Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Film jest medytacją nad możliwością rewolucji we współczesnych społeczeństwach kapitalistycznych. Zderza gwałtowne przekształcenia społeczne, postulowane przez Marksa i Engelsa w „Manifeście komunistycznym” (1848), z wizją doskonałego społeczeństwa funkcjonalistycznego architekta Karela Honzika (lata 60. XX w.). Honzik wierzył w modernistyczną ideę doskonałego społeczeństwa komunistycznego jako celu rozwoju materii kosmicznej. Montaż materiałów archiwalnych prowadzi do tezy, że współczesna rewolucja może uniknąć destrukcji.

Film łączy w sobie dwie wizje dotyczące przyszłości: Manifest komunistyczny (1848) i książki Karela Honzíka – pisarza SF i architekta (lata 60. XX wieku). Mimo że dzieła te dzieli niemal sto lat, charakteryzuje je podobna wiara w sens konstruowania utopii.

Honzík opisuje idealne społeczeństwo, bez spięć i antagonizmów, z człowiekiem, który funkcjonuje w harmonijnych relacjach ze światem. Jego książki realizują w formie literatury SF podstawowe założenia Manifestu komunistycznego. Baladrán dołącza do tych kontekstów film instruktażowy dotyczący niszczenia starych budynków (1986) oraz historię Pavla Minaříka, agenta służb specjalnych, który chciał wysadzić Radio Europa (1976). Ostatecznie nie zrobił tego ze względu na reputację socjalizmu jako ustroju pokojowego, którą taką akcją naraziłby na szwank.

Esej filmowy Baladrána wydobywa relacje między aktami rewolucji, podtrzymywania i przekształcania idei transformacji społeczeństwa a aktami przemocy, destrukcji i zapominania.

Aleksandra Jach