1
00:00:00.864 --> 00:00:04.677
Dobry wieczór Państwu. Dziękuję za tak liczne przybycie.

2
00:00:05.023 --> 00:00:17.260
Dzisiejsze nasze spotkanie jest związane z 85 leciem udostępnienia międzynarodowej kolekcji ,,Sztuki Nowoczesnej" Grupy AR.

3
00:00:17.558 --> 00:00:31.110
Ale wychodzi od innego projektu, projektu, który już od jakiegoś czasu jest obecny w przestrzeni dyskursywnej.

4
00:00:31.460 --> 00:00:42.548
Niektórzy z Państwa być może mieli okazję już się z tym.. tą publikacją zapoznać, a mianowicie chodzi o ,,Monografię Muzeum Sztuki". 

5
00:00:42.880 --> 00:00:49.424
Dwutomowe wielkie wydawnictwo poświęcone przede wszystkim historii instytucjonalnej.

6
00:00:49.761 --> 00:01:09.141
Tytuł tego naszego dzisiejszego panelu wychodzi od obserwacji dyrektora Jarosława Suchana, który we wstępie do jednego z tomów obserwuje,

7
00:01:09.302 --> 00:01:16.193
że historia może być tak zasobem jak i bagażem w zależności od użytku.

8
00:01:16.513 --> 00:01:24.573
Pozwala myśleć o przyszłości lub też zasklepić się w petryfikacji znaczeń już danych.

9
00:01:24.781 --> 00:01:33.805
Ale podzielę się z Państwem jeszcze pewną obserwacją, która być może stanie się tutaj przyczynkiem do naszej dyskusji. 

10
00:01:34.069 --> 00:01:44.289
A mianowicie tego, że pamiętam wielokrotne, wielokrotnie spotykałem się z niezrozumieniem jako współredaktor tej publikacji.

11
00:01:44.498 --> 00:01:51.905
Kiedy rozmawiałem o niej przed publikacją tłumacząc, że ma to być monografia Muzeum Sztuki.

12
00:01:52.052 --> 00:01:59.608
Otrzymywałem pytanie, czyli monografia kolekcji, monografia wystaw? 

13
00:01:59.920 --> 00:02:09.504
Od początku założyliśmy, że ma to być monografia tak na prawdę pewnej, czy biografia intelektualna. 

14
00:02:09.812 --> 00:02:21.940
Czyli zbiór pewnych opowieści na temat ideologii, które tworzyły i tworzą tą instytucję. 

15
00:02:22.304 --> 00:02:35.968
Do dzisiejszego panelu zaprosiliśmy Joannę Sokołowską współredaktorkę pierwszego tomu monografii Muzeum Sztuki.

16
00:02:36.177 --> 00:02:46.210
Józefa Robakowskiego, artystę, profesora łódzkiej filmówki związanego z historią Muzeum Sztuki.

17
00:02:46.495 --> 00:02:51.903
Waldemara Baraniewskiego, profesora warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. 

18
00:02:52.200 --> 00:03:06.019
Pana Jacka Ojrzyńskiego wieloletniego pracownika w Muzeum Sztuki. Pracownika, który pracował ze wszystkimi dyrektorami tej instytucji.

19
00:03:06.296 --> 00:03:15.135
A więc żywa historia w muzeum, naszego muzeum oraz dyrektora Jarosława Suchana. 

20
00:03:15.485 --> 00:03:30.889
Ja bym chciał zacząć od samej monografii, od rozmowy o tym, czym ta książka miała być i czym w końcu się stała.

21
00:03:31.185 --> 00:03:43.801
Bo ten projekt wynika z wystawy, która odbyła się w muzeum 4 lata temu ,,Oczy szukają głowy do zamieszkania".

22
00:03:44.094 --> 00:03:53.441
O koncepcję tej wystawy jakby w tej intelektualnej produkcji, która się tam odbyła zapytam Joannę Sokołowską.

23
00:03:55.065 --> 00:04:03.345
Tak, punktem wyjścia dla stworzenia tej książki nie jedynym była wystawa ,,Oczy szukają głowy do zamieszkania".

24
00:04:03.657 --> 00:04:12.173
I to była wystawa , która mierzyła się przy pomocy sztuki głównie współczesnej, ale nie tylko. 

25
00:04:12.326 --> 00:04:23.854
Również wybranych prac ze zbiorów kolekcji grupy AR, historii muzeum i wystawa była oczywiście takim medium.

26
00:04:23.964 --> 00:04:32.028
Które nie pozwoliło skonceptualizować tej historii do końca w dyskursywny sposób, czy w historiograficzny. 

27
00:04:32.384 --> 00:04:46.288
Natomiast tam pojawiło się kilka pomysłów jak w ogóle myśleć o tej historii i jednym z.. tam pojawiły się właściwie takie dwa wątki.

28
00:04:46.520 --> 00:04:49.216
Które miały znaczenie dla powstania tej monografii.

29
00:04:49.851 --> 00:05:08.239
Z jednej strony taka dialektyka zakorzenienia i alienacji awangardy w szerszym polu społecznym i prace, które komentowały i krytycznie odnosiły się do tej historii.

30
00:05:08.493 --> 00:05:19.994
Druga idea, to bardziej taka afirmatywna bym powiedziała, czy bardziej taki pewien pozytywny projekt myślenia o awangardzie i jej instytucjonalizacji.

31
00:05:20.349 --> 00:05:27.197
To myślenie o sztuce i historii awangardowej sztuki tej konkretnie, która wydarzyła się w Łodzi.

32
00:05:27.473 --> 00:05:36.473
Ale też ze względu na swoje uniwersalistyczne aspiracje nie zamykająca się w tej historii jako takim narzędziu społecznej zmiany. 

33
00:05:36.746 --> 00:05:56.973
O muzeum jako miejscu instytucjonalizacji awangardy jako miejsca poświęconemu sztuce i współdziałającemu z ideami artystycznymi jako pewien instrument, prototyp.

34
00:05:57.265 --> 00:06:04.186
Czy laboratorium myślenia o społeczeństwie, czy proponowania pewnych rozwiązań innych urządzeń społecznych. 

35
00:06:04.362 --> 00:06:15.603
I to są oczywiście, to o czym mówię to są pewne koncepcje, idee, ideologie nawet mitologia historii muzeum.

36
00:06:16.059 --> 00:06:26.195
I w książce chcieliśmy oczywiście odnieść się do tych idei, do własnej historii, do własnej też mitologii. 

37
00:06:26.501 --> 00:06:38.685
Ale oprócz tego chcieliśmy też zainicjować taką pracę historiograficzną taką bardzo rzetelną.

38
00:06:38.929 --> 00:06:54.573
A więc zaprosiliśmy również historyczki i historyków sztuki, teoretyczki i teoretyków do przebadania archiwów, do rewizji pewnych też mitologii obrosłych wokół kolekcji historii muzeum.

39
00:06:54.793 --> 00:07:07.505
Chcieliśmy się również skupić na jakiś konkretnych studiach przypadku dzięki, którym można po prostu rozpoznać w bardziej precyzyjny sposób

40
00:07:07.782 --> 00:07:23.761
koncepcje związane z historią muzeum, a wreszcie chcieliśmy też przyjrzeć się, dokonać próby interpretacji przy pomocy zaproszonych badaczek i badaczy oraz artystów i artystek.

41
00:07:24.001 --> 00:07:37.865
Jakie właściwe propozycje dotyczące historii sztuki XX wieku i współczesnej teorii sztuki muzeum przygotowało i zaproponowało dzisiejszej tej publiczności i odbiorcą.

42
00:07:38.329 --> 00:07:40.406
Dziękuje.

43
00:07:40.609 --> 00:07:49.409
Ale to zwraca uwagę Twoja wypowiedź, zwraca uwagę na ten podstawowy wątek jednak, czy pewnych ideologii.

44
00:07:49.725 --> 00:07:59.950
Które kształtowały Muzeum Sztuki jako podmiot o pewnej bardzo konkretnej tożsamości. 

45
00:08:00.227 --> 00:08:14.534
Ja chciałbym Pana Jacka zapytać o bardzo konkretne sposoby na jakie Marian Minich i Ryszard Stanisławski kształtowali tą tożsamość. 

46
00:08:14.818 --> 00:08:18.634
Na jakich elementach historii, kolekcji.  

47
00:08:18.870 --> 00:08:26.058
Pewnych właśnie mitologii wręcz opierali swoje główne założenia? 

48
00:08:26.362 --> 00:08:49.050
To są rzeczywiście ciekawie postawione pytania zwłaszcza, że mamy tutaj wiele niedomówień, wiele też spraw jeszcze do tej pory niewyjaśnionych.

49
00:08:49.304 --> 00:09:09.596
Biorąc z jednej strony kwestie dyrektora Mariana Mnicha trzeba pamiętać, że przeszedł do Łodzi jako z jednej strony specjalista od renesansu włoskiego.

50
00:09:09.888 --> 00:09:23.437
Z drugiej strony jako krytyk sztuki nowoczesnej, który wiele opublikował w prasie Lwowskiej.

51
00:09:23.664 --> 00:09:33.340
To myślę, że  na przyszłość jakieś zadanie dla badaczy, żeby przeczytać te rzeczy.

52
00:09:33.544 --> 00:09:53.268
Marian Minich przechodząc do Łodzi natychmiast docenił znaczenie kolekcji międzynarodowej kolekcji sztuki uznając ją za rzecz niebywałą, nadającą niezwykłą rangę muzeum.

53
00:09:53.504 --> 00:10:08.965
Ale z drugiej strony Marian Minich zawsze był człowiekiem, który chciał zajmować się całością sztuki, nie tylko sztuki nowoczesnej.

54
00:10:09.259 --> 00:10:20.184
Co zresztą mamy również w jego wypowiedziach przedwojennych do których bodajże redaktorzy nie dotarli.

55
00:10:20.504 --> 00:10:37.284
Mam na myśli artykuł w pracach polonistycznych łódzkich artykuł, dzienników zarządu miejskiego, gdzie starał się pokazać swoje przyczyny. 

56
00:10:37.446 --> 00:10:50.605
Bardzo zainteresowała mnie, zainteresował mnie artykuł mojej młodszej koleżanki Pauliny Kurc-Maj.

57
00:10:50.897 --> 00:11:04.765
Która nawiązywała zresztą jak gdyby w układzie swojej wypowiedzi do artykułu Mariana Mnicha w Roczniku Muzeum Sztuki w Łodzi.  

58
00:11:04.975 --> 00:11:21.823
Zaczynając od prehistorii niemalże muzealnictwa, ale która jednocześnie zauważyła, że w gruncie rzeczy w wydawnictwach historycznych dotyczących Muzeum Sztuki w Łodzi.

59
00:11:22.048 --> 00:11:36.172
Mimo podkreślenia kolekcji AR-u jako tej daty początkowej zawsze istniał nurt zapomniany dotyczący właśnie sztuki dawnej.

60
00:11:36.379 --> 00:11:39.870
I tutaj jest kwestia zasadnicza.

61
00:11:40.155 --> 00:12:00.154
Paulina wyraziła przekonanie, że gdyby nie wojna i inne wypadki, to Marian Minich doprowadziłby do tego, żeby muzeum byłoby wyłącznie muzeum sztuki nowoczesnej. 

62
00:12:00.283 --> 00:12:06.832
No ja nie widzę takiego uzasadnienia dla takiego twierdzenia.

63
00:12:07.035 --> 00:12:18.096
To prawda, że Minich bardzo mocno podkreślał sztukę nowoczesną, ale bardzo mocno podkreślał i sztukę dawną.

64
00:12:18.383 --> 00:12:31.643
Wystarczy wspomnieć zakupy poczynając od ,,Matki Rodakowskiego" nie wiem dlaczego Pani Paulina powiedziała, że teraz jest uważana za arcydzieło.

65
00:12:31.868 --> 00:12:41.064
O ile pamiętam za arcydzieło je uznał je po raz pierwszy niejaki Eugeniusz Delacroix w swoich dziennikach więc nieco wcześniej.

66
00:12:41.300 --> 00:12:57.200
Jak również Michałowski, Gierymski pan w czerwonym fraku więc widać było, że chciał mieć ciągłość i chciał mieć muzeum nie tylko sztuki nowoczesnej.

67
00:12:57.424 --> 00:13:07.324
Ale w którym sztuka nowoczesna będzie decydowała, będzie najważniejszym elementem. 

68
00:13:07.532 --> 00:13:14.160
Czy jeśli chodzi o dyrektora Mnicha to jeszcze ma Pan jakieś pytanie? 

69
00:13:14.426 --> 00:13:15.637
Nie.

70
00:13:15.852 --> 00:13:21.172
To teraz przechodząc do dyrektora Stanisławskiego.

71
00:13:21.416 --> 00:13:32.996
Kadencja dyrektora Stanisławskiego jest nie tak odległa chociaż to jeszcze coraz bardziej mija w czasie.

72
00:13:33.243 --> 00:13:44.495
Wiadomo, że dla dyrektora Stanisławskiego sztuka nowoczesna również była najważniejsza i ją przede wszystkim kolekcjonował.  

73
00:13:44.720 --> 00:13:50.171
Ale tu muszę, być może to dla niektórych będzie to zaskoczeniem, powiedzieć

74
00:13:50.459 --> 00:14:07.451
że wielokrotnie w rozmowach ze mną dyrektor Stanisławski podkreślał, że siłą tego muzeum jest to, że to nie jest tylko muzeum sztuki nowoczesnej.

