Joseph Beuys

Polentransport 1981 / Transport do Polski 1981

Udostępnij:
Datowanie: 1981
Technika: ambalaż
Materiały: drewno, papier pakowy
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 18.08.1981
Numer inwentarzowy: MS/SN/B/104

Opis dzieła

Joseph Beuys przyjechał do Polski w sierpniu 1981 roku, przywożąc skrzynię sosnową wypełnioną domowym archiwum artysty: grafikami, plakatami z akcji artystycznych, zdjęciami i multiplami, dokumentującymi prawie 30 lat jego działalności artystycznej. Archiwum to ofiarował Muzeum Sztuki w Łodzi, a akcję przekazania dzieł nazwał Polentransport / Transport do Polski. Składając dar Beuys powtarzał gest artystów, którzy odpowiedzieli na prośbę Władysława Strzemińskiego i ofiarowali swoje dzieła, aby mogła zaistnieć kolekcja sztuki awangardowej, służąca społeczeństwu (dzięki czemu powstała Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.”). Beuys uważał, że społeczeństwo można kształtować jak materię plastyczną w rzeźbie, a przemiany społeczne są możliwe bez użycia przemocy, w powolnym procesie ewolucji, dzięki twórczemu myśleniu i działaniu. Sytuacja, jaka zaistniała w Polsce lat 1980–81, odpowiadała jego wizji odnowy społeczeństwa według idei równości i solidarności społecznej. Jednocześnie naruszenie dyktatury partii komunistycznej stało się szansą na przywiezienie daru do kraju, w którym wcześniej władza uniemożliwiała swobodną wymianę myśli i poglądów. Polentransport nie tylko był wyrazem uznania dla tego, co się wydarzyło w Polsce, ale miał również wyzwalać dalsze zmiany. Przede wszystkim uwalniać ludzką kreatywność w myśl hasła Beuysa: „każdy człowiek jest artystą”. Prace przywiezione w skrzyni stanowiły aktywne czynniki postulowanego uwolnienia, zaś sama akcja przywiezienia i ofiarowania prac społeczeństwu polskiemu była wkładem artysty w wyzwolenie. Przekazanie archiwum do Polski rozszerzało jego oddziaływanie.

Anna Saciuk-Gąsowska (Cytat za: Abecadło, red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [319-320]).

„Beuys przybył do Łodzi dużą furgonetką, na szczycie której umieszczona była drewniana skrzynia, zapakowana w próżniową folię, zawierająca w swoim wnętrzu kolekcję prac artysty. (…). Samo rozpakowanie skrzyni zawierającej te dzieła zajęło wiele czasu. Niemal każde z nich opatrzone było rozległym osobnym omówieniem Beuysa, wiele z nich na miejscu zostało sygnowanych bądź opatrzonych opisem przez autora. Na końcu Joseph Beuys sygnował także samą skrzynię” – relacjonował Jaromir Jedliński, uczestniczący w akcji Polentransport. Akcja Beuysa z 1981 r. była ważnym wydarzeniem, między innymi poprzez swój kontekst. Odbyła się w 50-lecie powstania Muzeum Sztuki w Łodzi, którego trzon stanowiła kolekcja złożona z darów światowej klasy artystów. Akt darowania przez Beuysa fragmentu swojego dorobku artystycznego miał być wyrazem afirmacji i chęcią powtórzenia tamtego gestu. Jednocześnie był symbolem poparcia dla Polaków walczących o swoją wolność i demokrację, a także wyrazem łączności z nowo powstałym ruchem „Solidarność”.

Karol Jóźwiak (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 154).

Opis dla osób ze spektrum autyzmu

Joseph Beuys był artystą zainteresowanym działaniem. Beuys tworzył obrazy, zdjęcia i instalacje. W sztuce Josepha Beuysa ważniejszy był proces niż efekt materialny.  Działanie w sztuce to performance.  Joseph Beuys był performerem.  Sztuka Josepha Beuysa to sztuka związana z życiem i przeżyciami. 

Beuys w czasie II wojny światowej był żołnierzem,  latał samolotem wojskowym. Samolot Beuysa rozbił się i spłonął na Krymie. Poparzonego Beuysa uratowali Tatarzy z Krymu. Tatarzy smarowali poranione ciało Beuysa tłuszczem i zawijali go w filcowe koce. Tatarzy uratowali życie Beuysa. To był dar. Beuys swoją sztuką obdarowywał innych ludzi. 

W 1981 roku Joseph Beuys przyjechał do Muzeum Sztuki w Łodzi. Przywiózł ze sobą drewnianą skrzynię. W skrzyni były dzieła sztuki – rysunki, zdjęcia, plakaty, grafiki. Skrzynia to spakowane archiwum artysty. Przyjazd do Łodzi i przekazanie archiwum artysta nazwał Polentransport. 

