Maria Jarema

Penetracje I

Udostępnij:
Datowanie: 1957
Technika: malarstwo temperowe, monotypia
Materiały: tempera, papier, płótno
Rozmiar:wys. 75 cm, szer. 97 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 1957
Numer inwentarzowy: MS/SN/M/255

Opis dzieła

Obraz z cyklu, który Maria Jarema, jedna z najważniejszych polskich malarek przed- i powojennej awangardy, pokazała na Biennale w Wenecji w 1958 r. Artystka często łączyła grafikę z malarstwem – monotypię z temperą albo farbami olejnymi. Istotą dzieła był pulsujący ruch rozchodzący się we wszystkich kierunkach, wyrażony plamami o zmiennych kolorach. W dwuwarstwowym obrazie uwagę zwraca relacja zachodząca pomiędzy kształtami o nasyconej, głębokiej barwie a półprzezroczystą białą mgłą unoszącą się ponad nimi. 


"Penetracja I" namalowana została w ostatnim i intensywnym twórczo okresie życia artystki. Jest pierwszym obrazem z cyklu, który Jarema pokazała podczas weneckiego Biennale w 1958 r. Artystka często łączyła grafikę z malarstwem – monotypię z przemalowaniami temperą albo farbami olejnymi, a nawet lakierem, co wzbogacało tak fakturę, jak i kolorystykę prac. Istotą obrazu były jednak nie zabiegi formalne, a ruch, może dźwięk – pulsujący, rozpływający się w różnych tonach na wszystkie kierunki, wyrażony abstrakcyjnymi plamami o zmiennych kolorach. W tym dwuwarstwowym obrazie ciekawość budzi kontrast między całkowicie nieodgadnionymi kształtami o nasyconej, głębokiej barwie, krążącymi „pod spodem”, a przezroczystą bielą, unoszącą się „ponad” nimi. Jarema konsekwentnie zmierzała ku abstrakcji, eliminując elementy bezpośrednio odnoszące się do rzeczywistości. W jednej ze swoich notatek pisała: „Bez deformacji, metafory i abstrakcji – jakże bylibyśmy w stanie wyrazić narastające konflikty naszego czasu”.

Maciej Cholewiński (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 374).

Audiodeskrypcja

Układ poziomy, praca wykonana w technice druku płaskiego - monotypii z dodatkowymi przemalowaniami farbą temperową. Na białym tle wydrukowane są czarne wydłużone formy. Na nich namalowano różnokształtne obiekty, które wzajemnie się przenikają. W górnej części pracy znajduje się kształt przypominające elipsę w kolorze czerwony, niżej podobny kształt - zielony, na samym dole - niebieski.

Wystawy

Atlas nowoczesności. Ćwiczenia (II EDYCJA) [2021-10-01-2026-10-01]
OdłożONE na potem z cyklu SKONTRUM [2024-01-31-2024-04-21]

Maria Jarema

Rzeźbiarka, malarka, autorka monotypii oraz kostiumów i scenografii teatralnych. W latach 1929-1935 studiowała na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego. W 1930 roku razem z m.in. Saszą Blonderem, Leopoldem Lewickim, Jonaszem Sternem, Henrykiem Wicińskim założyła Grupę Krakowską, jedno z najważniejszych ugrupowań przedwojennej awangardy, które po wojnie (1957) reaktywowano jako Stowarzyszenie Artystyczne II Grupa Krakowska (na zebraniu założycielskim oprócz Marii Jaremy obecni byli m.in. Tadeusz Kantor, Jadwiga Maziarska, Jerzy Nowosielski, Erna Rosenstein, Jerzy Tchórzewski i Jonasz Stern). Brała...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Zobacz także
Powiązane obiekty