75
00:14:07.655 --> 00:14:30.803
I za jego kadencji kupowano również istotne rzeczy, ale faktem jest, że dyrektor Stanisławski budował przede wszystkim tak jak napisali Państwo w tomie pierwszym i zacytowali jego wypowiedzi ,,muzeum otwarte".

76
00:14:30.991 --> 00:14:49.147
Więc i też to jest zdecydowanie, kiedy ja przyszedłem do muzeum 1-ego września 1961 roku i byłem przyjmowany przez dyrektora Mnicha.

77
00:14:49.403 --> 00:14:59.995
To wówczas do roku 1980-tego dwie trzecie ekspozycji muzeum, to była sztuka dawna i to nie było specjalnie zmieniane. 

78
00:15:00.070 --> 00:15:08.470
Dyrektor Stanisławski nieco rozszerzał tak samo jeśli chodzi o obsadę personalną. 

79
00:15:08.682 --> 00:15:20.482
Tu najliczniejszy był dział naukowo-oświatowy do którego zostałem wówczas przyjęty, który liczył z kierownikiem jedenaście osób. 

80
00:15:20.698 --> 00:15:33.882
Którym były dwie osoby w Dziale Sztuki Polskiej, dwie osoby w Dziale Sztuki Dawnej, dwie osoby w Dziale Sztuki Nowoczesnej.

81
00:15:33.983 --> 00:15:47.275
Ale nie przeszkadzało to żadnym wypadku temu, żeby uznać tą sztukę nowoczesną za najważniejszą część muzeum. 

82
00:15:47.504 --> 00:15:57.139
W tekście Pani Pauliny Kurc-Maj jest również odniesienie do pełnej legendy, którą zwalczam od dłuższego czasu. 

83
00:15:57.347 --> 00:16:06.908
Że Muzeum Sztuki w Łodzi było w drugim świecie Muzeum Sztuki nowoczesnej.

84
00:16:07.115 --> 00:16:19.908
No tu nie będziemy wchodzić w dyskusję definicji sztuki nowoczesnej, ale faktem jest, że jest przekształceniem pełnej sytuacji.

85
00:16:20.884 --> 00:16:36.544
Mianowicie dyrektor Minich odnosząc się do "Dictionnaire de la peinture abstraite" Michel'a Seuphor'a napisał zgodnie z prawdą, że to było druga w świecie ekspozycja muzealna nie użył słowa muzeum.

86
00:16:36.789 --> 00:16:39.877
Ekspozycja muzealna sztuki abstrakcyjnej.

87
00:16:40.077 --> 00:16:52.985
Natomiast jeżeli chcielibyśmy podtrzymać tę rolę, to stanowisko naszego muzeum.

88
00:16:53.233 --> 00:17:01.361
To trzeba by zyskać uznanie  ze strony nie tylko polskiej, ale międzynarodowej.

89
00:17:01.597 --> 00:17:05.841
I zależnie od rozumienia sztuki nowoczesnej może się okazać.

90
00:17:06.045 --> 00:17:22.350
Że muzeum nowojorskie dzieło szalonych milionerek wcale nie było pierwszym muzeum sztuki nowoczesnej, ponieważ organizując je wzorowano się na Folkwang Muzeum w Niemczech. 

91
00:17:22.574 --> 00:17:29.505
Które określali po podróży swojej studyjnej jako najpiękniejsze muzeum świata.

92
00:17:29.765 --> 00:17:50.817
Ale cały czas wydaje mi się, trzymajmy się tego i tego się trzymał również Stanisławski, że to jest właśnie ważne i istotne muzeum w skali światowej. Tyle.

93
00:17:51.073 --> 00:17:52.666
Dziękuję bardzo.

94
00:17:52.897 --> 00:18:05.081
A ja mogę tak tutaj ad vocem rozjaśnić te wątpliwości związane z tym, czy rzeczywiście byliśmy pierwszym muzeum, czy drugim, czy trzecim? 

95
00:18:05.184 --> 00:18:13.336
Marian Minich tych też w późniejszych swoich tekstach był jeszcze bardziej ostrożny i mówił, że byliśmy trzecim, czy czwartym muzeum pokazującym sztukę nowoczesną.

96
00:18:13.630 --> 00:18:18.578
Rzeczywiście nowoczesność jest zbyt mało precyzyjnym terminem. 

97
00:18:18.721 --> 00:18:26.270
Natomiast, gdybyśmy powiedzieli, mówili o muzeum pokazującym sztukę awangardową w sposób stały, to możemy powiedzieć

98
00:18:26.465 --> 00:18:35.253
że jesteśmy tak naprawdę najstarszym na świecie istniejącym muzeum pokazującym sztukę awangardową.

99
00:18:35.457 --> 00:18:46.817
Bo były wcześniejsze inicjatywy i też nigdy nie byliśmy drudzy, bo wiadomo, że Abstract Gabinet w Hannoverze, ale jeszcze wcześniej były muzea kultury artystycznej w Rosji, prawda.? 

100
00:18:47.137 --> 00:18:52.417
Przy czym, to były inicjatywy, które trwały krótko. Muzea w Rosji istniały trzy, cztery lata. 

101
00:18:52.661 --> 00:19:03.198
Muzeum w Hannover zostało zamknięte w 36-tym roku, otwarte, abstrakcja pojawiła się, czy awangarda pojawiła się w 27-mym, abstarakcja El Lisickiego.

102
00:19:03.333 --> 00:19:06.890
MoMA z kolei, które otwarło się w 29-tym roku.

103
00:19:07.090 --> 00:19:12.750
Otwarło się sztuką nowoczesną jeżeli za nowoczesną sztukę uznamy impresjonizm i postimpresjonizm. 

104
00:19:13.014 --> 00:19:18.414
Awangarda pojawiła się dopiero 5 lat po naszej instytucji, czyli w 36-tym roku na stałej ekspozycji.

105
00:19:18.642 --> 00:19:31.566
Także muszę powiedzieć, że dokonując tego rodzaju korekt doprecyzowując terminologię wychodzi, że jest lepiej nawet niż twierdził Marian Minich. 

106
00:19:31.766 --> 00:19:36.926
Dziękuję. Dziękuję bardzo.

107
00:19:37.162 --> 00:19:38.365
Dziękuję Panu Jacku.

108
00:19:40.313 --> 00:19:53.569
Chciałbym jednak skupić się z powrotem na strukturze tej książki i w pewnej przyjętej przez nas metodologii pracy nad materiałem historycznym.

109
00:19:54.074 --> 00:20:09.792
Otóż wszyscy zgodnie w gronie redaktorskim doszliśmy do wniosku, że niezwykle dużo na temat sposobów pracy z materiałem historycznym nauczyli nas artyści. 

110
00:20:10.030 --> 00:20:24.206
Stąd drugi tom tej monografii zaczyna się takim materiałem archiwalnym, który uzyskaliśmy od Pana Józefa Robakowskiego związanym z filmem ,,Żywa galeria".

111
00:20:24.511 --> 00:20:35.303
Filmem, który finalnie nie był filmem o Muzeum Sztuki, o Muzeum Sztuki, o naszej instytucji chociaż takie było pierwotne założenie. 

112
00:20:35.511 --> 00:20:41.032
Ale Pan Józef jest również historykiem sztuki oprócz tego, że jest artystą. 

113
00:20:41.296 --> 00:20:53.950
O ten sposób prowadzenia narracji historycznej chciałem Pana zapytać, tzn. z czego wynikała potrzeba w tamtym konkretnym momencie również prowadzenia

114
00:20:55.388 --> 00:20:59.576
czy tworzenia historii sztuki przez artystów, jakie były dostępne narzędzia? 

115
00:20:59.960 --> 00:21:04.708
(Ja sobie tutaj przesunę.)

116
00:21:07.484 --> 00:21:32.088
Akurat w tej mojej postaci mieliśmy pewien dylemat, który wynika z tych właśnie studiów pierwszych toruńskich, gdzie co ciekawe kończyłem tam muzealnictwo, zabytkoznawstwo i muzealnictwo.

117
00:21:33.812 --> 00:21:36.984
Czyli po prostu specjalistyczne studia.

118
00:21:37.292 --> 00:21:45.804
Nie tylko ja tu akurat w Łodzi jeszcze wielu kolegów przyjechało z tamtych studiów z mojej klasy dokładnie.

119
00:21:46.172 --> 00:22:03.452
Np. Janusz Zagrodzki, czy Andrzej Różycki był ze mną na roku, co było bardzo ważne i co kształtowało w jakiś sposób też takie pojęcie artysty muzealnika.

120
00:22:03.517 --> 00:22:12.109
Czyli takie coś co we mnie do tej pory jakby drzemie i dalej do tej pory jest.

121
00:22:12.417 --> 00:22:27.809
W jakiś sposób ten artysta, a jest to przecież muzeum artystów, to muzeum sztuki może przy pomocy właśnie sugestywnych działań artystów zmieniać swoje oblicze.

122
00:22:28.104 --> 00:22:43.017
Podejrzewam, że właśnie Minich miał bardzo trudne sytuacje ze Strzemińskim, czy z Katarzyną Kobro, bo oni też chcieli mieć troszkę inne muzeum niż chciał Minich.

123
00:22:43.298 --> 00:22:50.830
I po prostu ten bój, bo tak by można go nazwać trwał i trwa właściwie do tej pory.

124
00:22:51.129 --> 00:22:54.845
Artyści chcieliby mieć inne muzeum.

125
00:22:55.073 --> 00:23:03.705
Muzeum, które po prostu ma ten dział klasyczny, ale też jest takim muzeum żywym.

126
00:23:03.933 --> 00:23:14.685
Mnie na przykład brakuje tutaj w tym muzeum takiej żywej galerii, takiego miejsca gdzie funkcjonowałaby jakaś mała placóweczka eksperymentalna.

127
00:23:15.018 --> 00:23:19.354
Która w jakiś sposób jest w dyskusji z tym muzeum.

128
00:23:19.558 --> 00:23:28.382
Jak byłem w radzie, zabiegałem o coś takiego, ale pomaleńku, pomaleńku po prostu ten temat, gdzieś tam wycichł.

129
00:23:28.883 --> 00:23:29.994
I go jakby nie ma.

130
00:23:30.478 --> 00:23:32.894
Brakuje mi takiej placówki.

131
00:23:33.178 --> 00:23:45.686
Kiedy byliśmy tutaj już dużym zespołem właśnie takim toruńskim, bo jeszcze potem przyjechali następni, którzy w jakiś sposób umiejscowili się w szkole filmowej.

132
00:23:46.012 --> 00:23:52.488
Bo ciekawe, bo Janusz Zagrodzki też się tam umiejscowił jako historyk sztuki prowadził zajęcia z historii sztuki.

133
00:23:52.720 --> 00:24:04.225
Czyli po prostu ten zespół był właśnie takim zespołem, który w jakiś sposób dyskutował z dyrektorem Stanisławskim.

134
00:24:04.468 --> 00:24:19.176
On miał na tyle wielką klasę, że pozwalał nam dyskutować z sobą, a jak nawet nie miał ochoty, to zdarzały się takie sytuacje, że go mobilizowały do takiej dyskusji.

135
00:24:19.306 --> 00:24:31.542
Taką pierwszą zasadniczą dyskusją to był przyjazd Richarda Demarco, który przyjechał tutaj do muzeum jako już sławnego bardzo muzeum jako też sławnego dyrektora.

136
00:24:31.768 --> 00:24:35.680
Ale miał swoje widzenie tego muzeum również.

137
00:24:35.773 --> 00:24:44.925
Jako taki trochę manipulator kurator, ale też dyrektor galerii.

138
00:24:45.162 --> 00:24:50.276
Chociaż ta jego galeria była takim trochę mitem, ale takie ciągoty miał.

139
00:24:50.468 --> 00:25:02.660
I w dyskusji ze Stanisławskim doszli do wniosku, że jednak ci artyści muszą być w tej wielkiej wystawie w 72-im roku w Edynburgu.

139
00:25:02.763 --> 00:25:16.219
Artyści niekoniecznie muzealni znaleźli się tam w Edynburgu, dzięki jak najbardziej właśnie wytypowani oni byli przez Demarco.

140
00:25:16.282 --> 00:25:22.186
Ale Stanisławski jak najbardziej zgodził się na takie rozumienie rzeczy.

141
00:25:22.402 --> 00:25:25.314
I pojechaliśmy tam jako bardzo młodzi.

142
00:25:25.498 --> 00:25:34.810
Ja to tam już miałem swoje lata, ale taki Ruszewski, czy tam Gajewski, to byli debiutanci totalni, pojechali.

143
00:25:34.970 --> 00:25:40.334
Stanisławski nam się przyglądał jak myśmy tam funkcjonowali.

144
00:25:40.526 --> 00:25:43.274
Byliśmy tam cały miesiąc najdłużej ze wszystkich.

145
00:25:43.340 --> 00:25:46.488
Kręciliśmy też dla drugiego programu film.

146
00:25:46.716 --> 00:25:57.016
Obserwował nas i Demarco podpowiadał mu cały czas, że żeby ta wystawa była interesująca.

147
00:25:57.228 --> 00:26:00.172
Ona nie może składać się tylko właśnie z klasyków.

148
00:26:00.396 --> 00:26:11.608
Ona musi mieć tam też żywych ludzi, artystów wierzących takim wierzącym jeszcze łodziakiem, który tam funkcjonował bardzo aktywnie zresztą był Zbigniew Warpechowski.

149
00:26:11.700 --> 00:26:13.285
Który był naszym kolegą.

