazywała na tą Salę Neoplastyczną, nawet sie nie zaczynało, to się od niej zaczynało, na niej kończyło, ale de facto ona ma związek ze strzałką czasu.

644
01:27:36.698 --> 01:27:38.602
Czyli po pierwsze jestem orientującym jak sądzę.

645
01:27:38.742 --> 01:27:42.946
Po drugie, że tak powiem to jest właśnie w tym porządku, gdzie jeszcze nowoczesność jest ruchem od-do.

646
01:27:43.110 --> 01:27:45.446
To znaczy czego my dzisiaj z trudnością...

647
01:27:45.627 --> 01:27:49.674
Bardzo chcielibyśmy to powiedzieć, ale wydaję mi się, że nie udaje nam się tego powiedzieć.

648
01:27:49.822 --> 01:27:51.932
Powiedzieć z pełnym przekonaniem, że jest to ruch od-do.

649
01:27:52.076 --> 01:27:57.640
W takim sensie jak dzisiaj nawet w fizyce się mówi, że istnieje historia czyli jest strzałka czasu i jakby nie wracamy.

650
01:27:57.772 --> 01:28:00.636
Pewne rzeczy nie wracają.

651
01:28:00.792 --> 01:28:13.372
I teraz druga kwestia, znaczy myśląc o Atlasie Nowoczesności, myślę, że on jest atlasem w tym o wiele bardziej pierwotnym znaczeniu niż to przenośne, które przenieśliśmy na atlas obrazów i w ogóle jakby na zestaw map.

652
01:28:13.518 --> 01:28:19.796
Mianowicie Atlas Nowoczesności dźwiga masę tych dzieł jakby w ich materialności.

653
01:28:19.937 --> 01:28:21.440
On dźwiga je na swoich barkach, tak?


654
01:28:21.890 --> 01:28:23.471
Przepraszam za to wyrażenie.

655
01:28:23.471 --> 01:28:28.006
W tym sensie jest to o wiele paradoksalnie, o wiele bardziej pierwotnego nawet niż ta forma...

656
01:28:28.006 --> 01:28:35.924
Gdzie jak już powiedziałem Atlas Warburgiański jest już trochę bardziej protoheglowski, nie jest heglowski, ale jednak.

657
01:28:36.074 --> 01:28:42.184
Trochę w innym sensie a jednocześnie jest i nie jest, już zostawmy.

658
01:28:42.314 --> 01:28:43.853
Wystawa jest bardziej, jest taksonomią, prawda?

659
01:28:44.013 --> 01:28:49.360
Ale Atlas jednocześnie pozwala manipulować obiektami, bo jakby odbiera im materialność.

660
01:28:49.501 --> 01:28:51.736
To tu ostatnia sugestia czy tam skojarzenie.

661
01:28:51.895 --> 01:29:00.010
Nie mówiliśmy jeszcze o tym, że pierwotnie te atlasy zanim zostaną nazwane "ATLASAMI" od owego Atlasa u Mercator'a w XVI wieku, tak?

662
01:29:00.174 --> 01:29:02.956
To ten pierwszy atlas ziemi to był ortelius.

663
01:29:03.106 --> 01:29:06.656
On go zrobił nazywał się "Theatrum orbis terrarum".

664
01:29:06.786 --> 01:29:10.670
Czyli to było jakby teatrum, przestrzeń spektakularna, teatr, prawda?

665
01:29:10.794 --> 01:29:13.979
W takim rozumieniu szerokim od którego mamy teorię także, tak?

666
01:29:14.091 --> 01:29:18.133
I tego porównania nie dokonaliśmy, to znaczy jakby chodzi mi jakby o tą sceniczność.

667
01:29:18.296 --> 01:29:22.453
[Publiczność] Ta sceniczność wprowadza też przestrzenność.

668
01:29:22.612 --> 01:29:25.629
Tak, tak tak [Zamieszanie]

669
01:29:25.776 --> 01:29:33.642
Tu wracam do kwestii artykulacji, tak jak w teatrze ja zawsze mam poczucie, że jak bardzo aktor by się nie ślinił i nie pocił to tak naprawdę ma do czynienia z semiotyką, a nie z ciałem.

670
01:29:33.802 --> 01:29:40.564
I to jest trochę podobnie jak w muzeum, to jest system, który jakby robi coś dziwnego, jakby z tymi pierwotnymi danymi.

671
01:29:40.709 --> 01:29:44.388
Już ostatnie skojarzenie, ono oczywiście nie ma żadnego znaczenia, ale zobaczcie.

672
01:29:44.549 --> 01:29:51.737
Atlas był ojcem Atlantyd, mamy kolejne lokum utopijne i tyle powiem już.

673
01:29:51.881 --> 01:30:12.477
Kurcze, bo mam wrażenie, że też tak semiotyzacja, którą wspomniałeś to jest takie pójście tropem 6 letniego teoretyka, White Cube jednak, a nie muzeum w ogóle w tej...

