Leon Chwistek

Karuzela (Przemarsz wojsk przez park, Wózki)

Udostępnij:
Datowanie: 1936
Technika: malarstwo olejne
Materiały: drewno, farba olejna
Rozmiar:wys. 99 cm, szer. 120 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 1970
Numer inwentarzowy: MS/SN/M/772

Opis dzieła

Obraz jest wyrazem fascynacji miastem. Chwistek wykorzystał tu autorski wynalazek strefizmu. Dzielił płaszczyznę płótna na strefy, w każdej z nich dominowała jedna barwa i kształt. Stosunki między tymi obszarami odpowiadały za dynamikę obrazu. Strefizm idealnie nadawał się do oddania zgiełku tętniącego życiem miasta.


Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu:

Leon Chwistek to malarz, namalował obraz Karuzela. Ten obraz jest duży, kolorowy namalowany farbami olejnymi. Obraz Leona Chwistka jest namalowany tak, jakby namalowało go dziecko. On przypomina szkic.

Na obrazie Karuzela jest wiele osób. Postacie ludzi są różnej wielkości. Rozmiar ludzi w przestrzeni nie jest rzeczywisty. Niektórzy są bardzo mali, inni duzi.

Ludzie na obrazie są pogrupowani. Ludzie w każdej z grup są do siebie podobni. Mają podobne stroje i przedmioty. Ciała ludzi w każdej z grup są w podobnych  pozach. To nie są portrety konkretnych osób. Obraz jest podobny do poziomych pasów. Każdy z pasów zajmuje inna grupa ludzi. 

 Na pierwszym planie są namalowani maszerujący żołnierze. Obok żołnierzy jest mały niebieski czołg.  Za maszerującymi żołnierzami stoją dzieci z opiekunem i siedzą kobiety w krótkich sukienkach.  Za siedzącymi kobietami stoją kobiety z dziecięcymi wózkami. Za kobietami, na podeście, tańczą w parach ludzie. Tańczący ludzie mają kolorowe stroje. Za tańczącymi postaciami jest lunapark. W lunaparku jest tytułowa karuzela i zjeżdżalnia. W lunaparku bawią się ludzie. 

Po lewej stronie obrazu jest mężczyzna w niebieskim garniturze. On jest bardzo duży, jest najwyższą osobą na obrazie. To niemożliwa sytuacja.

Leon Chwistek namalował dolną część obrazu w spokojnych kolorach, a górną część obrazu namalował w żywych kolorach. W dolnej części obrazu są kolory: beżowy, brązowy, zielony  i niebieski. W górnej części obrazu są kolory: beżowy, żółty, czerwony, niebieski i różowy. 

Obraz Karuzela pokazuje wiele osób, które spędzają czas jednocześnie w tym samym miejscu. Obraz pokazuje zatłoczony park i ulicę. Pomimo tłoku na obrazie panuje porządek. Dla każdej grupy osób artysta stworzył osobną strefę. Te strefy nie przenikają się.  

Leon Chwistek stworzył teorię sztuki – strefizm.

Leon Chwistek uważał, że obrazy o codziennym życiu są zrozumiałe dla wielu odbiorców. On chciał malować zrozumiałe obrazy. 

Autor skryptu: Agnieszka Wojciechowska-Sej


Tekst kuratorski:

Karuzela przypomina dzieło małego dziecka. Dziecka, które podekscytowane wielością wrażeń, jakich doznało podczas wycieczki w parku, niewprawną kreską notuje to, co zapamiętało: kręcącą się karuzelę, zjeżdżalnię, tańczące na podeście pary, grupę mam z wózkami, ludzi na ławeczkach, zabawnego pana z laską w meloniku, kiosk i kamienicę, a nawet pochód wojsk z czołgiem. Wszystko ułożone w pasy i stłoczone, aby pomieścić pełną entuzjazmu, wziętą z życia, czasoprzestrzenną opowieść. [To miejsce rozpoznane zostało jako tzw. Ogród Pojezuicki we Lwowie, w latach 1919-1945 funkcjonujące pod nazwą Park im. Tadeusza Kościuszki - przyp. red].

Praca należy do późnego okresu w twórczości Leona Chwistka, kiedy pod wrażeniem sztuki ludowej i prymitywnej poszukiwał prostoty. Nowy model twórczości nazwany został przez artystę „motywizmem”, w którym nieistotne było kopiowanie natury, a przedstawienie nie ograniczało się do jednego motywu. Swoje obrazy określał też mianem „antyunizmu”, bo zrywały z przestarzałą jego zdaniem jednością kompozycji. Tematem tego rodzaju malarstwa było miejskie życie codzienne ujęte w symultanicznie wyobrażone sceny, komponowane w pasy z zastosowaniem perspektywy hierarchicznej. Strefowa kompozycja nawiązywała do wcześniejszych teorii artysty – teorii wielości rzeczywistości w sztuce i strefizmu. Formalne naśladowanie twórczości dziecięcej wiązało się z poszukiwaniem sztuki pozbawionej patosu i bliskiej zwykłemu człowiekowi. Chwistek uważał, że taka sztuka przyczyni się do zmian społecznych.

Paulina Kurc-Maj (Cytat za: Abecadło, red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb.[59])

Wystawy

Atlas nowoczesności. Ćwiczenia (II EDYCJA) [2021-10-01-2026-10-01]

Leon Chwistek
Leon Chwistek

Był malarzem-filozofem i logikiem, lubiącym także taniec i dansingi. W czasie I wojny światowej był legionistą, a podczas II przedstawicielem krajowej rady narodowej. Studiował malarstwo (w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych), doktoryzował się z filozofii i habilitował z logiki matematycznej (na Uniwersytecie Jagiellońskim). Należał do ugrupowania ekspresjonistów polskich (1917, od 1919 formiści) i sympatyzował z Grupą Krakowską (1933). Był redaktorem czasopisma „Formiści” (1919–1920). Ważną rolę w jego działalności artystycznej odgrywała praca teoretyczna, m.in.: Wielość rzeczywistości w sztuce, 1918, Zagadnienia kultury duchowej...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Zobacz także