150
00:26:13.469 --> 00:26:17.148
Ta grupa była tam bardzo aktywna.

151
00:26:17.377 --> 00:26:27.617
Na tyle aktywna, że wszystkie takie wyjazdy dookoła tej wystawy po Szkocji były po prostu naszymi wyjazdami.

152
00:26:27.839 --> 00:26:30.728
Co bardzo zazdrościli nam inni artyści, ci starsi.

153
00:26:30.932 --> 00:26:45.297
Stanisławski i Demarco zabierał nas na takie wycieczki, które po prostu jakby udowadniały, że ten kontakt tych właśnie młodych ludzi i ich propozycje.

154
00:26:45.501 --> 00:26:54.201
Które wtedy tam funkcjonowały były czymś bardzo istotnym dla jakby całego obszaru polskiej sztuki tam reprezentowanej.

155
00:26:54.401 --> 00:27:03.641
Dla nas była to wielka szansa, bo mogliśmy w jakiś sposób przymierzyć się też, zbliżyć się do artystów starszych.

156
00:27:03.749 --> 00:27:08.437
Tam powstały wielkie przyjaźnie z artystami starszymi.

157
00:27:08.661 --> 00:27:21.733
Wielki szacunek dla wielu, ale też były różne sytuacje, kiedy myśmy torpedowaliśmy niektóre zdarzenia po prostu takich, które trochę groźnych dla nas artystów, którzy tam też byli.

158
00:27:21.978 --> 00:27:30.294
Czyli ten rodzaj działań zaczął funkcjonować tutaj w Łodzi jako coś bardzo ciekawego.

159
00:27:30.478 --> 00:27:41.930
Stanisławski wiedział, że nasza inicjatywa Szkoły Filmowej, która powstała tam jako warsztat formy filmowej będzie muzeum potrzebne.

160
00:27:42.182 --> 00:27:55.466
I wpuszcza nas w siedemdziesiątym już drugim roku, czyli tuż po Edynburgu prosi nas do siebie do gabinetu i propozycję taką składa.

161
00:27:55.646 --> 00:28:06.486
Że możemy w styczniu i w lutym otrzymać cały miesiąc Muzeum Sztuki na swobodne absolutnie działania jakie sobie wymarzymy.

162
00:28:06.678 --> 00:28:08.874
Tam, gdzie jest dzisiaj kawiarnia, to było.

163
00:28:09.002 --> 00:28:13.150
My po prostu z tej oferty jak najbardziej korzystamy.

164
00:28:13.358 --> 00:28:25.806
Stanisławski wraz z całą załogą pomaga nam zorganizować niesłychanie wiele akcji multimedialnych akcji, co było wyjątkowym wydarzeniem w polskim muzealnictwie.

165
00:28:26.010 --> 00:28:40.799
Przedtem takiej sytuacji nigdy nie było, żeby artyści wielu mediów, ale też zapraszani z innych jeszcze miejsc mogli tu hałasować cały miesiąc w różnych bardzo akcjach.

166
00:28:40.998 --> 00:28:54.682
Które miały wieloaspektowe oblicze, multimedialne, czyli weszły w sytuacje na wskroś nowoczesne, elektroniczne, filmowe, performerskie.

167
00:28:54.890 --> 00:29:07.110
Działania w mieście, z miastem fantastyczna telewizyjna akcja, która była niewątpliwie pierwszą transmisją na świecie przez zawodowy sprzęt zrobiona.

168
00:29:07.176 --> 00:29:16.292
Miejska i jakby transmitowane te sytuacje były do Muzeum Sztuki w Łodzi.

169
00:29:16.511 --> 00:29:33.219
To były bardzo ciekawe okoliczności, że muzeum jakby wzięło na siebie ten taki niesłychanie, nie do końca sprecyzowany świat, który po prostu wymierzył jakby to o co nam chodziło.

170
00:29:33.405 --> 00:29:43.989
Muzeum otwarte, muzeum, które my potem nazwaliśmy takim muzeum progresywnym, który po prostu nam umożliwił tego rodzaju działania.

171
00:29:44.199 --> 00:29:59.471
Na tej kanwie też po prostu wpadł Stanisławski na ten pomysł, żeby Józef Robakowski, który ja akurat wtedy dostałem Grand Prix w Zakopanym za film o Czyżewskim.

172
00:29:59.550 --> 00:30:03.667
Zrobił film o Muzeum Sztuki w Łodzi.

173
00:30:03.867 --> 00:30:12.271
Ta sytuacja była dość skomplikowana jako, że wiedziałem z kim tutaj mam do czynienia z jak wielkim autorytetem.

174
00:30:12.483 --> 00:30:26.847
Ale też wiedziałem, że nie może to być film taki jakby oświatowy, bo Muzeum Sztuki, musi być to film dyskusyjny, musi to być film o bieżącej sytuacji.

175
00:30:27.056 --> 00:30:37.557
Wiedziałem, że poniekąd jakby przez to, że sam byłem artystą i o takim zacięciu poszukującym.Cchciałem spowodować taką sytuację,

176
00:30:37.760 --> 00:30:47.712
żeby po prostu pojawili się artyści, którzy jeszcze niekoniecznie zasługują na miano bycia artystami w Muzeum Sztuki w Łodzi.

177
00:30:48.026 --> 00:30:56.448
Czyli zaprezentowałem taką listę, która Stanisławski po bardzo długiej dyskusji przyjął, co bardzo ciekawe.

178
00:30:56.688 --> 00:31:04.768
Gdzie właściwie było no.. grono debiutantów poza kilkoma znanymi starszymi artystami i tak zwaną klasyką.

179
00:31:04.955 --> 00:31:13.095
Bo jeszcze była taka grupa klasyków do której należała Katarzyna Kobra, Strzemiński, Opałka, Kantor, Stażewski.

180
00:31:13.495 --> 00:31:26.940
To była taka grupa wyprzedzająca jakby film, historyczna, a reszta miała być takim bieżącym układem do tej jakby sytuacji bieżącej blisko.

181
00:31:27.135 --> 00:31:30.719
Stanisławski zgodził się na tą listę, co było bardzo ciekawe.

182
00:31:30.907 --> 00:31:43.071
Ale przyszedł moment kiedy film zaistniał, bo ten film zaistniał kiedy obejrzeliśmy ten film wspólnie z krytykami, to było WFO.

183
00:31:43.149 --> 00:31:58.049
O drugiej w nocy Ryszard Stanisławski do mnie zadzwonił, że niestety po długim namyśle, po dyskusji z żoną, czyli z Urszulą Czartoryską doszli do wniosku.

184
00:31:58.252 --> 00:32:08.913
Że nie może jednak ten film reprezentować Muzeum Sztuki w Łodzi jako, że tam jest wielu artystów, którzy nie są w Muzeum Sztuki, nie są reprezentowani.

185
00:32:08.965 --> 00:32:13.969
Tu nastąpił fantastyczny taki konflikt, który ciekawie się skończył.

186
00:32:14.137 --> 00:32:20.033
Odeszliśmy od, bo to były wielkie niesnaski w Ministerstwie.

187
00:32:20.229 --> 00:32:31.089
Odeszliśmy od tego po prostu starego układu tego filmu i powstał film ,,Żywa galeria" składający się z tych ludzi, których ja wybrałem.

188
00:32:31.233 --> 00:32:33.765
Nie wybrał Stanisławski, tylko ja wybrałem.

189
00:32:33.954 --> 00:32:42.389
Pomagał mi w tym minister Tejchma, co jest bardzo ciekawe, który po prostu wysłał takiego młodego kuratora tutaj do Łodzi.

190
00:32:42.459 --> 00:32:52.915
Który przejął inicjatywę jakby opieki nad tą całą sprawą, który stanął po mojej stronie i po prostu powstał film dziś bardzo ważny, historyczny.

191
00:32:53.079 --> 00:33:05.735
Który po prostu reprezentuje 20-tu artystów i jakbyście sprawdzili listę wszyscy Ci artyści są w Muzeum Sztuki w Łodzi wybitnymi artystami.

192
00:33:05.931 --> 00:33:10.103
Czyli tutaj po prostu nastąpiło coś bardzo ciekawego.

193
00:33:10.326 --> 00:33:20.878
Przyznał mi Ryszard Stanisławski jako, że przyjaźniliśmy się do samego końca kiedy był na wielkiej wystawie ,,Lochy Manhattanu" mówił.

194
00:33:20.948 --> 00:33:29.584
,,Panie Józefie, Pan tutaj na tych ,,Lochach Manhattanu" tak jak w ,,Żywej galerii" może Pan robić co się Panu żywnie podoba."

195
00:33:29.815 --> 00:33:33.935
,,Ja w Muzeum Sztuki niestety tak działać nie mogę."

196
00:33:35.913 --> 00:33:39.257
(Oklaski.)

197
00:33:39.454 --> 00:33:53.613
,,Żywa galeria", to bardzo dużo zawdzięczacie przełomowi zrobiła konstrukcja w procesie, prawda? I działania z wielkiej wystawy międzynarodowej, której organizatorem był Waśka.

198
00:33:53.847 --> 00:33:58.075
Ale ,,Żywa galeria" powstała w 74-tym roku powstała.

199
00:33:58.227 --> 00:34:18.999
Ale, ale stosunek do awangardy, która nie była wcześniej jakby w kolekcji Muzeum Sztuki. Bardzo ta sytuacja zmieniła, bo wiele nazwisk światowych i europejskich powiększyła.

200
00:34:19.195 --> 00:34:19.944
To na pewno jeszcze będziemy mówić o tym.

201
00:34:20.087 --> 00:34:20.283
Tak, tak, tak.

202
00:34:20.563 --> 00:34:28.239
Proszę Państwa będzie jeszcze czas na dyskusję w nie tylko wolne.

203
00:34:28.472 --> 00:34:44.671
Panie Waldemarze dotknęliśmy tutaj wydaje mi się dosyć ciekawego momentu, tzn. tego w jaki sposób można pisać historie instytucji sztuki na ile to jest w ogóle potrzebne.

204
00:34:44.878 --> 00:34:59.479
Bo ta potrzeba wydania tej monografii wynikała między innymi z obserwacji tego, że akcja ,,Warsztat" tak ważna i progresywna nie istnieje w dyskursie w historii sztuki.

205
00:34:59.540 --> 00:35:11.804
To do pewnego stopnia domknięcie tej historii poprzez takie pochylenie się nad każdym wręcz konkretnym projektem.

206
00:35:11.869 --> 00:35:22.341
Miejmy nadzieję wprowadzi akcje ,,Warsztat" tak do historii i krytyki instytucjonalnej, np. wczesnej w Polsce i tak dalej.

207
00:35:22.541 --> 00:35:31.149
Jakie Pan zna przykłady, czy widzi możliwości dopisania tego typu historii?

208
00:35:31.372 --> 00:35:41.484
To zanim odpowiem na to co Pan mnie pyta to ponieważ jestem tutaj osobą z zewnątrz mogę sobie na to pozwolić.

209
00:35:41.644 --> 00:35:47.276
Żeby odnieść się też do tej monografii, która jest czymś absolutnie niezwykłym.

210
00:35:47.480 --> 00:36:03.152
Żadna placówka w Polsce muzealna nie ma tego rodzaju opracowania i jeszcze tak pomyślanego niestanowiącego właśnie takiej apologetycznej, rocznicowej monografii instytucji.

211
00:36:03.250 --> 00:36:15.171
Tylko sfunkcjonalizowanego i tematycznie i łączącego te interpretacje artystyczne, a więc na bardzo wielu poziomach jest to opracowanie wyjątkowe.

212
00:36:15.371 --> 00:36:22.078
To tyle takiego od siebie komentarza, bo jestem pod dużym wrażeniem tej pracy.

213
00:36:22.271 --> 00:36:35.831
No pewne rzeczy były jeszcze może kontynuując pewne rzeczy były dla mnie całkowicie nowe między innymi ten tekst właśnie Nawojki Cieślińskiej o wojennych losach muzeum.

214
00:36:36.053 --> 00:36:45.969
Bardzo gruntownie, z bardzo gruntowną kwerendą oparty na nieznanych źródłach no to jest rzeczywiście materiał niesłychany.

215
00:36:46.189 --> 00:36:50.913
No ale to się wszystko składa na całość, na ten właśnie obraz instytucji.

216
00:36:51.117 --> 00:37:08.601
Tak jak Pan pyta o to jak w praktyce historii sztuki to wygląda no to powiedzmy sobie od gdzieś, nie wiem, 30-tu lat może w anglosaskiej niemieckiej historii sztuki to właściwie historia instytucji.

217
00:37:08.789 --> 00:37:17.341
To jest na jeden z takich najżywszych, najbardziej aktywnych tematów.

218
00:37:17.525 --> 00:37:23.325
I to jest historia różnie rozumianych instytucji, prawda?

219
00:37:23.505 --> 00:37:41.349
Od takich klasycznych opracowań dotyczących właśnie muzeów, krytyki muzeów ta "podelidiańska" historia sztuki, która zajmuje się tym muzeum jako elementem dyskursu władzy.

220
00:37:41.573 --> 00:37:52.285
Studia Pierre'a Bourdieu no to jest cały krąg prawda zagadnień, który spowodował, że kwestia przemocy symbolicznej.

221
00:37:52.487 --> 00:38:03.635
Że właśnie tematyka instytucji muzealnej stała się bardzo ważnym elementem w opracowaniach historii sztuki.