674
01:30:12.609 --> 01:30:16.271
Ale to jest zupełnie osobny wątek.

675
01:30:16.442 --> 01:30:40.001
Słuchajcie jest ten moment, w którym już no minął dawno, w którym chciałem, żebyśmy niezależnie od pozostawienia bardzo wielu wątków otwartymi i to mi się wydaję super, super ciekawe co się, co tu się wydarzyło z Salą Neoplastyczną przeczytaną w te, przeczytaną w ten sposób.

676
01:30:40.137 --> 01:30:57.737
Porzucam ten wątek, który mnie jakoś interesował, który w Kronosie reprezentuje artykuł Alberta Toscana, więc wątek mapowania poznawczego, tego połączenia geografii i struktur wiedzy i pamięci globalnej.

677
01:30:57.897 --> 01:30:59.658
To tak tylko żeby coś zasugerować.

678
01:30:59.820 --> 01:31:05.582
Oddając głos publiczności, zadaję wam jednocześnie takie pytanie...

679
01:31:05.752 --> 01:31:15.716
Czy Atlas jako metodologia, ale też Atlas jako pewna formuła porządkowania wiedzy jest formułą krytyczną?.

680
01:31:15.865 --> 01:31:25.101
A w związku z tym, no bo to jest przerażające co teraz powiem, w ogóle nie na poziomie tej dyskusji, którą odbyliście...

681
01:31:25.264 --> 01:31:32.380
-Dzień dobry, zgłaszaliśmy, że będzie dłużej dziś.

682
01:31:32.530 --> 01:31:33.564
-Tak?

683
01:31:33.737 --> 01:31:38.121
- Bo nic mi koledzy nie przekazali.

684
01:31:38.288 --> 01:31:39.633
- A Pani kierownik?

685
01:31:39.796 --> 01:31:48.580
- Dobrze dobrze, zaraz się zorientuję.

686
01:31:48.772 --> 01:31:50.365
- Jak będzie trzeba to skończymy.

687
01:31:50.550 --> 01:31:53.566
Słuchajcie, no w sensie to pytanie jest bardzo proste.

688
01:31:53.701 --> 01:32:15.136
Czy to, że google images wyrzucają nam obrazki, które wyglądają jak Atlas Nowoczesności sugeruje to, że Atlas Nowoczesności, przynajmniej jako struktura formalna stracił swój wymiar krytyczny?

689
01:32:15.273 --> 01:32:27.817
Oczywiście jakby sugerowana odpowiedź to nie, ale nie musicie się dostosować, ale zanim dam komukolwiek z was szansę na odpowiedź zapytam publiczność...

690
01:32:27.945 --> 01:32:31.310
[Urwana wypowiedź]

691
01:32:31.480 --> 01:32:36.560
[Głos z publiczności] To są jakieś ciekawe obrazki do obejrzenia.

692
01:32:36.560 --> 01:32:39.059
Czy mogę, czy mogę odpowiedzieć?

693
01:32:55.222 --> 01:33:09.427
Zwrócił Pan uwagę na to co również dla Jarosława Słuchana było gdzieś tam kluczowe jako różnica pomiędzy atlasem czym tutaj nie mówiliśmy, między Atlasem Warburga a Atlasem Nowoczesności.

694
01:33:09.561 --> 01:33:24.305
Czyli, czyli to, że Atlas Nowoczesności i przestrzeń muzeum jako takiego jest czy powinna być przestrzenią emancypacji.

695
01:33:24.481 --> 01:33:37.117
To znaczy nie liczymy tutaj tylko i wyłącznie na widza obeznanego z obrazami, który jest w stanie rozpoznać kształty już wybite jego, w jego pamięci.

696
01:33:37.285 --> 01:34:06.669
Ale używamy konstelacji prac, które umożliwiają coś co Jarosław Suchan nazwałby pewnie emancypacyjnym spojrzeniem czy wytwarzamy możliwości, żeby owo emancypacyjne spojrzenie zostało wytworzone.

697
01:34:06.794 --> 01:34:12.152
Ja może, krótko tylko powiem, że generalnie zgadzam się z tym co Pan powiedział.

698
01:34:12.297 --> 01:34:18.117
Rzeczywiście te jakości doświadczenia są z grubsza tak jak to Pan opisał i tu się z tym zgadzam.

699
01:34:18.253 --> 01:34:33.522
I wydaję mi się, że stąd niebagatelną rolę odgrywa na przykład publikacja dotycząca kolekcji, tylko że ja mam na przykład poczucie, że ogarniam kolekcję pojęciowo znacznie łatwiej wtedy, kiedy trzymam tę publikację w ręce i przeglądam sobie po prostu te prace.

700
01:34:32.227 --> 01:34:41.419
Jakby widząc je w pewnego typu układach, ponieważ rzeczywiście oddziaływanie energia, wolumin tych prac częstokroć jest taki, że po pierwsze.