Polentransport było także spotkaniami z ludźmi w Muzeum. Beuys opowiadał o swoich dziełach, opisywał je i tłumaczył. Polentransport przypomina działania grupy a.r. i  początki Muzeum Sztuki w Łodzi. 

Beuys uważał, że każdy człowiek jest artystą. 

Autor skryptu: Agnieszka Wojciechowska-Sej

Audiodeskrypcja

Artysta Joseph Beuys dążył w swojej twórczości do zakwestionowania granic, do współodpowiedzialności i współdziałania ponad granicami, tak jak przebiegały one w 1981 roku. Pragnął on przezwyciężać podziały w społeczeństwie i niwelować napięcia. Beuys wierzył, że wartości, którym hołdował można wcielać w życie społeczne.

Akcja Beuysa Polentransport 1981 to dar artysty prawie tysiąca prac (głównie na papierze) dla Muzeum Sztuki w Łodzi. Znaczenie tego gestu ma bardzo duże znaczenie: 1. artysta przeciwstawia się podziałowi świata na wschód i zachód, 2. artysta sam decyduje o dystrybucji własnych prac i formie ich ofiarowania. Trzon kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi powstał za sprawą pięciu osób, założycieli Grupy a.r. ( artyści rewolucyjni lub awangarda rzeczywista): Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Henryk Stażewski, Julian Przyboś, Jan Brzękowski. Dzięki ich bezpośrednim kontaktom nawiązanym pomiędzy przedstawicielami awangardy w Polsce, a kręgami artystycznymi w Paryżu, zgromadzili ponad sto dzieł artystów awangardy lat 20 i 30. Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej w Łodzi została udostępniona publiczności w 1931 roku.

Joseph Beuys powtarza swoją akcją gest darowania dzieł do Muzeum, podkreślając tym samym współodpowiedzialność i chęć prowadzenia dialogu o kulturze i sztuce ponad podziałami. Dodatkowo Beuys przychyla się ruchowi „Solidarność”, w jego formie z początków lat 80., jako temu, który egzekwuje prawa człowieka i prawa polityczne. Akcja Polentransport 1981 to materialny nośnik idei artysty. Beuys przyjechał do Łodzi dużą furgonetką, na której umieszczona była drewniana skrzynia zapakowana w próżniową folię. Wewnątrz skrzyni znajdowała się kolekcja prac artysty. Joseph Beuys rozpakowywał każdą swoją realizację, podpisywał oraz komentował. Beuys sygnował również skrzynię i zasugerował aby niektóre prace były prezentowane na wieku skrzyni, jak na postumencie. Należą do nich: Mirror-Piece, Bruno Cora-Tee, Magnetischer Abfall, Magnetische Postkarte.

Idea Beuysa nosi nazwę „Rzeźby Społecznej” , a jej celem jest rozbudzenie potencjału twórczego u ludzi. Sam artysta uważał, że istotą sztuki jest akt twórczy, a nie obiekt artystyczny. Takim aktem stała się akcja Polentransport 1981.

Autor skryptu: Maja Pawlikowska

Wystawy

Joseph Beuys. Polentransport 1981
Obok. Polska - Niemcy, tysiąc lat w historii i w sztuce
Joseph Beuys - Tadeusz Kantor: Memory
Joseph Beuys. Obrzeża Europy. Z kolekcji: Joseph Beuys. Polentransport 1981 [1997-09-05-1997-10-05]
Eurasienstab: Joseph Beuys in Antwerp [2017-10-12-2018-01-21]

Bibliografia

Anna Saciuk-Gąsowska, Krzysztof Jurecki, Joseph Beuys. Obrzeża Europy, rozdz.: il. barwna s. 9, Agata Smalcerz, Bielsko-Biała : Galeria Bielska BWA, s. s. 47, poz. kat. 44.,Jaromir Jedliński, Joseph Beuys. Polentransport 1981, rozdz.: il. barwna s. 5, Ter

Joseph Beuys
Joseph Beuys

Joseph Beuys urodził się w Krefeld. Dzieciństwo spędził w Kleve, znajdującym się przy granicy niemiecko-holenderskiej. Na obszarze tym ciągle żywa była tradycja celtycka, która miała silny wpływ na Beuysa i której wątki często napotykamy w jego dziełach.W latach 1947–1952 Beuys studiował rzeźbę w Kunstakademie w Düsseldorfie. Jego spuścizna artystyczna jest dość hermetyczna dla widza, który nie zna jego idei. Dla samego artysty ważny był nie tyle obiekt, który stworzył, ile myśl, która do powstania tego obiektu doprowadziła. Obiekty traktowane były jako nośniki myśli (Vehicle Art). Beuys opatrywał swe dzieła objaśnieniami,...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Zobacz także
Powiązane obiekty