222
00:38:03.823 --> 00:38:08.055
W Polsce niestety nie mamy tutaj wiele do wskazania.

223
00:38:08.223 --> 00:38:20.791
Więcej można powiedzieć o opracowaniach, które dotyczą takich instytucji sztuki jak właśnie instytucje dydaktyczne, czy instytucje badawcze.

224
00:38:20.872 --> 00:38:34.698
Tutaj całkowicie przez przypadek nie umawialiśmy się, ale jutro mam zajęcia ze studentami i wprowadziliśmy nowy program, nowy taki blok tematyczny.

225
00:38:34.918 --> 00:38:47.211
Który z Kubą Banasiakiem realizujemy, czyli Praktyki Instytucjonalne Współczesnej Historii Sztuki no i to jest książka, która jest takim chlubnym wyjątkiem w polskiej historii sztuki.

226
00:38:47.374 --> 00:38:55.498
Dzieje historii sztuki w Polsce, kształtowanie się instytucji naukowych i tutaj te instytucje naukowe są bardzo szeroko rozumiane.

227
00:38:55.686 --> 00:39:15.322
Bo to są również instytucje, które tak jak Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk no zajmowały no się takim w bardzo szerokim zakresie hist.. no całym otoczeniem także sztuki.

228
00:39:15.542 --> 00:39:21.502
A więc ten kontekst, ten kontekst badawczy jest tutaj bardzo, bardzo aktywny.

229
00:39:21.726 --> 00:39:37.770
Ale ta Państwa monografia jest tutaj czymś tak jak powiedziałem wyjątkowym i stanowiącym no wielkie osiągnięcie i wielki dorobek.

230
00:39:37.962 --> 00:39:50.474
W ostatnich latach tu nawiązując jeszcze o tego o czym wspominał Pan Robakowski do właśnie tej artystycznej pracy z instytucją i z jej historią.

231
00:39:50.634 --> 00:40:03.082
W ostatnich latach możemy obserwować niesłychanie aktywne działania właśnie artystyczne w odniesieniu do instytucji muzealnych.

232
00:40:03.278 --> 00:40:13.890
Marek Sobczyk, który przygotował muzeum w cudzysłowie, Zbyszek Libera, który w królikarni zrobił sam prawda z rzeczy.

233
00:40:14.086 --> 00:40:21.586
Które były tam zgromadzone, a więc artyści wchodzą w tę przestrzeń, piszą dyskurs historii sztuki zamiast historyków sztuki.

234
00:40:21.882 --> 00:40:28.978
I to jest bardzo ciekawy moment jakie, że tak powiem konsekwencje będzie to miało.

235
00:40:29.170 --> 00:40:43.594
Jak ta.. przez artystów pisana właśnie narracja muzealna będzie wyglądała no za moment Muzeum Narodowe w Warszawie otworzy wystawę przygotowaną przez dzieci.

236
00:40:43.874 --> 00:40:56.738
Tzn. dzieci po raz pierwszy wpuszczono do magazynów, grupę dzieci, te dzieci same sobie wybrały obiekty, stworzyły jakieś grupy no zobaczymy co to będzie.

237
00:40:56.934 --> 00:41:05.890
Także muzeum jest niesłychanie aktywnym obszarem różnego rodzaju działalności badawczej, artystycznej, krytycznej.

238
00:41:06.054 --> 00:41:17.954
No w tym kontekście warto też wspomnieć o tym projekcie Piotra Piotrowskiego Muzeum Krytycznego, który się niestety skończył katastrofą.

239
00:41:18.182 --> 00:41:28.898
I tutaj jego próba poradzenia sobie z dość konserwatywną instytucją niestety nie przyniosła efektów.

240
00:41:28.975 --> 00:41:38.993
Mogę no, nie zdradzę no żadnej tajemnicy w tej chwili w takim gronie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

241
00:41:39.188 --> 00:41:51.704
Pracujemy nad napisaniem jakby historii sztuki poprzez historię, historii sztuki polskiej poprzez historię wystaw.

242
00:41:51.907 --> 00:42:06.239
Tzn. wystawy jako instytucje artystyczne jako właśnie te konstrukcje pewnych narracji i chcemy, chcemy właśnie opracować już po kilku spotkaniach mamy wybrane listy autorów.

243
00:42:06.448 --> 00:42:14.527
No chcemy opracować właśnie taką inną narrację, która by właśnie wchodziła gdzieś w ten zakres studiów instytucjonalnych.

244
00:42:14.619 --> 00:42:18.623
Tutaj warto jeszcze dopowiedzieć.

245
00:42:18.839 --> 00:42:19.791
Dziękuję bardzo.

246
00:42:20.015 --> 00:42:34.623
Że Muzeum Sztuki od kilku lat ma status jednostki naukowej co ma znaczenie nie tylko dla oczywiście dla poziomu naszych publikacji.

247
00:42:34.700 --> 00:42:41.944
Ale również dla sposobu w jaki pracujemy z tak wystawami jak i naszymi książkami.

248
00:42:42.132 --> 00:42:53.096
Ale zaczęliśmy to spotkanie od takiego od cytatu dyrektora Suchana dotyczącego bagażu, czy też zasobu.

249
00:42:53.316 --> 00:43:16.272
Przyszedł czas, żeby to uściślić, tzn. które elementy przeszłości instytucjonalnej Muzeum Sztuki stały się tymi punktami do tworzenia nowego oblicza kiedy Pan dyrektor Suchan objął stanowisko.

250
00:43:16.476 --> 00:43:28.552
Zanim odpowiem na to pytanie chciałem jeszcze kontynuując ten wątek artystów zaangażowanych w prace nad instytucją podkreślić.

251
00:43:28.784 --> 00:43:37.236
Że w tym muzeum od co najmniej od 10-u lat taka praca jest realizowana systematycznie za pomocą bardzo różnych projektów.

252
00:43:37.456 --> 00:43:44.804
Czy przypomnę chociażby projekt z 2006 roku ,,Muzeum jako oświetlany przedmiot pożądania", gdzie to właśnie artyści zostali poproszeni

253
00:43:45.030 --> 00:43:53.342
o to by skomentować by nam opowiedzieć jak wyobrażają sobie muzeum przyszłości i odnieść się do tego konkretnego muzeum.

254
00:43:53.522 --> 00:44:06.547
Warto wspomnieć tutaj o wystawie miraży Józefa R, to była wystawa, która została początkowo pomyślana jako indywidualna wystawa profesora Józefa Robakowskiego.

255
00:44:06.738 --> 00:44:19.042
Ale zamieniła się w pewien projekt, który zresztą odwoływał się do tej pamiętnej sytuacji warsztatu z 72-ego roku, czyli nie była to statyczna sytuacja.

256
00:44:19.266 --> 00:44:27.170
Myśmy poprosili Pana profesora, żeby na kilka tygodni stał się gospodarzem jednej z przestrzeni Muzeum Sztuki.

257
00:44:27.229 --> 00:44:32.545
W której ekspozycja zmieniała się ja pamiętam raz na dwa trzy dni.

258
00:44:32.697 --> 00:44:43.345
To była ekspozycja nie tylko prac samego profesora, ale także prace przez niego gromadzone, ponieważ jak wszyscy wiemy profesor ma niesamowitą kolekcję.

259
00:44:43.577 --> 00:44:52.201
Ale także udostępniliśmy Panu profesorowi naszą kolekcję także z tej kolekcji również była tworzona owa wystawa.

260
00:44:52.411 --> 00:44:59.855
A co za tym idzie Pan profesor w ten sposób niejako reinterpretował z własnej perspektywy bardzo osobistej nasze zbiory.

261
00:45:00.069 --> 00:45:06.257
Warto przypomnieć o wystawie powtarzam jakby doścignąć, gdzie z kolei Ela Jabłońska została poproszona o to.

262
00:45:07.113 --> 00:45:15.614
Żeby nam pokazać w jaki sposób status dzieła zmienia się w zależności od tego w jakim miejscu ono się znajduje.

263
00:45:16.304 --> 00:45:32.520
Począwszy od pracowni poprzez pracownie konserwatorską, magazyny, szafę z kartami inwentaryzacyjnymi oraz wreszcie sale ekspozycyjną.

264
00:45:32.720 --> 00:45:40.728
Również bardzo ciekawy projekt Marysi Lewandowskiej, która próbowała pokazać w jaki sposób taka oficjalna.

265
00:45:40.932 --> 00:45:51.856
Instytucjonalna pamięć o tym muzeum zderza się z pamięcią osobistą przechowaną w archiwach Ryszarda Stanisławskiego i jego córki, Olgi Stanisławskiej.

266
00:45:52.052 --> 00:46:03.300
No można by jeszcze ciągnąć dalej tę listę w każdym razie, to jest odpowiadając już teraz na to pytanie.

267
00:46:03.429 --> 00:46:12.061
Prawda co dla mnie osobiście jest ważne w tym dziedzictwie muzealnym no to ważny jest ten moment bez wątpienia powołania.

268
00:46:12.224 --> 00:46:21.101
Stworzenia Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy AR i fakt, że została ta inicjatywa przedsięwzięta przez artystów.

269
00:46:21.293 --> 00:46:27.837
To był ten moment kiedy rozpoczął się dialog między instytucją, a artystami.

270
00:46:27.984 --> 00:46:40.429
I ten dialog był pełen napięć. Tutaj wspominamy o tej relacji między Mnichem, a Strzemińskim.

271
00:46:40.633 --> 00:46:50.669
No są znane bardzo krytyczne artykuły no jeden z nich prawdopodobnie Strzemińskiego oceniające, to co robił Marian Minich.

272
00:46:50.802 --> 00:47:00.238
Za czasów Ryszarda Stanisławskiego też dyrektor bardzo mocno podkreślał, że uczymy się wszyscy od artystów.

273
00:47:00.462 --> 00:47:08.927
Ale z drugiej strony prawda jest taka, że warsztat ta akcja z 72-ego roku za bardzo kontynuacji nie miała, tak.?

274
00:47:09.130 --> 00:47:17.566
To nie było tak, że tutaj artyści cały czas byli w takiej bezpośredniej, bliskiej relacji między instytucją.

275
00:47:17.617 --> 00:47:23.345
Istniały napięcia i ja myślę, że to jest naturalne z tego względu, że do pewnego stopnia interes artystów.

276
00:47:23.509 --> 00:47:29.038
I interesy instytucji i jej publiczności czasami mogą się spotykać, ale nie koniecznie zawsze.

277
00:47:29.189 --> 00:47:43.333
Więc, ale sam fakt, że takie napięcie, taka relacja między artystami, a instytucją zachodziła jest tym istotnym dziedzictwem z którego pragniemy czerpać i czerpiemy.

278
00:47:43.529 --> 00:47:55.917
Jeszcze kilka bardzo istotnych elementów związanych z tym momentem stworzenia Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy AR są dla mnie.

279
00:47:56.125 --> 00:48:03.845
Ale myślę, że mogę mówić w imieniu całego zespołu jakoś istotne i definiują naszą działalność.

280
00:48:04.033 --> 00:48:07.137
Określają w jaki sposób chcemy myśleć o tej instytucji.

281
00:48:07.329 --> 00:48:17.281
No i jest oczywiście fakt, że to była instytucja bardzo ściśle związana z awangardą, ta awangardowość, etos awangardy jest czymś do czegoś chcielibyśmy się odwoływać.

282
00:48:17.481 --> 00:48:25.833
Nie na zasadzie takiej, żeby zamienić muzeum w pomnik historycznej awangardy, bo wtedy byśmy do pewnego stopnia zaprzeczyli jej etosowi.

283
00:48:25.960 --> 00:48:36.584
Ale właśnie po to, żeby próbować przypominać idee, pytania, koncepcje jakie awangarda stawiała wówczas zastanawiać się nad ich aktualnością.

284
00:48:36.748 --> 00:48:41.132
Nad tym, czy rzeczywiście mogą być one dla nas ważne.

285
00:48:41.272 --> 00:48:44.856
Jesteśmy przekonani, że mogą, to jest, że jest bardzo istotne.

286
00:48:45.012 --> 00:48:50.456
Myślę, że się trochę różnimy tutaj od wielu muzeów, które mają na świecie zbiory sztuki awangardy historycznej.

287
00:48:50.652 --> 00:48:58.464
Wielu, które mają dużo lepsze zbiory niż my, że nie podchodzimy do nich jedynie jako do wartości historycznej.

288
00:48:58.535 --> 00:49:12.047
Dla nas to są ciągle można powiedzieć takie kapsuły, które zawierają potencjał aktualnych pytań, aktualnych rozwiązań, aktualnych tematów.

289
00:49:12.259 --> 00:49:19.503
I to co jest naszą naczelną misją myślę, to jest aktualizowanie tego potencjału.

290
00:49:19.699 --> 00:49:29.529
Ale to muzeum wtedy kiedy pojawiła się tutaj kolekcja awangardy stało się nie tylko Muzeum Sztuki Awangardowej, ale także Muzeum Sztuki Współczesnej.

291
00:49:29.590 --> 00:49:36.166
I to jest ten drugi istotny komponent, który staramy się nieustająco zachować.

292
00:49:36.338 --> 00:49:45.146
Nie jest tak, że nasze wystawy, nasze przedsięwzięcia polegają tylko na badaniu przeszłości, czy na aktualizowaniu przeszłości.

293
00:49:45.410 --> 00:49:54.650
Ale cały czas staramy się być w żywej relacji z tym co się istotnego dzieje teraz i no wystarczy prześledzić program naszych wystaw.