701
01:34:41.596 --> 01:34:43.789
To jest nie do obejrzenia w całości a do przekartkowania tak.

702
01:34:43.927 --> 01:34:48.791
Znaczy kiedy wracamy przechodzimy od zbioru reprodukcji z opisami.

703
01:34:48.938 --> 01:35:11.347
Zastanawiam się nad tym co Pan powiedział odnośnie kwestii czy nie powinna tu być jakaś bardziej przejrzysta narracja dla widza, dla odbiorcy, która tłumaczyłaby, pokazywałaby czyli czy nie należałoby upodobnić samej ekspozycji przez szacunek dla widza, odbiorcy, który nie ma pewnego typu wiedzy do takiego porządku jaki daje nam katalog.

704
01:35:11.495 --> 01:35:23.306
I nie mam tu jakby jasnej odpowiedzi, ponieważ wiem doskonale, że potrzeby są bardzo różne, znaczy wiem wiem, że są osoby które zgłaszają taki postulat i pewnie Daniel wie więcej na ten temat.

705
01:35:23.455 --> 01:35:24.736
I są osoby...

706
01:35:24.929 --> 01:35:27.874
Łukasz wie najwięcej.

707
01:35:28.028 --> 01:35:29.130
To niech Łukasz powie.

708
01:35:29.274 --> 01:35:42.317
Ja przepraszam bardzo ale musiałem wyjść porozmawiać, ale jak rozumiem z kontekstu to pytanie to przygotowujemy na nie odpowiedź, mam nadzieję.

709
01:35:42.466 --> 01:36:03.234
Czyli rodzaj wydawnictwa albumowego na temat Atlasu Nowoczesności, który byłby, nie proponowałby rzecz jasna jednej właściwej drogi odczytywania, ale który były przystępnym przewodnikiem proponującym kilka możliwości, możliwości czytania tej wystawy.

710
01:36:03.362 --> 01:36:14.422
A z drugiej strony dawałoby to możliwość wzięcia jakiejś jej formuły do domu i pracy z tym samodzielnej również.

711
01:36:14.554 --> 01:36:23.087
Więc coś takiego jest przygotowywane tutaj zadaniem do rozwiązania jest to zadanie znalezienia, zmiany medium.

712
01:36:23.233 --> 01:36:39.075
Potraktowania wystawy jako wypowiedzi a nie tylko wszystkich tych dzieł i w związku z tym znalezienia dla niej odpowiednika w wydawnictwie albumowo-książkowym, który jednak jest już ustalonym gatunkiem.

713
01:36:39.243 --> 01:37:01.086
A każde z tych 14 haseł, które składają się na Atlas Nowoczesności, zbudowane jednak jest co najmniej bo na wielu więcej operacjach, ale co najmniej na tej operacji uniejednoznaczniania podwajania, pokazywania...

714
01:37:01.250 --> 01:37:08.354
Wiesz co Łukasz, ja tu się wtrącę, bo wydaję mi się, że ta ten wątek co Pan otworzył.

715
1:37:05.378--> 01:37:09.103
Ten wątek nasunął dyskusję, którą myślę, że warto, żeby ona się tu kiedyś odbyła rzeczywiście.

716
01:37:10.014 --> 01:37:20.237
To dotyczy jakby powinności edukacyjnych muzeum, ale rozumianych właśnie w takim wymiarze, że jedni z nas chcą po prostu tej wieloznaczności czyli prawa do tego, żeby czytać prace różnie.

717
01:37:21.498 --> 01:37:31.005
Ale jest też potrzeba żeby dostać do ręki system orientacyjny i to jest wiem dyskomfort bardzo wielu osób, które pamiętają narrację właśnie.

718
01:37:31.258--> 001:37:39.158
Tą pierwotną narrację muzealną i tego absolutnie nie rozstrzygniemy, ale myślę, że to jest dobry, nasz postulat na sali.

719
01:37:39.400 --> 01:37:46.239
Absolutnie, że możnaby tego typu temat potraktować bardziej serio i poświęcić więcej czasu, jeśli chodzi o tą kwestię.

720
01:37:46.375 --> 01:37:58.904
Jest też pomysł by temu wydawnictwu albumowemu, stanowiącemu jakąś podstawę wzięcia Atlasu do domu ze sobą dającą kilu wstępów.

721
01:37:59.075 --> 01:38:13.730
Z czasem towarzyszyły opisy dzieł i jakieś inne sposoby, o których myślimy na razie jak o mapach, jakieś inne sposoby podróżowania po tych działach.

722
01:38:13.889 --> 01:38:18.211
Działach, między którymi granice również są płynne.

723
01:38:18.371 --> 01:38:25.595
Mimo tego, że zachęcałem Państwa do pytań, zakończę spotkanie, ponieważ o 21 zamyka się Muzeum.

724
01:38:25.743 --> 01:38:31.167
Do zobaczenia, dziękujemy.