Robert Rumas

Cechowniki i foremki

Udostępnij:
Datowanie: 1994
Technika: technika mieszana
Materiały: metal, szkło, plastik, neon
Rozmiar:wys. 200 cm, szer. 101 cm, głęb. 70 cm
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 2001
Numer inwentarzowy: MS/SN/R/499

Opis dzieła

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Robert Rumas to artysta, który często pokazuje problemy społeczne.

Praca Cechowniki i foremki mówi o działaniu stereotypów i uprzedzeń. 

Stereotypy to uproszczone opinie o innych ludziach. Uprzedzenia to negatywne odczucia w stosunku do innych ludzi. Stereotypy i uprzedzenia powstają zanim kogoś poznamy. Mogą być nieprawdziwe i krzywdzące. Stereotypy i uprzedzenia nadają ludziom cechy albo narzucają formę. Dlatego artysta nazwał swoje dzieło Cechowniki i foremki. Artysta mówi o cechowaniu ludzi. To niebezpieczne. Niektóre cechy nie są akceptowane. Mogą być przyczyną konfliktów między ludźmi, a nawet wojen.

Opis dzieła:

  • Praca Roberta Rumasa to instalacja. Instalacja to dzieło składające się z obiektów rozmieszczonych w przestrzeni.
  • Artysta umieścił w szklanej gablocie następujące obiekty: zestaw kolorowych foremek, nagrzewnicę, instrukcję użycia oraz słoik z kawałkiem mięsa.
  • Kolorowe foremki przypominają dziecięce zabawki do piaskownicy. Ale kształty foremek są bardzo poważne. To symbole - znaki graficzne. Ludzie używają takich znaków, żeby pokazać jakąś cechę. Robert Rumas używa symboli płci (kobieta, mężczyzna), religii i narodowości (żydowska gwiazda Dawida), ideologii (swastyka, pacyfa). Foremka nadaje kształt. Ludzie też nadają kształt innym ludziom. Przypisują im cechy.
  • Nagrzewnica to metalowe urządzenie do wypalania znaków na skórze. Instrukcja użycia nagrzewnicy tłumaczy, jak urządzenie działa. Najpierw trzeba urządzenie rozgrzać. Potem należy wybrać odpowiednią foremkę – symbol i przyłożyć do skóry. Następuje wypalenie znaku na skórze.
  • Słoik z kawałkiem mięsa stoi obok nagrzewnicy. Na kawałku mięsa widać wypalony znak. To efekt działania nagrzewnicy. Wypalanie znaków na skórze to brutalny proces. Nazywa się cechowaniem. Znak wypalony na skórze pozostaje na zawsze. Taki znak określa człowieka na zawsze.
  • Na co dzień ludzie nie wypalają znaków na skórze przy pomocy nagrzewnicy. Ale używają cały czas stereotypów i uprzedzeń. To psychiczne znakowanie. Może być bolesne i pozostawić trwały ślad w psychice.

Autorka skryptu: Luiza Łuszcz-Kujawiak


Praca Cechowniki i foremki z 1994 r. jest zestawem kolorowych foremek. Wygląda niewinnie. Jednak w idei odwołuje się do oprzyrządowania, które w historycznym doświadczeniu służyło znakowaniu ludzi.

Nienawiść etniczna, ideologiczna, w konflikcie zbrojnym zaczyna się od języka i pojęciowego "znakowania", gdy w konkretnych epokach - przed, w trakcie II wojny światowej i po, jedni bezkarnie określają innych jako "wszy", "świnie" itp. Potem następuje izolacja i w końcu ludobójstwo, mord etniczny.

I zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że ponownie może się to zdarzyć, jak współcześnie powtórzyło się w europejskiej byłej Jugosławii i afrykańskiej Rwandzie.

Maria Morzuch

Robert Rumas, artysta często odnoszący się do ważnych problemów społecznych, w Cechownikach i foremkach podejmuje temat społecznych norm, stereotypów i uprzedzeń. Uderzający kontrast między kolorowymi, przypominającymi dziecinne zabawki foremkami, a budzącym grozę narzędziem przemocy – nagrzewnicą, stanowi oś formalną tej pracy. Dołączona do nagrzewnicy instrukcja nie pozostawia wątpliwości o przeznaczeniu obiektu – ma ono służyć do znakowania ludzi. Tym samym staje się ona metaforą procesu społecznego etykietowania, ujawniania jego uprzedmiotawiający i brutalny charakter. Z kolei pozornie niewinne foremki, służące zgodnie z etymologią do formowania, tutaj nadają kształt społecznie akceptowanym normom. Pojawiające się w pracy kształty symboli, które nawiązują do historii totalitaryzmów, są ostrzeżeniem. Przypominają, jakie są konsekwencje podsycania społecznego piętnowania i wykluczenia, nawet jeśli – zanim nie osiągnie ono skrajności – może wydawać się nieszkodliwe.


Anna Nawrot (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 838).

Robert Rumas
Robert Rumas

Rzeźbiarz, twórca obiektów i instalacji oraz artystycznych interwencji, także scenograf, projektant wystaw i kurator. Z wykształcenia jest malarzem. W latach 1987-91 studiował na Wydziale Malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, m.in. w pracowni Witosława Czerwonki. Podczas studiów prowadził, wraz z innymi artystami, Galerię Wyspa. W latach 1993–95 współpracował jako kurator z Państwową Galerią Sztuki w Sopocie, a później, od 1996 roku do 2001, z Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku i w latach 2000-03 z Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Rumas jest uważany za jednego z najważniejszych przedstawicieli...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Dzieła w tej samej kolekcji
Zobacz także