294
00:49:54.822 --> 00:49:58.246
By sobie uświadomić, że tak właśnie jest.

295
00:49:58.406 --> 00:50:09.546
Kolejny istotny element związany z owym momentem 15 lutego 31-ego roku, czyli wtedy została wyeksponowana tutaj kolekcja sztuki międzynarodowej.

296
00:50:09.676 --> 00:50:21.528
Czyli ta tradycja kosmopolityzmu, tradycja, która wyrasta bezpośrednio z takich uniwersalistycznych założeń awangardy jest dla nas również istotna.

297
00:50:21.704 --> 00:50:30.312
Ten moment międzynarodowości, czyli widzenia siebie w kontekście nie tylko lokalnym, ale w kontekście międzynarodowym.

298
00:50:30.480 --> 00:50:35.280
I chyba najważniejszy aspekt z tym związany.

299
00:50:35.497 --> 00:50:49.209
Później rozwijany zresztą przez Mariana Minicha i przez Ryszarda Stanisławskiego, a także kolejnych dyrektorów i cały zespół pracujący w muzeum.

300
00:50:49.389 --> 00:51:01.289
Czyli myślenie o instytucji muzeum jako instrumencie, który ma służyć do tego, żeby zmienić sposób myślenia społeczeństwa.

301
00:51:01.441 --> 00:51:11.242
A co za tym idzie doprowadzić do tego by społeczeństwo otworzyło się na przekształcenia na transformacje nie tylko w obszarze sztuki.

302
00:51:11.409 --> 00:51:21.817
Ale w obszarze rzeczywistości codziennej więc to jest ten istotny element fundamentalny do którego cały czas staram się nawiązywać w przekonaniu takim,

303
00:51:22.029 --> 00:51:28.245
Że sztuka jest narzędziem zmiany społecznej, ale tak jak to podkreślał to bardzo Strzemiński.

304
00:51:28.425 --> 00:51:41.105
To nie oznacza, że ta zmiana powinna polegać na bezpośrednim zaangażowaniu sztuki w ową zmianę tak jak to sobie wyobrażali chociażby artyści związani z produktywizmem.

305
00:51:41.160 --> 00:51:52.428
Czy z prolet kultem w Związku Radzieckim, ale że sztuka zmieniając sposób myślenia o świecie, sposób widzenia świata może doprowadzać do tego,

306
00:51:52.585 --> 00:51:57.712
Że przekształcenie świata staje się możliwe.

307
00:51:57.868 --> 00:52:08.556
I tutaj jeszcze tylko jeden element z przeszłości na który chciałem zwrócić uwagę i który dla mnie był zawsze inspirujący, do którego się odwołałem w pierwszym tekście.

308
00:52:08.748 --> 00:52:12.668
I który udało mi się jakoś tam napisać dotyczącym myślenia o tym muzeum.

309
00:52:12.897 --> 00:52:29.518
No to jest koncepcja Ryszarda Stanisławskiego muzeum jako instrument krytyczny przy czym my dokonujemy transformacji tego pewnego istotnego przekształcenia tej koncepcji

310
00:52:29.721 --> 00:52:39.717
czy przesunięcia. Dla Stanisławskiego ta krytyczność polegała przede wszystkim na sposobie przemyśliwania historii sztuki.

311
00:52:39.933 --> 00:52:50.089
Dokonywania wyborów w tym co istnieje w historii sztuki awangardowej, ale też w teraźniejszości artystycznej.

312
00:52:50.306 --> 00:53:01.017
Wskazywania na rzeczy najbardziej progresywne, a co za tym idzie modyfikowania do pewnego stopnia kanonu sztuki XX wieku.

314
00:53:01.201 --> 00:53:17.713
Wypracowanego głównie przez te dominujące środki, czyli czytaj Nowy Jork, Paryż, Londyn, Berlin, czyli muzeum było takim narzędziem krytycznej historii sztuki.

315
00:53:17.913 --> 00:53:19.989
Ta praca krytyczna była wykonywana przez muzeum.

316
00:53:20.193 --> 00:53:30.809
My sobie wyobrażamy to troszeczkę inaczej, czyli dla nas muzeum jest takim miejscem w którym naszym zadaniem jest doprowadzić do tego.

317
00:53:31.001 --> 00:53:39.633
Żeby za pomocą sztuki nowoczesnej i współczesnej rozwijać w odbiorcach, publiczności zdolność do krytycznego myślenia.

318
00:53:39.825 --> 00:53:41.393
To jest to istotne przesunięcie.

319
00:53:41.573 --> 00:53:43.337
Ja..

320
00:53:43.406 --> 00:53:44.087
Można ad vocem.

321
00:53:44.481 --> 00:53:49.265
Zgłosiła się najpierw Joanna Sokołowska jeszcze Pan Józef Robakowski.

322
00:53:49.450 --> 00:53:57.581
Przepraszam, chciałam uzupełnić, czy też polemicznie się odnieść do wypowiedzi Pana Józefa Robakowskiego.

323
00:53:57.769 --> 00:54:03.105
Nie zgadzam się, że to jest muzeum, które nie współpracuje z artystami, które nie jest..

324
00:54:03.249 --> 00:54:07.645
Przepraszam nie powiedziałem nic takiego, a za chwilę opowiem o wspaniałej współpracy.

325
00:54:07.691 --> 00:54:11.919
Ja nie chcę, nie wiem, czy one są wspaniałe, bo czas to zweryfikuje.

326
00:54:12.091 --> 00:54:23.779
Ale chce powiedzieć o kilku takich sytuacjach w których właśnie pole jest oddawane różnego rodzaju podmiotom, które nie mają legitymacji w kontekście muzealnym.

327
00:54:23.963 --> 00:54:32.123
To jest na przykład działanie Roberta Rumasa i Daniela Muzyczuka ze studentami ASP, którzy pracują nad wspólną wystawą.

328
00:54:32.283 --> 00:54:45.403
I między innymi starają się jakby nauczyć ich kolektywnego myślenia, czy stymulować wyjście poza myślenie o indywidualnej karierze.

329
00:54:45.579 --> 00:54:58.207
To jest wieloletni projekt ekologi miejskie, który był realizowany we współpracy z różnego rodzaju aktywistami, platformami, podmiotami też nieartystycznymi w Łodzi.

330
00:54:58.411 --> 00:55:08.455
Którego celem było współdziałanie i wspólna refleksja nad dzielonym bardzo szeroko ekologicznie ujętym środowiskiem miejskim.

331
00:55:08.643 --> 00:55:18.144
To są działania Harun'a Farockiego wybitnego artysty, który pracował ze studentami filmówki łódzkiej i którzy mieli wystawę tutaj w muzeum.

332
00:55:18.416 --> 00:55:23.297
To wreszcie projekt kontynuowany, który polecam obserwować Marcina Polaka ,,Bracia i siostry".

333
00:55:23.478 --> 00:55:32.537
W którym mobilizuje on środowisko nie tylko artystyczne do pracy z dziećmi w świetlicy środowiskowej przy Ogrodowej.

334
00:55:32.749 --> 00:55:32.537
Więc chcę zwrócić uwagę na to, że artyści, że aktywiści, że różnego rodzaju osoby mają znaczący wpływa na ten program i zmieniają też nasze myślenie o definicji o granicach sztuki.

335
00:55:48.745 --> 00:55:48.837
Dziękuję.

336
00:55:48.997 --> 00:55:51.373
Dodałbym być może o modelach aktualizacji.

336
00:55:51.578 --> 00:55:53.254
Pani Józefie.

337
00:55:53.433 --> 00:56:02.985
Ja właśnie trochę jakby na ten temat, bo ja absolutnie nic nie powiedziałem nic takiego, że nie ma tutaj tej współpracy artystów z muzealnikami.

338
00:56:03.018 --> 00:56:14.215
Natomiast chcę właśnie jeszcze taki mały wątek poruszyć, który jest bardzo ważnym wątkiem, a będzie właśnie o tym, o tej współpracy.

339
00:56:14.426 --> 00:56:20.122
Myśmy robili bardzo wiele filmów o sztuce, programów telewizyjnych.

340
00:56:20.314 --> 00:56:32.138
Muzeum Sztuki w Łodzi było bazą dostępną absolutnie na wszystkie okoliczności jeżeli chodzi o dzieła sztuki właśnie w tej robocie.

341
00:56:32.310 --> 00:56:41.642
Bardzo wielu muzealników było sceną jakby pisali scenariusze do tych filmów.

342
00:56:41.843 --> 00:56:48.082
Myślę tutaj właśnie tytuł ,,Czyżewski" to jest według scenariusza pani Ojrzyńskiej.

343
00:56:48.318 --> 00:56:53.499
O Strzemińskim film jest pana Jedyńskiego secenariusz.

344
00:56:53.675 --> 00:56:59.282
Pierwszy mój film o Katarzynie Kobro jest Janusza Zagrodzkiego.

345
00:56:59.450 --> 00:57:08.986
Pani Ładnowska i wielu muzealników byli też konsultantami, czyli co było bardzo ważne, że te filmy nie są głupie.

346
00:57:09.174 --> 00:57:19.467
To nie jest łatwo zrobić film o Strzemińskim, albo Wielki Program, który trwa trzy godziny po prostu, to jest bardzo skomplikowana sprawa.

347
00:57:19.646 --> 00:57:30.562
Muzealnicy łódzcy właśnie z tego muzeum jako super specjaliści pomagali nam tworzyć te siły i za to im bardzo dziękuję.

348
00:57:30.763 --> 00:57:39.479
Tych filmów powstało nie przesadzam i tych programów filmowych około 20-tu o najtrudniejszych jakby artystach, o tych najbardziej skomplikowanych.

349
00:57:39.715 --> 00:57:47.859
I muzealnicy otwierali nam magazyny, nigdy nie było tutaj sytuacji jakiegoś konfliktu w tej sprawie.

350
00:57:48.027 --> 00:57:55.835
Czyli po prostu są współrealizatorami tych filmów, co jest bardzo ważne, żeby one funkcjonowały.

351
00:57:55.898 --> 00:58:04.326
Żeby były one pokazywane, żeby one po prostu dzisiaj stanowiły właśnie to.. ten dowód tej wspaniałej współpracy.

352
00:58:04.514 --> 00:58:13.538
Bardzo ważne jest też to, że jeżeli chodzi o konstrukcje w procesie to ona gościła tutaj w tym muzeum.

353
00:58:13.722 --> 00:58:17.895
To była baza tej konstrukcji w procesie.

354
00:58:18.073 --> 00:58:22.026
Tu w tym muzeum gościli wszyscy ci artyści.

356
00:58:22.194 --> 00:58:32.678
Stanisławski nas podejmował, przychodził na wszystkie najważniejsze spotkania także po prostu był przyjacielem tej imprezy.

357
00:58:32.858 --> 00:58:38.614
I nic dziwnego, że kolekcja ,,Solidarności" po tej konstrukcji w procesie znalazła się w Muzeum Sztuki.

358
00:58:38.778 --> 00:58:52.038
To jest dowód na to, że zawsze to muzeum dla nas świadczyło o tym, że będzie to też właśnie ten moment do współpracy do niesamowicie ciekawej współpracy też międzynarodowej.

359
00:58:52.088 --> 00:58:56.777
Myśmy kiedyś tutaj zorganizowali olbrzymią wystawę poezji wizualnej.

360
00:58:56.949 --> 00:59:05.977
Największą w całej tej wschodniej jakby Europie przy pomocy Jiří Valoch'a wybitnego eksperta i artysty czeskiego.

361
00:59:06.449 --> 00:59:14.097
Ta kolekcja znajduje się w Muzeum Sztuki w Łodzi, to jest kolekcja przeszło stu prac fantastycznych artystów z całego świata.

362
00:59:14.161 --> 00:59:20.153
To myśmy wiedzieli, że to trzeba złożyć w tym muzeum, a nie w innym.

363
00:59:20.361 --> 00:59:26.981
Na to też przystał jak najbardziej Jiří Valoch i inni artyści z całego świata, którzy zgodzili się na tą umowę.

364
00:59:27.181 --> 00:59:38.037
Także podpowiadam, że odkrywaliśmy też jeszcze na koniec Themersona my filmowcy nie Muzeum Sztuki w Łodzi.

365
00:59:38.233 --> 00:59:46.529
I Muzeum Sztuki w Łodzi mając materiały od nas znalezione w archiwum szkolnym zainteresowały się Themersonem.

366
00:59:46.759 --> 00:59:50.627
I on był też naszym przyjacielem byliśmy u niego w domu parę razy.

367
00:59:50.791 --> 01:00:01.535
On był u nas w naszych domach także to był przyjaciel naszej szkoły i nasz i to warto było wiedzieć kiedy robiliście wystawę o Themersonie.

368
01:00:01.773 --> 01:00:02.685
Dziękuję.

369
01:00:02.825 --> 01:00:04.061
Ja jeszcze dodałbym jedno zdanie..

370
01:00:04.222 --> 01:00:04.689
Dziękuję.

371
01:00:04.869 --> 01:00:13.493
Myśmy wszędzie to nasze muzeum reklamowali w świecie, wszędzie po prostu, to było, no byliśmy żywą reklamą po prostu tego muzeum.

372
01:00:13.661 --> 01:00:15.189
Panie Jacku chciał Pan coś dodać.?

373
01:00:15.396 --> 01:00:35.245
Ad vocem i bardzo krótko i zabawna sprawa ad vocem do oczywiście wypowiedzi dyrektora Suchana, który wspomniał na początku o krytyce muzeum prawdopodobnie Strzemińskiego.

374
01:00:35.312 --> 01:00:53.691
Jeśli weźmiemy do ręki tom pierwszy, to znajdziemy tam uwagi redakcyjne, że Paulina Kurc-Maj powołując się na wieloletniego pracownika w Muzeum Sztuki w Łodzi.

375
01:00:53.859 --> 01:01:04.396
Nawet naukowego powiedziała przypisuje, to Hochlingerowi podczas kiedy podczas Pani doktor habilitowana Iwona Luba podtrzymała.

376
01:01:04.567 --> 01:01:15.143
Zainteresowaniem sięgnąłem po ten tom, żeby zobaczyć jak podtrzymała otóż podtrzymała w ten sposób, że po prostu napisała.

377
01:01:15.315 --> 01:01:26.268
Że Strzemiński natomiast nie było żadnej dyskusji i przypuszczam, że nie uznała tekstu mojego na który się,

378
01:01:26.427 --> 01:01:38.008
Który nie jest tak trudno dostępny i powstaje pytanie skąd Ojrzyńskiemu strzelił do głowy ten Hochlinger?

379
01:01:38.167 --> 01:01:50.876
Otóż oo prostu w swoim czasie rozmawiałem dużo rozmawiałem z Bolesławem Hochligerem i Bolesław Hochlinger przyznał się, że on napisał ten tekst.

380
01:01:51.074 --> 01:02:00.662
I do tej pory pamiętam figlarny uśmiech w jego oczach, bo zdaje się, że jemu bardzo się podobało, że to tak dopiekło Hillarowi.

381
01:02:00.869 --> 01:02:01.789
To tyle.

382
01:02:01.993 --> 01:02:04.905
Dziękuję bardzo.

383
01:02:05.089 --> 01:02:06.745
Czy jeszcze jakieś?

384
01:02:06.977 --> 01:02:12.797
Ja chciałem jeszcze dodać, bo przypomniałem sobie o innym przedsięwzięciu.

385
01:02:13.013 --> 01:02:20.926
Które no i to jest tak ciekawe toteż muszę powiedzieć, to trochę moja osobista refleksja kiedy przy okazji pracy nad tą książką.

386
01:02:21.101 --> 01:02:31.105
Ja w nią nie byłem specjalnie włączony, moi współpracownicy przede wszystkim, ale nie mniej jakoś tam temu towarzyszyłem też odkrywałem.

387
01:02:31.181 --> 01:02:43.313
Nie będę ukrywał, też odkrywałem rzeczy o których wcześniej nie miałem wiedzy.

388
01:02:43.489 --> 01:02:56.138
I okazywało się nagle ku mojej radości, że pewne przedsięwzięcia, które tutaj intuicyjnie wprowadzaliśmy, pewne pomysły mają swoje precedensy w historii tego muzeum.

389
01:02:56.200 --> 01:03:05.960
Nie polegało to na powtarzaniu w skali jeden do jeden tego co zostało pomyślane za czasów Ryszarda Stanisławskiego, czy za czasów Mariana Mnicha.

390
01:03:06.194 --> 01:03:15.443
Ale układała się taka ciekawa korespondencja między naszymi obecnymi działaniami, a tym co miało miejsce wcześniej.

391
01:03:15.883 --> 01:03:27.046
Teraz sobie pomyślałem, że tutaj ta ten projekt ,,Żywej galerii" do pewnego stopnia ma swoją kontynuację w przedsięwzięciu.

392
01:03:27.163 --> 01:03:31.359
Które jest realizowane przez Muzeum Sztuki wspólnie z TVP Kultura od kilku lat.

393
01:03:31.551 --> 01:03:46.895
Jest to ,,Przewodnik po sztuce" Zbigniewa Libery przewodnik, który składa się z kilkuminutowych filmów z których każdy poświęcony jest istotnej postaci.

394
01:03:46.946 --> 01:03:57.247
Czy istotnemu wydarzeniu związanemu początkowo z historią tego muzeum teraz kolejne edycje, bo teraz już chyba czwarty.. czwarta edycja, prawda.?

395
01:03:57.418 --> 01:03:59.322
Czwarty sezon, tak.

396
01:03:59.486 --> 01:04:01.159
Czwarty sezon się rozpoczął.

397
01:04:01.326 --> 01:04:15.791
Teraz ta historia pisana przez Zbyszka Libere wykracza poza naszą instytucję więc tak my nieustająco uczymy się od artystów.

398
01:04:15.967 --> 01:04:21.539
Widze.. patrzenia z jednej strony na sztukę, ale z drugiej strony patrzenia na siebie.

399
01:04:22.079 --> 01:04:23.690
Panie profesorze.

400
01:04:23.866 --> 01:04:34.723
Ja chciałbym jeszcze do tego do tej poprzedniej wypowiedzi dyrektora Suchana się odnieść i do tego wątku, który jest dla mnie absolutnie najważniejszy.

401
01:04:34.861 --> 01:04:48.889
Czyli właśnie tej roli muzeów sztuki nowoczesnej, współczesnej już się nie kłóćmy nad terminologią tej roli zmieniającej sposób widzenia świata.

402
01:04:49.077 --> 01:04:59.709
To jest ta chyba najistotniejsza funkcja właśnie tego rodzaju placówek jeżeli tutaj przypomniano Muzeum of Modern Art w Nowym Jorku.

403
01:04:59.881 --> 01:05:05.377
To koncepcja Alfreda Bara między innymi tego dotyczyła, prawda.?

404
01:05:05.549 --> 01:05:18.429
Stąd prowadzenie tam tego działu architektury, designu, rysunku i tak dalej, bo on chciał zbudować placówkę, która no miała zmodernizować kryzysową Amerykę, prawda.?

405
01:05:18.605 --> 01:05:30.625
Czy nie wiem Nowy Jork powiedzmy sobie, ale i to się udało, prawda w 39-tym roku ten nowy budynek MoMy, to był pierwszy budynek modernistyczny w Ameryce.

406
01:05:30.833 --> 01:05:41.077
Pierwszy budynek w stylu międzynarodowym, to określenie też prawda wymyślił Alfred Bara więc to są bardzo istotne kwestie.

407
01:05:41.233 --> 01:05:52.489
I tutaj chciałbym też przypomnieć jeszcze jedną postać z tej właśnie perspektywy roli muzeów nowoczesnych we współczesnych społeczeństwach.

408
01:05:52.661 --> 01:06:07.205
Mam na myśli Pontusa Hultena i jego inicjatywę przede wszystkim Moderna Museet w Sztokholmie pomysł zebrania tych prac do kolekcji znakomity.

409
01:06:07.389 --> 01:06:17.609
No i wielką rolę właśnie w przemianach świadomościowych i kulturowych, które Moderna Museet odegrała.

410
01:06:17.801 --> 01:06:35.237
Ja chcę dodać tutaj do tego o czym wspominałeś w kontekście Alfreda Bara i jego pomysłu na muzeum zanim stworzył Museum od Modern Art odbył podróż do Europy.

411
01:06:35.429 --> 01:06:41.993
Między innymi sześć miesięcy, czy siedem spędził w Związku Radzieckim dla mnie jest ciekawa taka hipoteza.

412
01:06:42.214 --> 01:06:52.174
Że być może w Związku Radzieckim udało mu się zapoznać z tą tradycją muzeów historii, muzeów kultury artystycznej, a to by oznaczało.

413
01:06:52.338 --> 01:06:59.074
Że i nasza instytucja i MoMA mają pewne wspólne źródła ideowe, tak.

414
01:06:59.246 --> 01:07:11.878
Mimo tego, że chociażby według pani Iwony Luby nie do końca koncepcja naszego muzeum jest odzwierciedleniem koncepcji muzeów kultury artystycznej.

415
01:07:12.390 --> 01:07:14.114
Hehe...

416
01:07:14.274 --> 01:07:15.522
Dziękuję bardzo.

417
01:07:15.686 --> 01:07:30.170
To jest chyba czas, żebyśmy otworzyli też dyskusję na Państwa pytania, komentarze, dopowiedzi. Ja będę, przejmę mikrofon i będę kursował z nim.

418
01:07:30.239 --> 01:07:39.980
Ja tylko chciałem coś dopowiedzieć do wypowiedzi Pana Józefa Robakowskiego, bo myśmy się nigdy na pana Stanisławskiego nie obrazili.

419
01:07:40.188 --> 01:07:47.690
Natomiast on troszeczkę z nas zakpił sobie, bo w 72-im roku po tej akcji ,,Warsztat", gdzie był zaskoczony, że miał taką frekwencję w muzeum.

420
01:07:47.850 --> 01:07:59.167
Tyle osób przychodziło na ten, na te nasze powiedzmy no na ten nasze show i poprosił nas, mówi: ,,zgromadźcie materiały wydam wam katalog" i nigdy tego nie zrobił po prostu.

421
01:07:59.354 --> 01:08:09.310
I to i nasze wtedy jakby te takie układy tzw. układy lekko oziębły, ale nigdy żeśmy się na niego do końca się nie pogniewali stąd był zawsze zaproszony na tak samo i na konstrukcje w procesie.

422
01:08:09.522 --> 01:08:18.558
A konstrukcje w procesie też nie ukrywajmy tak samo Rysiek w jakiś sposób jest inspiracją tego muzeum, że też jakby wymyślił taką formułę.

423
01:08:18.779 --> 01:08:26.287
I zaprosił tych artystów w końcu byłem przy nim, widziałem jak pisał listy, wierzę, że w świat wysyłał, żeby przyjechali tutaj do Łodzi.

424
01:08:26.451 --> 01:08:35.739
Więc tutaj zresztą my nigdy się nie wypierali więc przeciwnie jako filmowcy właśnie wszyscy się fascynują jak to wy filmowcy i ciągle tą sztuką żyjecie.

425
01:08:35.926 --> 01:08:46.955
I tą awangardą i z tego jesteście jacyś no porypani mówiąc krótko, nie, ale no tak to było i mówię te związki są duchowe cały czas po prostu.

426
01:08:47.017 --> 01:08:48.057
Dziękuję.

427
01:08:48.257 --> 01:09:01.467
Ja się nazywam Wioleta Ciesielska byłam wiele lat pracownikiem tego Muzeum Sztuki i Historii, Muzeum w Łodzi znam naocznie od ponad 30-tu lat.

428
01:09:01.654 --> 01:09:07.311
Jestem krytykiem i historykiem sztuki pracującym z wolnej stopy.

429
01:09:07.471 --> 01:09:26.386
Tu chciałam zwrócić uwagę, że jakby waga i też odpowiedzialność wydawnictw jak to, które tutaj przy okazji 85-tej rocznicy powstania pierwszej kolekcji.

430
01:09:26.583 --> 01:09:47.023
Proponuje, żeby sobie uświadomić jak niedługą historię mają inne ośrodki w Polsce, które aspirują do powstania w innych miejscach muzeów sztuki współczesnej, czy też bycia w takiej centrali.

431
01:09:47.151 --> 01:09:58.555
Oczywiście mam na myśli tutaj Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, które no.. z przykrością muszę stwierdzić.

432
01:09:58.739 --> 01:10:14.223
Jak to anonsują na swojej stronie na jakiś czas muszą zawiesić swoją działalność, ponieważ po ośmiu latach Emilia ma być po prostu uzbiera, odebrana jako budynek prawda.

433
01:10:14.288 --> 01:10:21.128
Starania Andy Rottenberg i wielu historyków sztuki warszawskich, które trwają już ponad 30 lat.

434
01:10:21.328 --> 01:10:30.996
Wiem,bo również w tym mieście z tymi historykami sztuki miałam no kontakt, mieszkając tam i pracując zawodowo.

435
01:10:31.046 --> 01:10:38.610
Do niczego nie doprowadziły prawda w stolicy naszego kraju, żeby powstało drugie takie muzeum.

436
01:10:38.720 --> 01:10:48.680
Istnieje całkiem małoletnie, ale też bardzo aktywnie starające się Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu.

437
01:10:48.884 --> 01:11:08.300
Które ma o tyle ma dalszą fazę jakby no nie wiem rozwinięcia jako muzeum sztuki współczesnej, bo ma siedzibę w bunkrze, prawda i dużą ilość kolekcji, pracowników.

438
01:11:08.363 --> 01:11:23.075
Ale tam również po konkursie, który zakończył się przydziałem nawet działki ze strony miasta zresztą blisko bardzo panoramy racławickiej.

439
01:11:23.277 --> 01:11:30.533
Nadal tego budynku no nawet cegły jakby jednej nie widzimy.

440
01:11:30.733 --> 01:11:42.010
Pomimo, że czteroosobowy bardzo wyspecjalizowany zespół pracował kilka lat, co do uwzględnienia każdego detalu nawet budynku.

441
01:11:42.201 --> 01:11:49.721
Którego plany zostały zatwierdzone i to jest jakiś cud, że tego nie ma, prawda.?

442
01:11:49.934 --> 01:12:06.154
Także cieszmy się łodzianie, że te budynki, które odziedziczyliśmy po wojnie i zostały adoptowane przez dyrektora Mnicha no więc są coraz piękniejsze.

443
01:12:06.314 --> 01:12:29.966
Bo przecież trzyletni remont kilka lat temu spowodował, że ono się unowocześniło no i że mamy teraz dwa, ponieważ starania Gdańska no.., Krakowa na szczęście Mocak powstał, Wrocławia i jeszcze kilku innych miast.

444
01:12:30.021 --> 01:12:36.221
Nie wiadomo, dlaczego pomimo, że jakby dominującą wystawiennictwie.

445
01:12:36.394 --> 01:12:46.833
I kształtowaniu świadomości tego, czym jest sztuka współcześnie należy jednak do sztuki współczesnej, a nie dawnej, prawda.?

446
01:12:46.897 --> 01:13:00.381
Jakimś cudem te muzea nie powstają, dlatego z przyjemnością siedzę w tym miejscu, które zostało adoptowane sporo lat temu i dobrze temu służy.

447
01:13:00.569 --> 01:13:02.865
Dziękujemy bardzo.

448
01:13:03.033 --> 01:13:05.529
Jeszcze jakieś spostrzeżenia?

449
01:13:05.713 --> 01:13:08.581
(Nie, nie, ten pierwszym tom, tam, tam.)

450
01:13:12.493 --> 01:13:22.757
Dzień dobry Państwu nazywam się Ryszard Pawlak jestem miłośnikiem sztuki w ogóle i bardzo kocham moje miasto Łódź.

451
01:13:22.804 --> 01:13:32.940
Ja chciałem zapytać szanownego grona tutaj, co tak pięknie teoretycznie Państwo nas kierują, chciałbym fizyczne takie pytanie zadać.

452
01:13:33.129 --> 01:13:40.680
Czy wobec takich wielkich zasług jakie ma nasze muzeum, wspaniałej historii, burzliwej, niesamowitej.

453
01:13:40.868 --> 01:13:52.024
Czy jest jakaś szansa, żeby to muzeum stało się, urosło do rangi narodowego muzeum tyle się mówi o tym, że mniejsze miasta jak Łódź mają takie muzeum.

454
01:13:52.090 --> 01:14:00.874
Ostatnio Szczecin, a my jakoś nie, a jeżeli nie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, to może jakieś inne muzeum kinematografii, czy budownictwa.

456
01:14:01.042 --> 01:14:03.734
Jeszcze jedno tutaj pytanie do Pana dyrektora.

457
01:14:03.944 --> 01:14:15.668
Byłem na otwarciu tego muzeum, pamiętam jak słynny tenisista Wojciech Fibak przysiągł nam, powiedział nam, że rozsławi to nasze muzeum na kanwie światowej sztuki.

458
01:14:15.860 --> 01:14:27.296
Czy coś się w tym kierunku z tej obiecanki spełniło? Dziękuję bardzo, prosiłbym o jakąś taką mikro odpowiedź. Proszę uprzejmie.

459
01:14:27.472 --> 01:14:31.061
Tak, no więc tak, odpowiedź na pierwsze pytanie.

460
01:14:31.232 --> 01:14:45.805
Tutaj doktor Ojrzyński mi podpowiedział taki bon mot Ryszarda Stanisławskiego, który na sugestię, żeby zrobić z tego muzeum, Muzeum Narodowe stwierdził, że po co?

461
01:14:45.976 --> 01:14:48.157
My jesteśmy muzeum międzynarodowym, tak.?

462
01:14:48.604 --> 01:14:51.160
(Oklaski.)

463
01:14:51.392 --> 01:14:56.488
Nie, nie. My tak wysoko mierzymy.

464
01:14:56.632 --> 01:15:07.612
Natomiast żarty, żartami oczywiście to jest tak, że w takiej strukturze muzealnictwa polskiego instytucje, które mają status narodowy są traktowane jako te lepsze.

465
01:15:07.817 --> 01:15:14.604
I rzeczywiście, to jest jakiś skandal, że Łódź nie posiada żadnej instytucji narodowej.

466
01:15:14.669 --> 01:15:20.558
My jesteśmy instytucją współprowadzoną, czyli jesteśmy taką połowicznie narodową.

467
01:15:20.710 --> 01:15:29.162
Czy chcielibyśmy być w całości narodową w tym momencie ja nie wiem, nie wiem.

468
01:15:29.313 --> 01:15:41.442
Powiem dyplomatycznie, że taka sytuacja, że mamy dwóch organizatorów, czyli dwie władze, które nas wspierają finansowo z jednej strony jest uciążliwe.

469
01:15:41.503 --> 01:15:50.912
Bo musimy wszelkie procedury biurokratyczne mnożyć przez dwa, ale daje nam też pewną swobodę, pewien,

470
01:15:51.063 --> 01:16:03.960
pewne pole manewru, dzięki, któremu możemy zachować autonomię i realizować taki program jaki naszym zdaniem i mamy takie poczucie naszej publiczności.

471
01:16:04.147 --> 01:16:05.747
Jest istotny.

472
01:16:05.928 --> 01:16:17.452
Odpowiedź na drugie pytanie no niestety Fibak się nie sprawdził w tym zakresie, ale na szczęście nie jesteśmy uzależnieni pod tym względem od Fibaka.

473
01:16:17.616 --> 01:16:29.272
I myślę, że muzeum od lat można powiedzieć, że od samego początku od momentu kiedy została tutaj stworzona kolekcja grupy AR.

474
01:16:29.455 --> 01:16:33.504
Ma istotną i silną pozycję międzynarodową.

475
01:16:33.679 --> 01:16:43.888
My dokonujemy wszelkich starań, żeby tą pozycję wzmocnić i ona jeżeli chodzi o środowisko profesjonalistów, ludzi, którzy zajmują się sztuką XX-to wieczną.

476
01:16:44.014 --> 01:16:45.671
Na pewno taka jest.

477
01:16:45.842 --> 01:16:53.378
Natomiast oczywiście jeżeli chodzi o taką publiczność szeroką, to jest wiele pracy do wykonania przed nami.

478
01:16:53.554 --> 01:17:05.530
I mam nadzieję, że z każdym rokiem będziemy coraz bardziej popularyzować to muzeum za granicą i artystów z tym muzeum związanych.

479
01:17:05.912 --> 01:17:07.632
Dziękuję bardzo.

480
01:17:07.820 --> 01:17:08.316
Dziękuję.

490
01:17:08.500 --> 01:17:23.260
Lecz może tak inne miasta nie radzą sobie z powstaniem tych tutaj sztuki nowoczesnej, to może zaczniecie jako instytucja tak silnie osadzona robić własne afirmacje?

491
01:17:23.660 --> 01:17:26.772
(Śmiech.)

492
01:17:26.928 --> 01:17:30.972
Kiedyś była sieć BWA teraz będzie sieć Muzeów Sztuki, tak..

493
01:17:31.168 --> 01:17:41.545
Oni mają ogromne kłopoty ze zbiorami bardzo cennymi sztuki współczesnej, które nie mają jakby komu dać.

494
01:17:41.608 --> 01:17:42.645
Zróbcie filie.

495
01:17:42.993 --> 01:17:44.485
(Śmiech.)

496
01:17:44.648 --> 01:17:44.945
Dzięki.

497
01:17:45.162 --> 01:17:48.914
W Gdańsku, Wrocław, Warszawa również.

498
01:17:49.085 --> 01:17:54.705
To czemu nie zrobić fili w Warszawie? Konkretną salę zrobić Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

499
01:17:54.924 --> 01:17:58.616
Ja chciałem zagadać o jedną kwestię.

500
01:17:58.820 --> 01:18:10.604
Byłem po pobieżnej lekturze tej książki, byłem urzeczony pewną dramaturgią, która towarzyszy historii tego muzeum.

501
01:18:10.800 --> 01:18:21.092
Pewną opowieścią, która miała właściwie taki konstant dramaturgiczny, który się łączył z pewną niepewnością istnienia tego muzeum.

502
01:18:21.256 --> 01:18:27.112
Z pewnymi zbiegami okoliczności, które towarzyszyły temu, że akurat to muzeum powstało tutaj i akurat z kolekcją.

503
01:18:27.276 --> 01:18:38.264
I no fascynowało mnie to jak właściwie opis Strzemińskiego, który od samego początku myślał o, że jego kolekcji, jego miejsce na kolekcję jest w Warszawa.

504
01:18:38.460 --> 01:18:41.852
Że właściwie nie ma co myśleć o innym miejscu niż Warszawa, to jest oczywiste.

505
01:18:42.024 --> 01:18:51.920
Jak zresztą później po, w trakcie wojny w wyniku różnych zawieruch, wyniku tego, że Minich przeżył tą wojnę.

506
01:18:52.076 --> 01:19:05.336
I w jakimś sensie znał jakby ten taki aspekt historyczno-dramaturgiczny mnie intryguje, ale idąc tym tropem cofam się wstecz.

507
01:19:05.550 --> 01:19:21.474
I myślę sobie o postaci Bartoszewicza, który trochę takim jest stał się chyba trochę takim beniaminowskim garbuskiem, który przez przypadek wlazł w jakąś historię.

508
01:19:21.678 --> 01:19:31.590
Która nie spodziewał się był jakimś tam krakowskim jegomościem, który chciał, gdzieś mieć jakąś ciepłą posadzkę na starość.

509
01:19:31.746 --> 01:19:36.954
A nagle wlazł w jakąś historię, która pochłonęła jego.

510
01:19:37.102 --> 01:19:48.042
To mnie jakoś zafascynowało i zastanawiam się, czy zespół tutaj w jakimś sensie drąży dalej to i czy jakoś będzie to trawił z jakąś taką czułością.

511
01:19:48.194 --> 01:19:53.630
Którą Marysia Lewandowska kiedyś wyznaczyła i tak, takie pytanie.

512
01:19:53.819 --> 01:20:02.190
To może ja odpowiem jeśli chodzi o Bartoszewicza.

513
01:20:02.362 --> 01:20:07.698
Po pierwsze sytuacja Bartoszewicza była bardzo tragiczna pod koniec życia.

514
01:20:07.886 --> 01:20:28.558
Został osamotniony natomiast nieomieszkanie zapewnione swoimi zbiorami o rozmaitej wartości i chciał je przekazać do jakiegoś ośrodka mniejszego.

515
01:20:28.710 --> 01:20:33.690
Bo wiadomo, że w Krakowie odpowiednich instytucji jest dużo.

516
01:20:33.846 --> 01:20:42.270
Była, jest wzmianka jeżeli pamiętam o jakieś miejscowości w tomie pierwszym monografii.

517
01:20:42.334 --> 01:20:53.174
Ja pamiętam, że myślała również o Sosnowcu. Niewątpliwie zadecydowała tutaj znajomość ze Smolikiem.

518
01:20:53.333 --> 01:21:03.342
Ale powiedzmy sobie od razu, że początkowo, to miał być dar dla biblioteki, Miejskiej Biblioteki Publicznej.

519
01:21:03.562 --> 01:21:12.838
Jeżeli ktoś pójdzie do Archiwum Państwowego w Łodzi i poprosi o teki Bartoszewiczów.

520
01:21:12.902 --> 01:21:25.942
Zresztą wspaniałe dzieło Roberta Jahody zobaczy tam na nich napis, że to jest własność Miejskiej Biblioteki Publicznej.

521
01:21:26.102 --> 01:21:39.738
To dopiero później się tak zmieniło i na to, naturalnie badania nad rodziną Bartoszewiczów byłyby ciekawe.

522
01:21:39.950 --> 01:21:46.070
Ale chciałbym tym wskazać jeszcze jedną pozycję nie występującą zresztą w bibliografii.

523
01:21:46.290 --> 01:22:00.722
Jak słusznie napisano w tym tomie Marian Minich postanowił nadać muzeum rolę instytucji przede wszystkim artystycznej.

524
01:22:00.910 --> 01:22:18.182
Ale zatrzymał w archiwum historyczno-literackie bardzo, bardzo cenne i zaangażował nawet osobnego pracownika Aleksandra Rosenberga.

525
01:22:18.406 --> 01:22:36.326
Który opublikował najpierw artykuł w dzienniku ,,Zarządu miejskiego", a potem osobno w wydawnictwie opracowanie zbiorów rękopiśmiennych muzeum Bartoszewiczów w Łodzi.

526
01:22:36.378 --> 01:22:52.834
I te zbiory rękopiśmienne były, są, bo przecież istnieją niezwykle cenne zwłaszcza jeśli chodzi o źródła do historii XVIII-tego wieku.

527
01:22:52.898 --> 01:23:06.522
Zwłaszcza słynne teki Wesla najlepszy dowód, że do Czytelni Muzeum Bartoszewiczów przyjeżdżał jeden z największych historyków sztuki Polski okresu XX-tego wieku.

528
01:23:06.571 --> 01:23:12.295
Władysław Konopczyński zbierając materiały do swojego pomnikowego dzieła Konfederacji barskiej.

529
01:23:12.487 --> 01:23:18.047
I tam w tym wydawnictwie dużo Pan znajdzie Pan o Bartoszewiczu.

530
01:23:18.210 --> 01:23:31.307
Natomiast na pewno byłoby rzeczą niezłą, żeby ktoś, ale to raczej nie jednoznacznie ze starszych historyków sztuki, ale historyków kultury, zajął się Bartoszewiczem.

531
01:23:31.499 --> 01:23:35.495
Czy rodziną Bartoszewiczów jako tematem pracy doktorskiej.

532
01:23:35.659 --> 01:23:38.475
Profesor tutaj..

533
01:23:38.679 --> 01:23:40.282
Chciałeś coś powiedzieć, tak.?

534
01:23:40.443 --> 01:23:54.019
Ja jeszcze tylko mam takie małe słówko, bo Pan się tutaj wybierał, to tutaj działa fantastyczna grupa Jung Jidysz i Hiller już.

535
01:23:54.084 --> 01:24:08.693
No grupa taka można powiedzieć multimedialna byli plastycy i tak dalej mieli, uprawiali teatr, uprawiali teatr marionetek, byli to ludzie niesłychanie międzynarodowi.

536
01:24:08.760 --> 01:24:12.100
Wcale nie gorsi niż Strzemiński.

537
01:24:12.158 --> 01:24:21.859
Jungowie byli uczniami Strzemińskiego także ten Pan wiedział bardzo dokładnie, że to jest jeszcze komunistyczne.

538
01:24:22.034 --> 01:24:32.531
Był po prostu duży, duże możliwości w teatrze na przykład takim właśnie komunistycznym.

539
01:24:32.706 --> 01:24:36.482
Czyli po prostu bardzo dokładnie wiedział, że to jest też bardzo dobre miejsce.

540
01:24:36.650 --> 01:24:43.902
Właśnie takie miejsce, które nie ma tej tradycji w Warszawie miało konkurentów bardzo poważnych.

541
01:24:44.094 --> 01:24:51.270
Tu ich nie miał, tu miał zwolenników i myślę, że to też warto kiedyś byłoby wiedzieć o tym.

542
01:24:51.462 --> 01:25:02.954
Że w 23-im roku w Łodzi odbyła się w tamtym czasie najciekawsza wystawa sztuki nowoczesnej tu w Łodzi. Ta wystawa jest jakby bardzo mało rozszyfrowywana.

543
01:25:03.158 --> 01:25:11.122
Tu brali udział wybitni ekspresjoniści niemieccy,Henryk Stażewski i tak dalej i tak dalej jako młody człowiek.

544
01:25:11.294 --> 01:25:20.631
Czyli po prostu Łódź była bardzo ciekawym miastem od 19-tego roku, gdzie działała grupa Jung Jidysz.

545
01:25:20.786 --> 01:25:37.478
To nie ma znaczenia, ani wspomnień przy okazji kiedy święcimy 85 lecie akurat po lekcji artystów awangardowych, że przez lata 80-te i całe 90-te.

546
01:25:37.684 --> 01:25:58.068
A nawet powiedzmy do 2007-2010 roku no jednak nie tak artyści potrafili się na tyle organizować na tyle, że pod egidą nieobecnego tutaj Ryszarda Waśko odbyło się kilka konstrukcji w procesie.

547
01:25:58.132 --> 01:26:06.316
A nawet nawiązując do ideologii jak najbardziej artystów awangardowych i Strzemińskiego.

548
01:26:06.484 --> 01:26:22.532
Od 90-tego roku działało Muzeum Artystów, które zajmowało się inicjatywami międzynarodowymi, wieloma wystawami i ich siedziba była na ulicy Piowej.

549
01:26:22.749 --> 01:26:37.429
Potem po 2000 roku stworzono co najmniej czterokrotnie dwie międzynarodowe sztuki, którego Łódź była miejscem rozlicznych takich działań.

550
01:26:37.576 --> 01:26:46.312
Bo to nie było nowe działanie tylko opanowujące po kilkanaście, kilkadziesiąt miejsc w Łodzi.

551
01:26:46.516 --> 01:27:04.688
I bardzo mi przykro a propos historii sztuki i jednocześnie uczestniczce i takiej żywej współorganizatorce wielu z tych elementów, że właśnie, to co pozostało po kolekcji.

552
01:27:04.892 --> 01:27:15.909
Które mogłoby kontynuować kolekcję AR, czyli kolekcji konstrukcji w procesie nie znalazło miejsca w naszym mieście.

553
01:27:16.109 --> 01:27:28.333
Oczywiście szkoda mi było tego Waśki kiedy musiał wyjechać i zaprzepaścić, aż tak wiele artefaktów, które w kolekcji się znalazły.

554
01:27:28.535 --> 01:27:28.839
Już nie wróci.

555
01:27:29.039 --> 01:27:43.463
I moim zdaniem, to był moment kiedy Muzeum Sztuki po prostu dało tyłka i po prostu powinno się zainteresować i nie pozwolić na wyjazd z całą tą kolekcją.

556
01:27:43.635 --> 01:27:56.899
Ale on też nie miał ani jednego dobrego słowa, czy wyciągniętej ręki, żeby się stało inaczej, ponieważ muzeum by zyskało mnóstwo, mnóstwo bardzo dobrych dzieł.

557
01:27:56.966 --> 01:28:00.530
Które w ten sposób po prostu przepadły.

558
01:28:00.706 --> 01:28:07.579
Z tego co się orientuje, to konflikt pomiędzy dyrektorem Stanisławskim, a Ryszardem Waśką..

559
01:28:07.766 --> 01:28:11.138
Jak ja mówię o 2010 roku także chodzi o dyrektora...

560
01:28:11.330 --> 01:28:12.508
Ta..

561
01:28:14.106 --> 01:28:15.139
No to ja...

562
01:28:15.338 --> 01:28:17.802
Waśko nie był w żadnym konflikcie.

563
01:28:17.987 --> 01:28:19.354
Nie, nie..

564
01:28:19.538 --> 01:28:21.986
Wręcz przeciwnie, nie, mówię nie, nie.

565
01:28:22.180 --> 01:28:26.064
Potwierdzam, że nie był w żadnym konflikcie ze mną.

566
01:28:26.248 --> 01:28:28.288
Potwierdzam, że to był przyjaciel Waśki.

567
01:28:28.472 --> 01:28:29.492
Że konfliktu nie było.

568
01:28:29.668 --> 01:28:33.992
Nie i powiem tak, że była wola wspólna wola kontynuowania.

569
01:28:34.208 --> 01:28:36.508
Nie, nie było żadnego zaniechania.

570
01:28:36.788 --> 01:28:51.796
Nie, nie, no wspólnie myśleliśmy o kontynuowaniu łódzkiego biennale natomiast to, że do tej kontynuacji nie doszło no to już, ani to nie wina Ryszarda Waśki, ani nie muzeum.

571
01:28:51.866 --> 01:28:59.282
Mówiąc w skrócie nie chcę rozwijać tego tematu, ale w każdym razie inni szatani byli przy tej okazji czynni.

572
01:28:59.478 --> 01:29:01.678
By zacytować..

573
01:29:01.878 --> 01:29:04.930
W jednym wydarzeniu, które było w Łodzi.

574
01:29:05.090 --> 01:29:05.286
No niestety.

575
01:29:05.482 --> 01:29:08.323
Natomiast drobna korekta jeszcze..

576
01:29:08.498 --> 01:29:25.986
Bo jeszcze jeżeli chodzi o kolekcje, pozostałości konstrukcji w procesie, to przynajmniej jeżeli chodzi o pierwszą konstrukcję w procesie, to co pozostało szczęśliwie jest w naszym muzeum.

577
01:29:26.053 --> 01:29:31.309
Trafiło do naszego muzeum najpierw w formie depozytu, utajnionego przez lata 80-te.

578
01:29:31.673 --> 01:29:41.493
A w 2000 bodajże 11 roku zostało przekazane już oficjalnie przez władze Solidarności naszej instytucji.

579
01:29:41.661 --> 01:29:44.121
A moje filmy, co się z nimi stało?

580
01:29:44.329 --> 01:29:58.617
Nie wiem, nie wiem no to pytanie posiadamy 19 tysięcy obiektów w naszej kolekcji i niestety nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie o historię każdego z nich.

581
01:29:58.672 --> 01:30:00.899
I nie dałem mami morzu, aby..

582
01:30:01.109 --> 01:30:10.589
No nie wiem, prawdopodobnie sprzedaliśmy to z olbrzymim zyskiem, gdzieś na aukcjach międzynarodowych.

583
01:30:10.777 --> 01:30:17.337
Dzięki czemu udało się nam wypłacić każdemu z naszych pracowników wysokie premie.

584
01:30:17.547 --> 01:30:21.909
(Śmiech.)

585
01:30:22.065 --> 01:30:35.737
Proszę Państwa ostatnie pytanie do.. to tym optymistycznym akcentem pozwolę sobie zamknąć nasze spotkanie i Państwu bardzo podziękować.

586
01:30:35.937 --> 01:30:39.433
A ile to kosztuje, bo przecież to reklamujecie w miarę.. powiedźcie..

587
01:30:39.502 --> 01:30:41.018
Dzisiaj za darmo.

588
01:30:41.210 --> 01:30:43.506
No niestety jest dosyć drogie.

589
01:30:43.886 --> 01:30:45.638
No proszę powiedzieć.

590
01:30:45.802 --> 01:30:52.450
Drugi tom jest tańszy kosztuje 100 złotych, tom pierwszy jest droższy i grubszy..

591
01:30:52.654 --> 01:30:53.894
Grubszy 500?

592
01:30:54.090 --> 01:30:54.766
Grubszy i kosztuje 150.

593
01:30:54.958 --> 01:30:56.790
Ja za tyle pieniędzy żyję dwa miesiące.

594
01:30:56.978 --> 01:30:57.190
Proszę..

595
01:30:57.506 --> 01:30:59.245
Jak promujecie..

596
01:30:59.324 --> 01:31:03.704
O proszę przedstawić autorów, bo ta lista jest niezwykle długa.

597
01:31:03.884 --> 01:31:06.020
No, dobrze, przeczytamy, tak.?

598
01:31:06.230 --> 01:31:07.910
Wiem, wiem, przeczytamy wszystkich.

599
01:31:10.670 --> 01:31:11.294
Dobrze.?

600
01:31:11.502 --> 01:31:19.758
Jest tego naprawdę dużo więc nie chcielibyśmy Państwa tak długo trzymać, ale wśród autorów znajduje się Jarosław Suchan.

601
01:31:19.933 --> 01:31:26.638
Iwona Luba z tekstem ,,O utworzeniu międzynarodowej kolekcji sztuki nowoczesnej AR kontekst polski".

602
01:31:26.842 --> 01:31:37.306
Jest przedruk tekstu Mariana Mnicha ,,Szalona galeria" jest przedruk tekstu Jana Brzękowskiego ,,Garść wspomnień o powstaniu łódzkiej kolekcji sztuki nowoczesnej i o grupie AR".

603
01:31:37.498 --> 01:31:45.214
Dalej mamy właśnie tekst muzeum i autor Bolesław Hochlinger/ Władysław Strzemiński.

604
01:31:45.360 --> 01:31:53.812
Iwona Luba ,,Koncepcja Muzeum Sztuki Nowoczesnej według Władysława Strzemińskiego", dalej mamy projekt artystyczny Agnieszki...
605
01:31:53.903 --> 01:31:55.235
To jest długa lista, proszę mi wierzyć.

606
01:31:55.415 --> 01:31:55.655
Więc...

607
01:31:55.835 --> 01:32:10.219
Ja chciałem powiedzieć tylko tak, że pracowali jako redaktorzy pierwszy tom jest autorstwa czterech kuratorek z Muzeum Sztuki.

608
01:32:10.404 --> 01:32:17.776
Czyli Joanny Sokołowskiej, Katarzyny Swobody, Magdaleny Ziółkowskiej, Aleksandry Jach.

609
01:32:17.980 --> 01:32:25.080
Drugi tom jest pod redakcją Magdaleny Ziółkowskiej i Daniela Muzyczuka.

610
01:32:25.244 --> 01:32:37.712
Jeżeli chodzi o teksty, to oprócz tekstów źródłowych, tekstów historycznych są to teksty pisane przez pracowników Muzeum Sztuki oraz przez zaproszonych badaczy z zewnątrz.

611
01:32:37.914 --> 01:32:48.690
No to jest duża, kilkudziesięcioosobowa brygada, praca nad tym wydawnictwem trwała bodajże trzy lata jeśli mnie pamięć nie myli.

612
01:32:48.886 --> 01:32:58.930
Więc, to było bardzo duże i mocno nas obciążające przedsięwzięcie i powiem tak, że z wielką przyjemnością byśmy sprzedawali te wydawnictwa taniej.

613
01:32:59.098 --> 01:33:02.926
One są i tak sprzedawane poniżej kosztów produkcji.

614
01:33:03.114 --> 01:33:13.094
Na co generalnie organizatorzy zawsze się krzywo patrzą,ale no gdybyśmy, to chcieli sprzedawać nawet po cenie produkcji.

615
01:33:13.298 --> 01:33:18.134
Byłoby to dla większości trudno osiągalne tak bym to powiedział no.

616
01:33:18.332 --> 01:33:21.853
Czy z racji 85 lecia..

617
01:33:21.923 --> 01:33:22.403
Tak.?

618
01:33:22.603 --> 01:33:26.883
(Śmiech.)

619
01:33:27.075 --> 01:33:28.943
Nie można jeden tom na drugi tom?

620
01:33:29.119 --> 01:33:34.203
Jest jakaś obniżka tutaj na..

621
01:33:34.379 --> 01:33:35.867
Nie takie łatwe teraz..

622
01:33:36.051 --> 01:33:36.571
Nie.

623
01:33:36.765 --> 01:33:37.853
Zwolennikiem przepisów.

624
01:33:38.021 --> 01:33:40.033
Spróbujemy pomyśleć o tym.

625
01:33:40.213 --> 01:33:40.469
Aa..

626
01:33:42.698 --> 01:33:43.277
Dziękuję bardzo.

627
01:33:43.490 --> 01:33:44.093
Dziękujemy.

628
01:33:44.358 --> 01:33:44.669
Trzeba się zdecydować.

629
01:33:44.890 --> 01:33:47.233
(Oklaski.)

630
01:33:47.434 --> 01:33:47.654
Dziękujemy.

631
01:33:47.850 --> 01:33:59.000
(Oklaski.)